ΣΙΝΕΜΑ: Ο Παράδεισος ΣΙΝΕΦΙΛ της Πίστης

ΣΙΝΕΦΙΛ Η Άννα-Μαρία, μια μεσήλικη γυναίκα σε κάποια πόλη της Αυστρίας, ζει μόνη της σε μία μεγάλη κατοικία των προαστίων. Είναι καθολική και σχεδόν καθημερινά αυτομαστιγώνεται για να εξαγνίσει τον εαυτό της από κάθε πονηρή σκέψη και επιθυμία. Πιστεύει πως οι σύγχρονοι άνθρωποι κυλιούνται στο βούρκο της λαγνείας και επιθυμία της είναι να τους σώσει. Κάθε εβδομάδα καλεί μάλιστα στο σπίτι της και ένα γκρουπ πιστών, οι οποίοι προσεύχονται ομαδικά και παρακαλούν τον Ιησού να λυπηθεί και να σώσει την Αυστρία. Στις καλοκαιρινές διακοπές της, φορτώνεται με ένα άγαλμα της Παρθένου και γυρίζει από σπίτι σε σπίτι (κυρίως μεταναστών και μοναχικών ανθρώπων), ζητώντας τους να προσευχηθούν και να γυρίσουν στον δρόμο του Θεού.



Κάποια στιγμή θα επιστρέψει σπίτι ο εν διαστάσει σύζυγός της, μετά από δύο χρόνια απουσίας. Είναι ένας ανάπηρος μουσουλμάνος, τον οποίο θα δεχτεί πίσω με συγκατάβαση, θα τον φροντίσει, αλλά θα παραμείνει συναισθηματικά απόμακρη απέναντί του. Όταν εκείνος αγανακτήσει και τις κατεβάσει όλα τα θρησκευτικά σύμβολα από τους τοίχους, εκείνη θ’ αποφασίσει να τον τιμωρήσει.

Μετά την αποδόμηση του έρωτα στον εξαιρετικό «Παράδεισο του Έρωτα», που είδαμε την προηγούμενη σεζόν, ο αυστριακός Ούλριχ Ζάιντλ σε αυτό το δεύτερο μέρος της τριλογίας του (ακολουθεί το «Ο Παράδεισος της Ελπίδας») κάνει το ίδιο και με την πίστη, πάντα σε σχέση με την έννοιά που της δίνει ο σύγχρονος, μέσος άνθρωπος και η κοινωνία, της οποίας μέλος αποτελεί. Κι αν σ’ εκείνη την πρώτη ταινία είχε μετριάσει την τάση του για την καταγραφή των πιο ποταπών ανθρώπινων ελαττωμάτων, εστιάζοντας στην αμοιβαία εκμετάλλευση με το πρόσχημα του έρωτα, εδώ θυμάται τον παλιό «κακό» εαυτό του και μας αποκαλύπτει -με τη χαρακτηριστική μηδενιστική ματιά του- όλη την ασχήμια και την ηλιθιότητα που διέπει τους φανατικούς της (όποιας) θρησκευτικής πίστης.



Φυσικά, έχει ρίξει πολύ νερό στο κρασί του από την εποχή του σχεδόν αποκρουστικού “Dog Days”, και η αλήθεια είναι ότι έχει ξεφύγει από τη σκιά του (άλλου μεγάλου αυστριακού) Μίκαελ Χάνεκε (“Amour”, «Λευκή Κορδέλα», “Funny Games”). Έχει ωριμάσει, έχει βρει το δρόμο του και έχει αποκτήσει (όχι άδικα) το δικό του, φανατικό κοινό. Τα πλάνα του είναι μελετημένα και εικαστικά συναρπαστικά. Οι εσωτερικοί χώροι (κι εδώ ειδικά το «δωμάτιο προσευχής») μοιάζουν με installations σύγχρονων εκθέσεων τέχνης. 

Αποφεύγοντας τα κοντινά πλάνα, παραμένει ένας ψυχρός παρατηρητής, αν και όπως και στην περίπτωση του «Έρωτα», αρχίζει να σκιαγραφεί πλέον τους ήρωές του και μ’ ένα ίχνος συμπάθειας για την ανοησία τους και τα παθήματά τους. Είναι χαρακτηριστική η σκηνή όπου η ηρωίδα κλαίει πάνω από το κοιμισμένο σώμα του άντρα της, ζητώντας του να τη συγχωρέσει για την τιμωρία που εκείνη του είχε επιβάλει.

Πολύ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αντιστροφή των ρόλων σε ό,τι αφορά στην (ενορχηστρωμένη από τα δυτικά ΜΜΕ) πεποίθηση του θρησκευτικού φανατισμού των πιστών του Ισλάμ. Η φονταμενταλίστρια εδώ είναι η χριστιανή Άννα-Μαρία και όχι ο (συγκαταβατικός) μουσουλμάνος Ναμπίλ. Όμως δεν του χαρίζεται ούτε κι εκείνου, όταν εκφράζει την πεποίθησή του (πεποίθηση που δυστυχώς χαρακτηρίζει το μεγαλύτερο μέρος των πιστών του Μωάμεθ) ότι όλες οι δυτικές γυναίκες είναι πουτάνες.

Οι λεγόμενες «σκηνές σοκ» δε λείπουν, κάποιοι θα τις βρουν υπερβολικά σκληρές ή  επιτηδευμένες ή απλοϊκά συμβολικές. Κάποιοι άλλοι, πιο συντηρητικοί, θα βγουν από τα ρούχα τους (ελπίζουμε να μη βουίξουν οι γνωστές κωλοφυλλάδες), όμως μοιάζουν οργανικά δεμένες στη «βέβηλη» ατμόσφαιρα της ταινίας. Κάποιες άλλες είναι απλά φλύαρες, και το μόνο που πετυχαίνουν είναι να καθυστερούν τη ροή και την εξέλιξή της. Για άλλη μια φορά, οι ηθοποιοί είναι εξαιρετικοί, τολμηροί και απίστευτα εκφραστικοί, σε μια ταινία που δε χαρακτηρίζεται ούτε από τη θέρμη της προς τους «ήρωές» της, αλλά ούτε και από τη συμπάθειά της για το ανθρώπινο γίγνεσθαι.


Info: «Ο Παράδεισος της Πίστης» (“Paradies: Glaube”). -Κοινωνική/Δραματική. Aυστρία-Γερμανία-Γαλλία 2012. Πρεμιέρα: Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου. Σκηνοθεσία: Ούλριχ Ζάιντλ. Παίζουν: Μαρία Χοφστέτερ, Ναμπίλ Σαλέχ, Ναταλία Μπαράνοβα. Διανομή: Feelgood Entertainment


Διαβάστε επίσης όλες τις ταινίες της εβδομάδας

εμφάνιση σχολίων