Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Το σινεμά πεθαίνει

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Το πόσο εύκολα είναι διατεθειμένο ακόμα και το σινεφίλ κοινό να αδειάσει τον Scorsese ή τον Ken Loach –οι οποίοι τολμούν να ορθώσουν το ανάστημά τους ενάντια στο τέρας της παραπαίουσας νεοφιλελεύθερης Χολυγουντιανής βιομηχανίας των theme park ride styled superhero hamburger remakes– και να ταχθεί το κοινό αυτό με το πλευρό της Marvel, δείχνει τον βαθμό στον οποίο έχουμε αλλοτριωθεί ως θεατές και πολίτες της κοινωνίας του θεάματος.

Τρελοί και γραφικοί λοιπόν οι άνθρωποι που αποχαιρέτησαν πρώτοι τη δεκαετία του '70 το studio system και εγκαινίασαν τον ανεξάρτητο κινηματογράφο, όταν λένε τώρα ότι πέθανε ο ανεξάρτητος κινηματογράφος (ο οποίος έχει εξελιχθεί ουσιαστικά σε ένα απεχθέστερο studio system) και πρέπει να βρούμε νέους τρόπους να λέμε μια ιστορία με οπτικοακουστικά μέσα. Συντηρητικοί οι επαναστάτες του παρελθόντος, όταν εξακολουθούν και στο παρόν να αντιστέκονται και δεν γίνονται άγαλμα και κάδρο. Στην πυρά o Scorsese, ο Loach και ο Kaurismaki. Μόνο υπερήρωες από εδώ και πέρα!
 

Η κριτική του Scorsese για τις ταινίες της Marvel γίνεται στη μοναδική ιστορικά περίοδο παρακμής του συνόλου της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Μιλάει όχι για τέλος του σινεμά που του αρέσει, αλλά του σινεμά γενικώς  

Το σινεμά πεθαίνει. Και οι ταινίες υπερηρώων του Hollywood είναι σύμπτωμα ακριβώς αυτού. Της ανικανότητας των μεγάλων στούντιο να πάρουν το όποιο οικονομικό ρίσκο που είναι απόλυτα απαραίτητο για να υπάρξει τέχνη, για να υπάρξει σινεμά. Η κριτική του Scorsese για τις ταινίες της Marvel γίνεται στη μοναδική ιστορικά περίοδο παρακμής του συνόλου της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Μιλάει όχι για τέλος του σινεμά που του αρέσει, αλλά του σινεμά γενικώς. Και λέγοντας εδώ σινεμά εννοώ το σινεμά ως ανεξάρτητο κινηματογράφο και ως σινεμά των δημιουργών, μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Με τον κόσμο να μην «κόβει» εισιτήρια για να δει ταινίες, τα στούντιο να μην χρηματοδοτούν πια φρέσκες ιδέες ή νέους δημιουργούς και τις ανεξάρτητες αίθουσες να κλείνουν η μία μετά την άλλη, αφήνοντας όρθια μόνο τα multiplexes και τα μουσεία.

Ο Martin Scorsese και ο Ken Loach δεν μιλάνε για το σινεμά του γούστου τους μόνο, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το τέλος της έβδομης τέχνης όπως την ξέραμε, σε μια περίοδο που από διανομείς μέχρι σκηνοθέτες παραδέχονται στα κρυφά ότι όλοι σχεδόν οι θεατές πλέον έχουν μετοικήσει από τις αίθουσες στο σπίτι τους και στο διαδίκτυο. Και ο Scorsese, κάθε άλλο από συντήρηση και συνήθεια, αλλά με πλήρη καθαρότητα και διαύγεια και με την ίδια καινοτόμο διάθεση που είχε τη δεκαετία του '70, λέει ξεκάθαρα ότι περνάμε σε κάτι νέο που δεν ξέρουμε τι είναι και ο ίδιος, συνεργαζόμενος με το HBO και Netflix, τολμάει να δοκιμαστεί σε αυτή τη νέα κατεύθυνση και αυτό το νέο είδος -που δεν είναι ούτε ακριβώς κινηματογράφος, ούτε ακριβώς τηλεόραση- γιατί οι εταιρίες παραγωγής και διανομής που δραστηριοποιούνται στον χώρο του διαδικτύου είναι σε θέση να προσφέρουν στον Scorsese και σε εκατοντάδες νέους δημιουργούς από όλο τον κόσμο αυτό που είναι απαραίτητο για να υπάρξει η έβδομη τέχνη στην όποια μορφή της: χρηματοδότηση και δημιουργική ελευθερία.
 

Ο Martin Scorsese και ο Ken Loach δεν μιλάνε για το σινεμά του γούστου τους μόνο, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το τέλος της έβδομης τέχνης όπως την ξέραμε  

Ναι, τα εκφραστικά μέσα και οι τέχνες δεν πεθαίνουν τα ίδια, γιατί αποτελούν πηγαίες ανθρώπινες ανάγκες, οι άνθρωποι είναι που πεθαίνουν. Και οι εργαζόμενοι στον κινηματογράφο, ειδικά οι δημιουργοί, δεν μπορούν πλέον να βιοποριστούν από το ίδιο το μέσο, ούτε να χρηματοδοτηθούν για το έργο τους με έναν βιώσιμο τρόπο, ούτε καν να συναντήσουν πια το κοινό τους. Όταν η βιομηχανία -και η οικονομία την οποία αυτή θέτει σε κίνηση- παραπαίει, τότε το μέσο το ίδιο ή εξελίσσεται σε κάτι άλλο ἠ εκφυλίζεται σε ένα κακέκτυπο του εαυτού του. Η φωτογραφία για παράδειγμα οδήγησε τη ζωγραφική ρεαλιστικών πορτραίτων να γίνει σταδιακά μια παρωχημένη τεχνική, η δε ανακάλυψη των ακτίνων Χ ενέπνευσε το κίνημα του κυβισμού, την απόπειρα δηλαδή πλέον να εκφράζονται οι εσωτερικές ιδιότητες και ο συναισθηματικός κόσμος των εικονιζόμενων προσώπων. Επομένως ο θάνατος ενός είδους τέχνης, μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση ενός νέου κινήματος

Την τελευταία δεκαετία διανύουμε την μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 08 - 09 περίοδο κατά την οποία ουσιαστικά έπαψε η χρηματοδότηση του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου και σταδιακά όλο το ταλέντο, νέο και παλιό, του Hollywood, μετανάστευσε στις διαδικτυακές σειρές. Επειδή είναι παράλογο λοιπόν να θέλουμε τέχνη χωρίς τους ανθρώπους που την παράγουν, αυτοί οι άνθρωποι πλέον, μπορούν να Υπάρχουν - να πληρώνονται δηλαδή - να Παράγουν - να χρηματοδοτούνται δηλαδή - και να Δημιουργούν-να έχουν δηλαδή ελευθερία- μόνο μέσω της αναδυόμενης βιομηχανίας θεάματος του διαδικτύου.
 

Ο θάνατος ενός είδους τέχνης, μπορεί να οδηγήσει στη γέννηση ενός νέου κινήματος  

Οι ταινίες μεγάλου μήκους με την παραδοσιακή φόρμα που συνηθίσαμε στον εικοστό αιώνα είναι ένα μη βιώσιμο είδος πλέον, το οποίο δεν βρίσκει αντίκρυσμα σε επίπεδο παραγωγής, και ακόμα λιγότερο σε επίπεδο διανομής, εκτός από τις ελαχιστότατες εξαιρέσεις των καθαρά και αποκλειστικά κερδοσκοπικών προϊόντων, “hamburgers” και “theme park attractions”, τα οποία είναι οι ταινίες υπερηρώων και τα remakes. Τα δε κινηματογραφικά φεστιβάλ έχουν πλέον εκφυλιστεί σε αστικούς θεσμούς και δεξιώσεις της μπουρζουαζίας, που ουδεμία πρακτική λύση προσφέρουν στο πως οι δημιουργοί που δεν είναι ήδη πλούσιοι θα μπορέσουν να συνεχίσουν να δημιουργούν όταν το πάρτυ, οι συνεντεύξεις και τα χαριεντίσματα τελειώσουν.

Αν μιλάμε λοιπόν για πραγματική και από τα κάτω καλλιτεχνική δημιουργία, αυτή έχει πεθάνει στα πλαίσια του παλιού κινηματογραφικού κόσμου και οι όποιες εξαιρέσεις δεν επιβεβαιώνουν τον κανόνα και την ιστορική αναγκαιότητα. Αντίθετα, το διαδίκτυο φαίνεται να προσφέρει την τελευταία δεκαετία κάποιους ριζοσπαστικούς τρόπους αλλά και νέες φόρμες για τους δημιουργούς ώστε να παράγουν και να διανέμουν το οπτικοακουστικό τους υλικό, να βιοπορίζονται και να συναντούν ένα όλο και διευρυνόμενο διεθνές κοινό. Αυτές είναι οι υγιείς και αναγκαίες συνθήκες ανάπτυξης κάθε τέχνης, η οποία οφείλει εν τέλει να είναι λαϊκή, και ειδικά της πιο ακριβής τέχνης όλων, του κινηματογράφου. Επομένως το σωστό σύνθημα ίσως θα έπρεπε να είναι: «Το Hollywood πέθανε, ζήτω το Netflix!».


Διαβάστε επίσης: Γιατί οι μεγάλοι κινηματογραφιστές στρέφονται στα σίριαλ

εμφάνιση σχολίων