ΣΙΝΕΜΑ: Μόνο ο ΣΙΝΕΦΙΛ Θεός Συγχωρεί

Έχοντας σαν πηγή τις drive-in περιπέτειες Β’ διαλογής της δεκαετίας του ‘70 και μπούσουλα τη δουλειά ξεχασμένων σκηνοθετών, όπως ο Γουόλτερ Χιλ (“The Driver”, “The Warriors”, “Streets of Fire”), και ο Ρίτσαρντ Σαράφιαν, κατάφερε με τη χρήση θερμών φίλτρων, αργόσυρτων τράβελινγκ, (περι)γραφικής βίας, παλαιομοδίτικης ηλεκτρονικής μουσικής και όσο το δυνατόν λιγότερων διαλόγων, να δημιουργήσει ένα υπνωτικής ατμόσφαιρας αστυνομικό θρίλερ, που λειτουργούσε και σε άλλα πιο σοβαρά επίπεδα, όπως αυτό της κοινωνικής κριτικής και του υπαρξιακού δράματος. Στο “Only God Forgives”, όπως είχαμε γράψει και στο σημείωμά μας από τις Κάννες, όπου παίχτηκε η ταινία γνωρίζοντας την αποδοκιμασία κοινού και κριτικών, ο Ρεφν ξανα-αναμειγνύει όλα τα πιο πάνω δομικά στοιχεία σε υπερθετικό βαθμό, εκτροχιάζοντας την ταινία του σε επίπεδο αυτοπαρωδίας.

Οι αμερικανοί Τζούλιαν και ΜπίλιΤόμσον είναι δύο αδέλφια που ζουν στη Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης, όπου και δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ναρκωτικών, έχοντας για βιτρίνα ένα γυμναστήριο Muai Thai  (ταϊλανδέζικης πυγμαχίας). Ένα βράδυ, μετά τη νίκη ενός από τους αθλητές τους, ο Μπίλι το γιορτάζει, σκοτώνοντας βάναυσα την ανήλικη εκδιδόμενη με την οποία μόλις έχει κάνει σεξ. Ο Αστυνόμος Τσαγκ, που θα φτάσει στον τόπο του εγκλήματος, θα καλέσει τον πατέρα της κοπέλας, θα τον αφήσει να ξυλοκοπήσει τον Μπίλι μέχρι θανάτου, αλλά στη συνέχεια θα του κόψει το δεξί χέρι για παραδειγματισμό. 

Ο Τζούλιαν αναζητά το δολοφόνο του αδερφού του, αλλά όταν μάθει την αιτία του φόνου του, θ' αφήσει τον γέρο πατέρα να ζήσει. Όμως, καταφτάνει από τη Νέα Υόρκη η Κρίσταλ, η μητέρα των αδερφών, που είχε αδυναμία στον πρωτότοκό της και η οποία -αφού ξεχέζει τον Τζούλιαν για την ευαισθησία του-, χωρίς κανέναν ενδοιασμό, βάζει τους ανθρώπους της να εκτελέσουν τον γέρο. Ο Αστυνόμος Τσανγκ, ως άλλος Εκδικητής Άγγελος, θα αναζητήσει τους υπαίτιους, τους οποίους, αφού εντοπίσει, θα κατακρεουργήσει, έναν έναν, με βάναυσο τρόπο, μέχρι να φτάσει στην άκρη του νήματος, στον Τζούλιαν και τη μητέρα του.

Από πού να πιάσεις αυτήν την ταινία και να μη λερωθείς με αίμα; Ευτυχώς δε βλέπουμε όλους τους φόνους, όχι στο πρώτο μέρος τουλάχιστον, αν και οι σκηνές ακρωτηριασμού στοιχειώνουν τη φαντασία του συναισθηματικά ευνουχισμένου Τζούλιαν, από τις πρώτες σκηνές της, σκηνές που έχουν κάτι από το παραισθησιογόνο σύμπαν του Ντέιβιντ Λιντς της «Χαμένης Λεωφόρου». Ο ίδιος ο Ρεφν είχε πει, σε μία παρουσίαση της ταινίας του, ότι ανακάλυψε τις ναρκωτικές ουσίες, όντας σε μεγάλη ηλικία και ότι ενώ το “Drive” ήταν σαν καλής ποιότητας κοκαΐνη, το “Only God Forgives” είναι μία acid ταινία, και κάπου το αποτέλεσμα τον δικαιώνει. Κάπου, όχι απόλυτα.

Αυτό που είδαμε εμείς ήταν ένας -πολύ όμορφα κινηματογραφημένος- αχταρμάς από επιρροές, τις οποίες ο ίδιος ο σκηνοθέτης φροντίζει να επισημάνει (αφιερώνει την ταινία του στον μεγάλο σύγχρονο σουρεαλιστή μίμο, σκηνοθέτη, ηθοποιό, συγγραφέα, Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι, ενώ στους τίτλους τέλους ευχαριστεί τον Γκασπάρ Νοέ) και από κακοχωνεμένες φροϊδικές (;) θεωρίες περί ψυχολογικού ευνουχισμού (ειδικά στη σχέση αυταρχικής μητέρας - ευαίσθητου γιου).

Ο εξαιρετικός όπως πάντα Ράιαν Γκόσλινγκ ως Τζούλιαν περιφέρει το σαρκίο του, φαντασιώνοντας  τον ακρωτηριασμό του, κάθε φορά που πάει ή φαντάζεται ότι πάει ν’ αγγίξει την πόρνη, η οποία υποδύεται και την κοπέλα του για τα μάτια της μαμάς, σε μία δυνατή κατά τα άλλα σκηνή. Επιτρέπει στη μητέρα του να τον εξευτελίζει με το χειρότερο τρόπο, ενώ στο τέλος αφήνει τον εαυτό του να αίρει, σχεδόν χωρίς αντίσταση, όλες τις αμαρτίες των Τόμσον. Ο ρόλος της Μάνας από την Κόλαση θα φάνταζε γελοίος, αν δεν τον υποδυόταν η Κριστίν Σκοτ Τόμας. Αγνώριστη, τα βγάζει πέρα μ’ ένα ρόλο πρόκληση και δίκοπο μαχαίρι.

Ο ταϊλανδός Βιθάια Πάνσρινγκαρμ ως αστυνόμος Τσανγκ είναι ίσως ο καλύτερος όλων. Φιγούρα και ρόλος, βγαλμένος λες από ταινία του Τακέσι Κιτάνο, μπορεί το ένα βράδυ να τεμαχίζει παρανόμους και το επόμενο να τραγουδάει σε καραόκε μπαρ με τους φίλους του. Όλοι οι χαρακτήρες είναι σχηματικοί και βρίσκονται εκεί για να εξυπηρετήσουν τη μυθοπλασία. Μονάχα η πόρνη φίλη του Τζούλιαν, η Μάι, μοιάζει με πραγματικό ανθρώπινο ον. Η σκηνή που βγάζει αηδιασμένη το επίσημο φόρεμα που της έδωσε ο Τζούλιαν για να φορέσει στο δείπνο με τη μητέρα του, είναι και η πιο ανθρώπινη της ταινίας.

Δυστυχώς ο Ρεφν δε διαθέτει τη γεμάτη συμβολισμούς φαντασία του Γιοντορόφσκι, αλλά ευτυχώς δεν είναι και τόσο ωμά κυνικός και φανφαρόνος όσο ο (απαισιότατος) Γκασπάρ Νοέ. Η ταινία διαθέτει ρυθμό, ατμοσφαιρική φωτογραφία από τον Λάρι Σμιθ του “Eyes Wide Shut” (υπέροχα πλάνα εσωτερικών χώρων, αλλά και της νυχτερινής Μπανγκόκ), καταπληκτικό σάουντρακ (Κλιφ Μαρτίνεζ του “Drive”) και ναι, μοιάζει να έχει την αίσθηση του acid trip. Ενός εφιαλτικού acid trip.

Μετά την επιτυχία του “Drive”, ο Ρεφν είχε τους παραγωγούς να τρέχουν ξωπίσω του (ανάμεσά τους και ο Γκόσλινγκ). Μας δίνει την αίσθηση ότι, όπως ένα σκανταλιάρικο παιδί που θέλει να αυτοεπιβεβαιωθεί μέσα από την ανάρμοστη συμπεριφορά του, έτσι κι αυτός συσσωρεύει τη μία αταξία μετά την άλλη, για να δει τι άλλο, χειρότερο, μπορεί να κάνει, μέχρι να του τραβήξει κάποιος το αυτί. Η καλή της πορεία στα ταμεία φαίνεται να τον/τους δικαιώνει. Μετά, τι;

Ιnfo: «Μόνο ο Θεός Συγχωρεί» (Only God Forgives). Αστυνομικό θρίλερ. ΗΠΑ, Ταϊλάνδη, Γαλλία, Σουηδία 2013. Πρεμιέρα: Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου. Σκηνοθεσία-Σενάριο: Νίκολας Γουίντινγκ Ρεφν. Παίζουν: Ράιαν Γκόσλινγκ, Κριστίν Σκοτ Τόμας, Βιθάια Πάσρινγκαρμ. Διανομή: Seven Film-Spentzos Film