Από τον Λε Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Κορμπιζιέ στον Μπλέιντ Ράνερ

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ «Ο χώρος είναι ότι οι άνθρωποι βλέπουν, αισθάνονται, διαισθάνονται και βιώνουν σε αυτόν», λέει μια κινέζικη παροιμία, θεωρώντας πως το ανθρώπινο είδος μπορεί να κάνει  συσχετισμούς, να ενεργοποιεί συνειρμούς, να καταλήγει σε συνθέσεις.

Αυτές οι ανθρώπινες λειτουργίες είναι που γεννάνε την αρχιτεκτονική, τη πολεοδομία, τη διακόσμηση, τη μόδα ακόμα και τη σύγχρονη ζωγραφική, τις πολλαπλές εκφάνσεις της χρήσης του χώρου. Η έννοια του χώρου έχει όμως και άλλες πλευρές. Είναι σημείο εκκίνησης για το πώς αντιμετωπίζουμε τον πλανήτη μας. Σημείο προσανατολισμού για το που πηγαίνουμε. Καθορίζει τις σχέσεις των ανθρώπων, τη ζωή τους, την υγεία τους και κυρίως το πώς εξελίσσονται.
 

Η διαδικασία συνεχούς αλλαγής του τρόπου παραγωγής, η καταστροφή των μικρών αγροτών, η διαστροφή της ανάπτυξης σε βάρος της φύσης, ειδικά στον τρίτο κόσμο, δημιούργησαν πόλεις τέρατα όπως η Μπανγκόγκ, η Σαγκάη, το Ρίο…                     

Τον 20ο αιώνα δημιουργήθηκαν πολλά ευρωπαϊκά κινήματα έχοντας αυτή την φιλοσοφία ως αφετηρία, τα οποία συγκρούστηκαν τόσο με την κλασσική προσέγγιση της αρχιτεκτονικής όσο και με την παρορμητική ανάπτυξη των πόλεων.

Το Bauhaus, της σύντομης σε διάρκεια δημοκρατίας της Βαϊμάρης, του Βάλτερ Γκρόπιους, του Πήτερ Μπέρενς, του Χάνς Μάγιερ και του Λούντβιχ Μις Βαν Ντε Ροε είναι το πιο γνωστό. Ο Κονστρουκτιβισμός της πρώιμης Σοβιετικής  Ένωσης, με το χαρακτηριστικό σύνθημα «να αλλάξουμε τη ζωή και την πόλη» με τους Καντίνσκι, Μάλεβιτς, Μαγιακόφσκι, Εσενιν και Τάτλιν έδωσε θελκτικές ιδέες.

Ακολουθεί η αντίληψη του Λε Κορμπυζιέ  για τη σύζευξη Τέχνης και βιομηχανίας, καθώς και οι προσεγγίσεις των Γάλλων πολεοδόμων, που επεξεργάστηκαν όσο κανείς άλλος τις μετατροπές και ανακατατάξεις των ιστών των πόλεων.

Και τέλος τα ρεύματα στα μέσα του 20ου αιώνα, ολοκληρώνονται με το Μεταμοντερνισμό των Ρικάρντο Μπόφιλ, Ζαν Νινβέλ, Κριστιάν ντε Πόρτζεμπεργκ, Μις Βαν ντε Ρόε, που επανεισήγαγαν το ανθρώπινο μέτρο, το  πεζοδρόμιο, την επιστροφή στην  Ιστορικότητα.

Τα κινήματα αυτά, προϊόντα έντονου προβληματισμού για τα νέα δεδομένα που δημιούργησαν τις νέες μητροπόλεις, έφεραν έναν άνεμο αλλαγής στον τρόπο που η αρχιτεκτονική έβλεπε το χώρο. Μέχρι τότε κυριαρχούσε η αντίληψη του αρχιτέκτονα – θεού, που κατασκεύασε το σύμπαν με πλήρη αρμονία και το μόνο που θα μπορούσε να κάνει μετά ήταν να παρεμβαίνει διορθωτικά σε τυχόν προβλήματα κι ατέλειες.

Οι νέες τάσεις μιλούν για απλότητα, ισορροπία, πειθαρχία που τα συνδυάζουν με το πάθος για διαρκή γνώση, τη φαντασία, τη συλλογικότητα, την ελευθερία στο στυλ.

Παρ΄όλα αυτά, τα νέα κινήματα δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν την ολοένα αυξανόμενη εντροπία των σύγχρονων μητροπόλεων, που οφείλεται σε πολλούς λόγους, με σημαντικότερους την αστυφιλία, τη μαζική είσοδο του  αυτοκινήτου, την αρχαιότητα της υποδομής, την έλλειψη συμμετοχής των πολιτών στο σχεδιασμό των αλλαγών, την κερδοσκοπία των κυρίαρχων τάξεων. Ακόμα και νέες πόλεις που σχεδιάστηκαν εξ αρχής με φουτουριστική διάθεση για να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα όπως η Μπραζίλια, η υπερμοντέρνα διοικητική πρωτεύουσα της Βραζιλίας, αποδείχτηκαν ατελείς και δεν απόκτησαν ουσιαστική ζωή ποτέ.

Η διαδικασία συνεχούς αλλαγής του τρόπου παραγωγής, η καταστροφή των μικρών αγροτών, η διαστροφή της ανάπτυξης σε βάρος της φύσης, ειδικά στον τρίτο κόσμο, δημιούργησαν πόλεις τέρατα όπως η Μπανγκόγκ, η Σαγκάη, το Ρίο, το Μέξικο Σίτυ, η Καλκούτα, το Κάιρο. Ο πυρήνας των μεγαλουπόλεων σε κάποιες πόλεις πήρε ύψος και ακολούθησε την αμερικάνικη παράδοση των ουρανοξυστών, ενώ στις περιφέρειες δημιουργήθηκαν παραγκουπόλεις, γκέτο είτε για φτωχούς, είτε για πλούσιους. Στην πραγματικότητα, οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας όπως το Μπραζίλ, οι Θνητοί Θεοί και το Μπλέιντ Ράνερ περιέγραψαν το πώς θα είναι οι πόλεις του μέλλοντος  πολύ πιο συγκεκριμένα από τους αρχιτέκτονες και τους πολεοδόμους.

Η αισιόδοξη αντίληψη των αλλαγών που έγιναν στις Ιταλικές πόλεις, στο Παρίσι, τη Βαρκελώνη, το Λονδίνο, τη Βιέννη και κυρίως το Βερολίνο, με τροποποιήσεις των παλιών λειτουργιών της πόλης και με πρωτοποριακά νέα κτήρια δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα ότι σήμερα τον χώρο τον βλέπουμε διαφορετικά.

Είτε ως σύμπλεγμα αυτοκινητοδρόμων, είτε ως ένα τεράστιο συνονθύλευμα ντουλαπιών, αρχειοθηκών, στρατοπεδικών χρήσεων γης και ορνιθοτροφείων όπου κατοικούν, εργάζονται η περιμένουν άνεργοι σε ουρές οι εξαθλιωμένοι κάτοικοι των ρημαγμένων περιφερειών που δεν έχουν πια ρίζες.Ένα απέραντο σκουπιδότοπο με Wi -Fi που σε κάποια σημεία ανακυκλώνει την πρώτη ύλη και σε άλλα τη συσσωρεύει σε χωματερές.

εμφάνιση σχολίων