Ερωτική εξομολόγηση στην CULTURE πιο ιστορική μάντρα της πόλης

CULTURE «Θα ‘θελα, πόσο θα ‘θελα»…  Όλες οι εξομολογήσεις που δεν έγιναν ποτέ, μέσα σε 8 λεπτά.  Στο Αθηναϊκό Θέατρο στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, δίπλα από την Ωνάσειο Βιβλιοθήκη, εκεί όπου ήταν η «Μάντρα» του Αττίκ, γινόμαστε μάρτυρες μιας εκ βαθέων ερωτικής εξομολόγησης σε κοινή θέα.

Ο εικαστικός καλλιτέχνης Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης, μάς προσκαλεί σε μια φορτισμένη εμπειρία με μια ξεχωριστή εγκατάσταση: ένα Terrarium αναμνήσεων με τίτλο «Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα», στο οποίο μπαίνει ένας θεατής μόνος του κάθε φορά, με σκοπό να βιώσει ως προσωπική γιορτή, έναν φόρο τιμής στους έρωτες και τις αναμνήσεις τους.

Αφορμή, το ποίημα «Αντίστροφη Αφιέρωση» που έγραψε το 1985 η Μάτση Χατζηλαζάρου, για τον αγαπημένο της, Ανδρέα Εμπειρίκο, που είχε όμως φύγει από τη ζωή, 10 χρόνια πριν. Το ζευγάρι είχε ζήσει έναν θυελλώδη έρωτα κι είχε χωρίσει δεκαετίες πριν, αλλά όπως έχει πει η Χατζηλαζάρου σε συνέντευξή της, «ίσως είμαστε πολύ εγωιστές και όχι όσο πρέπει γενναιόδωροι».

Αφορμή το ποίημα «Θα ‘θελα, πόσο θα ‘θελα», που έγραψε το 1985 η Μάτση Χατζηλαζάρου, για τον Ανδρέα Εμπειρίκο                                                           

Τι σημαίνει να αφιερώνω το απόλυτο τραγούδισμα του έρωτά μου σε ένα πρόσωπο που δεν είναι πια εδώ; Σημαίνει πως, προσπαθώντας να ταξινομήσω όλα μου τα σημαντικά, καταλήγω να δημιουργώ για τον Έναν-Μου-Άνθρωπο. Το έργο είναι μια τριλογία, σύνθεση εικαστικών, μουσικών και παραστατικών τεχνών, με θέμα την εξομολόγηση. Κατά τον δημιουργό του, είναι «μια προσπάθεια “μοιρασιάς” αυτού του ποιήματος με κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη να γίνει ένα Εσύ για κάποιον».

Το Πρώτο Μέρος παρουσιάζεται στο κέντρο της Αθήνας, στο μοναδικό σωζώμενο θέατρο-μάντρα των αρχών του προηγούμενο αιώνα. Η φωνή της Μάτσης Χατζηλαζάρου αντηχεί σε έναν σκοτεινό θάλαμο-εγκατάσταση για έναν μόνο παραλήπτη κάθε φορά, με την drag περφόρμερ Imiterasu να δανείζεται τη φωνή και τους στίχους της ποιήτριας – δίχως να μιμείται το φυσικό πρόσωπο.

Μέσα από ένα video art, ο Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα του κυνισμού, μιλώντας για όλα όσα μας δυσκολεύουν, όλες τις εξομολογήσεις που δεν έγιναν. Και προσπαθώντας να διαφυλάξει τη σχεδόν χαμένη τρυφερότητα του σήμερα, μας καλεί να αναρωτηθούμε: υπάρχει μια ερωτική εξομολόγηση που δεν προλάβαμε να πούμε; Αν ναι, εδώ μπορούμε να γράψουμε κι εμείς τη δική μας αφιέρωση.


ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ: Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη το 1914, μεγαλωμένη σε ένα περιβάλλον κοσμοπολιτισμού με συχνές μετακινήσεις σε ευρωπαϊκές πόλεις και χώρες, με έντονη κοινωνική και κοσμική ζωή στα πρώτα χρόνια της εφηβείας της (η οικογένειά της ήταν από τις πλέον σημαίνουσες κοινωνικά και εύρωστες οικονομικά της πόλης), η Μαρία-Λουκία (Μάτση) Χατζηλαζάρου έρχεται αντιμέτωπη με τη σταδιακή κοινωνική, οικονομική και, εντέλει, βιολογική παρακμή της οικογένειας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, η Μάτση βρίσκεται στην ΑΘΗΝΑ εργαζόμενη για να επιβιώσει και έχοντας ήδη δύο διαζύγια. Η Μάτση αναζητά λύσεις στα προβλήματά της καταφεύγοντας στη νέα επιστήμη που τότε εμφανιζόταν στην Ελλάδα, την ψυχανάλυση, και συναντιέται με τον ψυχαναλυτή και ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο. Η γνωριμία τους θα οδηγήσει στη σύναψη ερωτικής σχέσης και, στη συνέχεια, σε γάμο. Από τον Ανδρέα Εμπειρίκο η Μάτση μυείται στους κόσμους της ποίησης και του υπερρεαλισμού. Κάνοντας πράξη την ελευθερία έκφρασης που ευαγγελίζεται ο υπερρεαλισμός και υιοθετώντας τη συνειρμική γραφή, καταθέτει τον δικό της, έντονα προσωπικό και ιδιότυπο ποιητικό λόγο.

Η πρώτη της συλλογή, «Μάης Ιούνης και Νοέμβρης», το 1944, είναι και η πρώτη ποιητική κατάθεση από γυναίκα στη νεοελληνική γλώσσα που με τόση ελευθερία, αμεσότητα και βιωματικότητα συζητά τα του έρωτα και της ζωής, χωρίς ενοχές, χωρίς αναστολές, χωρίς περιστροφές, αλλά και χωρίς εκχυδαϊσμούς και περιττές προκλήσεις. Μια λυρική, εντέλει, ποίηση που, διατυπωμένη με τρόπο ολοκληρωτικό και απόλυτο σε δεύτερο πρόσωπο, σε αυτό με το οποίο πραγματώνεται ο έρωτας, απευθύνεται με τρόπο καθολικό στον καθένα μας. Μια ποίηση καθολική, των αισθήσεων, που απαιτεί την ενεργή συμμετοχή των αναγνωστών της, κινητοποιεί και τις δικές τους αισθήσεις και ανακαλεί ανάλογες μνήμες.

Κι έπειτα ο χωρισμός της από τον Εμπειρίκο, το ταξίδι της το 1945 με το θρυλικό Ματαρόα στο Παρίσι, η συνάντησή της με τους εκεί υπερρεαλιστές (Breton, Tzara, Dominguez), η συμβίωσή της με τον ζωγράφο και χαράκτη Xavier Vilato, ανιψιό του Picasso, αλλά και με τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Η Μάτση Χατζηλαζάρου θα συνεχίσει να γράφει ποίηση στα ελληνικά και στα γαλλικά και θα επιστρέψει οριστικά στην ΑΘΗΝΑ το 1973. Το 1985, δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του Εμπειρίκου, η Μάτση δημοσιεύει το πιο σημαντικό ποίημά της, την «Αντίστροφη Αφιέρωση»· μια τελείως απελευθερωμένη, απόλυτη και ολοκληρωτική υπερρεαλιστική ποιητική εξομολόγηση «για έναν άνθρωπο μόνο»:

«εσένα σ’ έχω Δεινόσαυρο από τους πιο εκπληκτικούς/ εσένα σ’ έχω βότσαλο φρούτο απαλό που τ’ ωρίμασε η θάλασσα/  σ’ ερωτεύω/ σε ζηλεύω/ σε γιασεμί» – Χρήστος Δανιήλ, Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας, ερευνητής αρχείου Μάτσης Χατζηλαζάρου

Διαβάστε όλο το ποίημα: Αντίστροφη αφιέρωση

Η «MΑΝΤΡΑ» ΤΟΥ ONASSIS CULTURE. H «Mάντρα» βρίσκεται στον πεζόδρομο Διονυσίου Αρεοπαγίτου 2, στην Πλάκα. Το φαινομενικά εγκαταλειμμένο οικόπεδο, ακριβώς δίπλα στο νεοκλασικό κτίριο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, ανοίγει ξανά τις πόρτες του στο κοινό, ακολουθώντας τη φιλοσοφία της «Μάντρας» του Αττίκ και του βαριετέ της μεσοπολεμικής Αθήνας, όπου το ελεύθερο θέαμα μεγαλούργησε με μόνα υλικά «πολλές σανίδες, λίγη μπογιά και αρκετή πρωτοπορία».

Στην καρδιά της κρύβεται το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα αρχιτεκτονικής θεάτρου ανοιχτού χώρου της Belle Époque στην Αθήνα: μια υπαίθρια θεατρική σκηνή του 1909 που ανήκει στην τυπολογία του θεάτρου-μάντρας, δηλαδή ενός υπαίθριου θεάτρου με υποτυπώδη διαμόρφωση πλατείας και ιταλίζουσα σκηνή.

«Η «Μάντρα» έρχεται στην καθημερινότητά μας για να καταρρίψει τα όρια, να αναδείξει την ελεύθερη δημιουργία, χωρίς περιορισμούς ως μια ενεργή κυψέλη πολιτισμού και έκφρασης χωρίς λογοκρισία, ενταγμένη στο δυναμικό οικοσύστημα του Onassis Culture έως το 2069». Μετά το «Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα», ο χώρος θα φιλοξενήσει δράσεις που επιθυμία τους είναι να αιφνιδιάζουν και να προκαλούν συζητήσεις για το τι συμβαίνει –αλλά και το τι θα έπρεπε να συμβαίνει–, απόλυτα ενταγμένες στην πραγματικότητα της πόλης και του κόσμου που ζούμε, ως ένα μωσαϊκό διαφορετικών ανθρώπινων εμπειριών.

 
Info: Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα – Μέρος Πρώτο, του Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη. 14 Οκτωβρίου – 14 Νοεμβρίου. Δευτέρα – Κυριακή 14:00-22:00, H Μάντρα, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 2, Αθήνα. Είσοδος ελεύθερη με προκράτηση θέσης. Ο χώρος είναι προσβάσιμος σε ΑμεΑ. Οι επισκέπτες θα πρέπει να βρίσκονται στον χώρο της εκδήλωσης 15 λεπτά νωρίτερα από το time slot που έχουν προκρατήσει. Σε περίπτωση καθυστέρησης, θα χρειαστεί να περιμένουν το επόμενο διαθέσιμο.
 

εμφάνιση σχολίων