Ανίερη Συμμαχία. Νιότη. Ο Νόμος της Αγοράς. Αρκαδία, Χαίρε!. Σκοτεινή Ανάμνηση
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΑΚΗΣ ΛΑΚΤΑΡΙΔΗΣ [email protected]
15 Οκτωβρίου 2015
Ο Σκοτ Κούπερ (Σκουριασμένη Πόλη, Crazy Heart), μεταφέρει στον κινηματογράφο, την πραγματική ιστορία του Τζίμι Γουάιτι Μπάλτζερ, ο οποίος συνελήφθη μόλις το 2011. Χάρη στα στάνταρντ που έχουν θέσει ο Μάρτιν Σκορτσέζε, κυρίως, αλλά και ο Σίντνεϊ Λιούμετ, την εποχή που εκείνος ήταν ακόμη παιδί, ο Κούπερ καταφέρνει να στήσει μια πειστική γκανγκστερική περιπέτεια, η οποία αποκαλύπτει, σε όλο τους το εύρος, πραγματικότητες οι οποίες κάποτε αντιμετωπίζονταν από την κοινή γνώμη, αλλά και από τις αρχές, σαν θεωρίες συνωμοσίας μιας, κινηματογραφικά πρωτοπόρας και απαισιόδοξης δεκαετίας.
Εκείνο που λείπει σε σχέση με τις ταινίες των Μεγάλων Παλαιών, είναι η αναλυτική ματιά πάνω στις σχέσεις του υποκόσμου και της εξουσίας, καθώς και η χαρακτηριστική σκιαγράφηση του αντίκτυπού τους στον κοινωνικό περίγυρο (ο Γουάιτλι αντιμετωπίζονταν σαν λαϊκός ήρωας). Εδώ, έχουμε μια γραμμική αφήγηση των - συναρπαστικών κατά τα άλλα - γεγονότων, με πρωταγωνιστές αληθινούς, αλλά κινηματογραφικά χάρτινους χαρακτήρες, για των οποίων τα κίνητρα μαθαίνουμε ελάχιστα.
Τρομακτικός ο Τζόνι Ντεπ ως Γουάιτλι, ο οποίος με τους γκρίζους φακούς επαφής και το τσιτωμένο λευκό πρόσωπο, μοιάζει με ερπετό. Εξαιρετικό και ολόκληρο το καστ που τον περιβάλει. Υπέροχη φωτογραφία εποχής και καλλιτεχνική διεύθυνση. Καλύτερο όλων, το ατμοσφαιρικό και cinematic σάουντρακ του Τομ Χόλκενμποργκ, γνωστού και ως Junkie XL. Τι κρίμα που χρησιμοποιείται με περίσσια υπερβολή, πολλές φορές, σκεπάζοντας κι αυτούς τους ίδιους τους διαλόγους.
Info: Ανίερη Συμμαχία (Black Mass). Αστυνομική Βιογραφία. ΗΠΑ 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 15 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία: Σκοτ Κούπερ. Παίζουν: Τζόνι Ντεπ, Τζόελ Έτζερντον, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, Σιένα Μίλερ, Πίτερ Σάρσγκααρντ, Ντακότα Τζόνσον, Κέβιν Μπέικον. Διανομή: Tanweer.
ΝΙΟΤΗ: Ο Φρεντ και ο Μικ, δύο φίλοι που πλησιάζουν τα ογδόντα, είναι σε διακοπές σε ένα όμορφο ξενοδοχείο στους πρόποδες των Άλπεων. Ο Φρεντ, συνθέτης και επικεφαλής ορχήστρας είναι πια συνταξιούχος. Ο Μικ είναι σκηνοθέτης και δουλεύει ακόμη. Οι δύο φίλοι ξέρουν ότι ο χρόνος τους είναι μετρημένος και αποφασίζουν να αντιμετωπίσουν το μέλλον μαζί. Κοιτούν με περιέργεια και τρυφερότητα τις μπερδεμένες ζωές των παιδιών τους, τα κραυγαλέα νιάτα των σεναριογράφων που δουλεύουν με τον Μικ, και τους άλλους ενοίκους του ξενοδοχείου: την χωρισμένη κόρη του Φρεντ, έναν νεαρό σταρ του Χόλιγουντ, την Μις Κόσμος και τον Ντιέγκο Μαραντόνα. Αντίθετα με εκείνους, κανείς δεν μοιάζει να ανησυχεί για τον χρόνο που περνά, αν και όλοι τους έχουν τελικά, τις δικές τους ανησυχίες.
Ο Πάολο Σορεντίνο, στην δεύτερη αγγλόφωνη ταινία του μετά το Εκεί Που Χτυπά η Καρδιά Μου (2011), μεταφέρει την θεματική της Τέλειας Ομορφιάς του (το δέος, τον φόβο, τον κυνισμό και την τρυφερότητα που γεννά η προσωπική και κοινωνική φθορά, στο αδυσώπητο και μη αναστρέψιμο πέρασμα του χρόνου), σε ένα θέρετρο, στις Άλπεις και σε μία πινακοθήκη από φανταστικούς και πραγματικούς χαρακτήρες.
Οι Φελινικές αναφορές που χαρακτήριζαν την οπτική πανδαισία της Τέλειας Ομορφιάς είναι παρούσες κι εδώ, μέσα από επικές,ονειρικές, μαγικές και υγρές σεκάνς, σκωπτικούς διαλόγους, μελαγχολική τρυφερότητα, σουρεαλιστικό χιούμορ, υπαρξιακές αναζητήσεις και συγκρατημένη αισιοδοξία. Με το αλλοπρόσαλλο, αλλά πάντα ενδιαφέρον σάουντρακ, να δίνει τον τόνο, ποπ και αυτό που λέμε υψηλή κουλτούρα ανακατεύονται δημιουργικά, σε μια τοιχογραφία, συναρπαστικά σύνθετη, αλλά και αρκετά πιο χαλαρή και πιο απλοποιημένη.
Χωρίς την μεγαλοπρεπή σκηνογραφία της Ρώμης όμως, το αποτέλεσμα δεν είναι το ίδιο. Κάποιες φορές μάλιστα, κυριαρχεί και μια αίσθηση deja vu, ενώ κάποιες άλλες ακραίες επιλογές, θα κάνουν όλους όσοι μιλούσαν για υπερφίαλες αισθητική και προβληματική, στην περίπτωση της Τέλειας Ομορφιάς, να πανηγυρίσουν χαιρέκακα. Αναπολώντας το παρελθόν κι ανησυχώντας για το μέλλον, χάνουμε το παρόν μοιάζει να μας επισημαίνει ο σκηνοθέτης. Το παρόν που είναι εδώ την κάθε στιγμή, πάντα νέο.
Info: Νιότη (Youth/La Giovanezza). Κοινωνική Δραματική Κομεντί. Ιταλία - Γαλλία - Ελβετία - Αγγλία 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 15 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία: Πάολο Σορεντίνο. Παίζουν: Μάικ Κέιν, Χαρβεϊ Καϊτέλ, Ρέιτσελ Βάις, Πολ Ντέινο, Τζέιν Φόντα. Διανομή: Odeon.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ: Ο Τιερί είναι ένας απολυμένος εργάτης που προσπαθεί να επιβιώσει αυτός και η οικογένειά του στη σύγχρονη Γαλλία της υποβαθμισμένης εργατικής τάξης και των σκληρών εργοδοτικών πρακτικών. Αγωνίζεται να μην το βάζει κάτω. Όταν κάποια στιγμή καταφέρει να βρει δουλειά, θα πρέπει να μεταμορφωθεί σε Μπράβο των αφεντικών, περνώντας στην απέναντι μεριά, προσπαθώντας να επιβιώσει και να συντηρήσει την οικογένειά του.
Στο πρώτο μέρος της ταινίας του Στεφάν Μπριζέ, ο 51χρονος, απολυμένος Τιερί, καθώς είτε προσπαθεί να αναζητήσει δουλειά, είτε να επιμορφωθεί εργασιακά, είτε να πάρει ένα δάνειο το οποίο χρειάζεται, έρχεται αντιμέτωπος με την μηχανιστική λογική του καπιταλιστικού συστήματος που του υπενθυμίζει συνεχώς, ότι δεν έχει τα προσόντα τα οποία είναι αναγκαία στον σύγχρονο κόσμο της εργασίας, ότι δεν θα μπορέσει να συντηρήσει την οικογένειά του (έχει έναν γιο με ειδικές ανάγκες) και να αποπληρώσει ένα δάνειο, με 500 ευρώ επίδομα ανεργίας τον μήνα. Ένα αόρατο τοίχος υπάρχει ανάμεσα στις δικές του ανάγκες και τις απαιτήσεις του Συστήματος και του νόμου της αγοράς.
Στο δεύτερο μέρος, όταν έχει πλέον προσληφθεί ως υπεύθυνος ασφαλείας για τις μικροκλοπές, σε ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ, θα βρεθεί από την άλλη μεριά του γραφείου, και θα έρθει αντιμέτωπος με ανθρώπους που σαν κι αυτόν πριν, προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα όπως μπορούν, σε ένα σύγχρονο, μονεταριστικό και απάνθρωπο κοινωνικό περιβάλλον το οποίο μισεί τον φτωχό, τον γέρο, τον άρρωστο.
Με την κάμερα στο χέρι και με τον τρόπο του Αμπνελατίφ Κεσίς (μονόπλανα, χωρίς κοψίματα και με ερασιτέχνες ηθοποιούς, όπως στο Κους Κους και Φρέσκο Ψάρι, το οποίο φέρνει έντονα στον νου, η σκηνή του Δανείου), αλλά και την δομή ενός, αλά Λοράν Καντέ (Ελεύθερος Ωραρίου) και με τον τρόπο των αδερφών Νταρντέν, πολιτικού, ψυχολογικού, εργασιακού θρίλερ (Ο Νόμος της Αγοράς, είναι συγγενής πρώτου βαθμού με το περυσινό τους, Δυο Μέρες, Μια Νύχτα), ο Μπριζέ, καταγράφει με καθαρό βλέμμα την ψυχολογική βία που ασκεί στην αγορά εργασίας, τις αμείλικτες και απάνθρωπες τακτικές που ισχύουν σήμερα, χάρη στην φαινομενική παντοδυναμία του σύγχρονου καπιταλισμού. Καταλυτική η παρουσία του συνεργάτη του, ηθοποιού, Βενσάν Λιντόν (Βραβείο Αντρικής Ερμηνείας στις περσινές Κάννες), στον ρόλο του Τιερί, κι ας παίζει, σε ένα μεγάλο μέρος της ταινίας, με γυρισμένη την πλάτη.
Το αμφίσημο φινάλε της, στέλνει τον ήρωα - σε ένα παράλληλο με το δικό μας κινηματογραφικό σύμπαν - να συναντήσει την Σάντρα, την ηρωίδα της ταινίας τον Νταρντέν, με την οποία μοιράζεται την ίδια - αισιόδοξη τελικά - αντίληψη, περί ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Info: Ο Νόμος της Αγοράς (Le Loi du Marche). Κοινωνική Δραματική. Γαλλία 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 8 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία: Στεφάν Μπριζέ. Παίζουν: Βενσάν Λιντόν, Καρίν Ντε Μιρμπέκ, Ματιέ Σαλέρ. Διανομή: Ama Films.
ΑΡΚΑΔΙΑ, ΧΑΙΡΕ!: Φυλακίζοντας στιγμές στην απέραντη γραμμή του χρόνου, αποτυπώνοντας αποσπασματικές εικόνες μιας ένθεης φύσης, συνυφαίνοντας μύθους αλλοτινούς και ιστορικές μαρτυρίες, σταχυολογώντας θραύσματα και ψιθύρους, το κινηματογραφικό βλέμμα επιχειρεί να καταγράψει την ταυτότητα ενός τόπου που συναντά και συναντιέται με τα μεγαλειώδη ερωτήματα της ζωής. Ο ναός της Αλέας Αθηνάς, το τέμενος του Gregory Markopoulos (Ελληνοαμερικάνος σκηνοθέτης, πρωτοπόρος του πειραματικού σινεμά, με καταγωγή από την Αρκαδία), το αλώνισμα, η περικαλλής Μουχλιώτισσα, ο βυσσινόκηπος, ο νεομάρτυρας Δημήτριος δεν αποτελούν παρά ψηφίδες και θραύσματα αυτού του τόπου, της Τεγέας, που διηγούνται του βίου το πέλαγος. Μια περιπλάνηση σε έναν τόπο που ακόμα και σήμερα τον ακολουθεί ο μύθος μια αινιγματικής επιγραφής. Et in Arcadia ego. Μια συλλογή θραυσμάτων. Ένας χαιρετισμός, σύντομος κι αμφίθυμος, όπως το πέρασμα του δρομέα που διανύει τα μεσάνυχτα τον κάμπο της Τεγέας.
Ο Φίλιππος Κουτσαφτής, 15 χρόνια μετά την αξεπέραστη Αγέλαστο Πέτρα (κατά τη γνώμη της στήλης, ένα από τα καλύτερα ελληνικά ντοκιμαντέρ όλων των εποχών και μία από τις σπουδαιότερες ελληνικές ταινίες της τελευταίας 15ετίας), ταξιδεύει στον κάμπο της Τεγέας, έναν μικρό κάμπο, περιφραγμένο από βουνά, κοντά στην Σπάρτη, στην Αρκαδία.
Κατοικημένη ήδη από τα προϊστορικά, η περιοχή της αρχαίας πόλης Τεγεάτις, η οποία στον 5ο προ Χριστού αιώνα, πέρασε μια εποχή μεγάλης ακμής (και πολιτιστικής) και έφτασε να είναι η προστάτιδα δύναμη της Αρκαδίας και των κατοίκων της. Οι Τεγεάτες, πήραν μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία, τους Περσικούς πολέμους, στις Θερμοπύλες και στις Πλαταιές και σε κάποια φάση, νίκησαν τους Σπαρτιάτες κατακτητές, με την συνδρομή στην μάχη μάλιστα, των γυναικών της πόλης. Οι Τεγεάτες υπήρξαν όμως και σπουδαίοι ιδρυτές αποικιών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Πάφο της Κύπρου. Στο πέρασμα των αιώνων, η αρχαία ιστορία της Τεγέας, απέκτησε κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους και κυρίως στην εποχή του Διαφωτισμού, μια νέα μυθική διάσταση, με την διάδοση του θρύλου της Ευδαίμονος Αρκαδίας, ενός παραδείσιου τόπου, όπου κυριαρχούσαν η κοινωνική δικαιοσύνη, το μέτρο και ο άδολος έρωτας. Την Arcadia, η οποία στην δυτική ποπ κουλτούρα είναι συνώνυμο της Ουτοπίας.
Όπως και στην περίπτωση της Ελευσίνας της Αγέλαστου Πέτρας, ο Κουτσαφτής, ενδελεχής παρατηρητής του τόπου και των σημερινών κατοίκων του, καθώς και συστηματικός ερευνητής της ιστορίας που τον έχει διαμορφώσει, βρίσκει πάντα έναν ιδιοσυκρασιακό, μαγικό, ποιητικό, τρυφερό και συγκινητικό τρόπο, να συνδέει το παρελθόν με το παρόν των τόπων και των ανθρώπων τους. Στην μουσική επένδυση και πάλι, ο Κ. Βήτα.
Info: Αρκαδία, Χαίρε!. Ντοκιμαντέρ. Ελλάδα 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 15 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία - Σενάριο - Φωτογραφία:Φίλιππος Κουτσαφτής. Μοντάζ: Ιωάννα Σπηλιοπούλου. Μουσική: Κ. Βήτα. Διανομή: Feelgood Entertainment.
ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΑΝΑΜΝΗΣΗ: Στη Μινεσότα του 1990, ο αστυνομικός ντετέκτιβ Μπρους Κένερ ερευνά την υπόθεση της νεαρής Αντζελα, η οποία κατηγορεί τον πατέρα της, Τζον Γκρέι, για ένα ανομολόγητο έγκλημα. Οταν ο Τζον αναπάντεχα και χωρίς τη θελησή του παραδέχεται την ενοχή του, ο διάσημος ψυχολόγος Δρ. Ρέινς τον βοηθάει να ξαναζήσει τις μνήμες του και αυτό που θα ανακαλύψει θα είναι ένα φρικιαστικό μυστήριο εθνικών διαστάσεων. Έξι χρόνια μετά το χαμένο στοίχημα του Agora (2009), ο αγαπημένος Αλεχάνδρο Αμενάμπαρ (Η Θάλασσα Μέσα Μου, Οι Άλλοι), επιστρέφει με αυτό που ξέρει συνήθως να κάνει καλύτερα, ένα σφιχτοδεμένο, ατμοσφαιρικό θρίλερ.
Βασισμένο σε γεγονότα των δεκαετιών του 80 και του 90, τότε που ένα κύμα σατανιστικών περιστατικών, είχε σαρώσει τις ΗΠΑ, ο Ισπανός σκηνοθέτης, αναπαράγει εν μέρη τα χολιγουντιανά κλισέ, με απώτερο σκοπό να τα προσγειώσει και να τα ανατρέψει. Το αποτέλεσμα είναι αρκετά αγωνιώδες, με τις σωστές δόσεις σασπένς, ρεαλιστικό και ενδιαφέρον, αν και κατώτερο των δυνατοτήτων του. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστούν άλλα έξι χρόνια, μέχρι την επόμενη ταινία του.
Info: Σκοτεινή Ανάμνηση (Regression). Αστυνομικό Θρίλερ. Ισπανία - Καναδάς - ΗΠΑ 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 15 Οκτωβρίου. Σκηνοθεσία: Αλεχάνδρο Αμενάμπαρ. Παίζουν: Ίθαν Χοκ, Έμα Γουότσον, Άαρον Άσμορ. Διανομή: Seven Films & Spentzos Film.
εμφάνιση σχολίων