Ιατρείο Μικρών Ζωών CULTURE #4

CULTURE Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δε σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι, αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάνε καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ ΝΑ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ: Σκακιστική Νουβέλα του Stefan Zweig. «Σκέφτομαι λοιπόν πως είναι καλύτερο να τερματίσω έγκαιρα και με το κεφάλι ψηλά μια ζωή όπου η πνευματική εργασία υπήρξε πάντοτε η αγνότερη χαρά, και η προσωπική ελευθερία το ύψιστο αγαθό του κόσμου τούτου. Χαιρετώ όλους μου τους φίλους. Εύχομαι να δουν και πάλι τις αυγές που θα ξημερώσουν μετά τη μακρά νύχτα. Εγώ, που ήμουν πάντα ανυπόμονος, προπορεύομαι». Με τις φράσεις αυτές ο Zweig έκλεινε το ιδιόχειρο σημείωμα που άφησε στις βραζιλιάνικες αρχές, πριν θέσει τέλος (παρέα με τη σύζυγό του Lotte) στη ζωή του. Πώς βρέθηκε τώρα ένας βιεννέζος συγγραφέας να αυτοκτονεί συν γυναιξί το 1942 αυτοεξόριστος στο Ρίο, αυτό είναι μια άλλη ιστορία, άσχετη με αυτή της διάσημης «νουβέλας» του. Ή μήπως όχι;

Στη Σκακιστική Νουβέλα παρακολουθούμε εν πρώτοις μία εν πλω σκακιστική παρτίδα ανάμεσα στον παγκόσμιο πρωταθλητή Τσέντοβιτς και κάποιον μυστηριώδη δόκτορα Μπ., που ταξιδεύει προς τη Λατινική Αμερική προκειμένου να δραπετεύσει από τη φρίκη της εμπόλεμης και κατεχόμενης Ευρώπης. Σε δεύτερο πλάνο όμως το παιχνίδι αυτό διεξάγεται σε πολύ περισσότερα επίπεδα, και ένα πλήθος άλλων συμπαικτών και αντιπάλων προβάλλει σιγά-σιγά μέσα από τις σελίδες αυτού του σύντομου και αριστουργηματικού αφηγήματος. Μέχρι που στο τέλος στο τραπέζι μένουν μόνοι να ταυροκοιτάζονται, πάνω από τα ασπρόμαυρά τους πιόνια, οι δύο δαίμονες, αυτός της λογικής και εκείνος της φαντασίας, σε μια πάλη που ίσως και να μην τελείωνε ποτέ, εάν δε βρισκόταν την κρίσιμη στιγμή ο αφηγητής να ψιθυρίσει στο αυτί του δεύτερου τη μαγική λέξη: «remember!» (θυμήσου).

Νομίζω πως, ακόμα και αν ολόκληρη η κληρονομιά της Mitteleuropa καταστρεφόταν ξαφνικά, ίσως και να μπορούσε εκ νέου να ανασυσταθεί μέσα από τις λέξεις και τα νοήματα της Σκακιστικής Νουβέλας. Και πιστεύω πως έστω και μία ανάγνωση του βιβλίου αυτού θα μπορούσε να σας απαλλάξει οριστικά από το σύμπτωμα της ηττοπάθειας που η ανίατη ασθένεια της μνήμης σάς έχει επιβάλει. Γιατί οι πραγματικοί «νικητές» είναι εκείνοι που ξέρουν να κερδίζουν χάνοντας. Σκακιστική Νουβέλα του Stefan Zweig, (εκδ. Άγρα , 1991), μετάφραση Μαρία Αγγελίδου.

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ): Διά Πυρός και Σιδήρου του Enzo Traverso ( εκδ. του Εικοστού Πρώτου), μετάφραση Γιάννης Ευαγγέλου. Ο Θουκυδίδης του 20ού αιώνα θα συνέθετε τα γεγονότα των παγκοσμίων πολέμων και των παρελκομένων τους σε μία ενιαία «Ιστορία» μόνο για λόγους πρακτικούς ή πίσω από το προφανές υπάρχει κάποια πιο ενοχλητική αλήθεια; Ο Ξενοφώντας του 21ου αιώνα άραγε σε ποια φυλλάδα έγκυρη θα έβγαζε τα τίμιά του μεροκάματα, αναθεωρώντας τα όποια ιδεολογικά κίνητρα κρύβει ακόμα μες στις αποθήκες του το μαιευτήριο της Βίας; Pulchritudo Bestiae της Εσμεράλδας Γκέκα (εκδ. Γαβριηλίδης). Ερώτηση: Τι γράφει κανείς για μια τόσο νεαρή ποιήτρια που το όνομά της είναι Εσμεράλδα; Απάντηση (εύκολη): δε γράφει -αντιγράφει (ένα απόσπασμα): «Ωραίο είναι καθετί στην ώρα του./ Έρωτας, ερωτώ, ερατώ / Για έρωτα; …ρώτα και μια Μούσα!/ Ποίηση, εκποίηση…/ Η Ποίηση είναι τυφλή και απόλυτη./ Δεν επιδέχεται προθέσεις./ Του πέταξα στο καλάθι του την ένατη/ Κόσμος…/ Οσμίστηκε ότι το παραμύθι του/ ήταν πραγματικότητα των άλλων». Επιφυλάσσομαι, δεσποινίς Γκέκα.

εμφάνιση σχολίων