0
7
σχόλια
1330
λέξεις
CULTURE

Mε αφορμή το SOS project στην πλατεία Συντάγματος

ΣΤΕΡΓΙΑ ΚΑΒΒΑΛΟΥ
8 Ιουλίου 2011
Άρτι αφιχθείς από το Βερολίνο, στον απόηχο της τρίτης ατομικής του έκθεσης “personhood” που παρουσιάστηκε στην Αθήνα και εν μέσω αγανακτισμένων projects αλληλέγγυων της πλατείας, ο εικαστικός Μανώλης Αναστασάκος μας μιλά για το ταξίδι και τον προορισμό, το χρώμα και το υλικό, το θάνατο και το φως.

-Έχεις ταξιδέψει στα πιο απίθανα μέρη, χορταίνουν ποτέ τα μάτια; Αν κάποιος σου ζήταγε να του δείξεις τον κόσμο, τι θα του έδειχνες; Θα του έδειχνα την καρδιά του. Η καρδιά μας είναι ο καλύτερος προορισμός και συνάμα η Ιθάκη μας. Έτσι θα μπορούσε με άνεση να κάνει τα ταξίδια του μυαλού του και των επιλογών του με αποσκευές-εργαλεία τα συναισθήματα του, προκειμένου να νιώσει και να κατανοήσει κατ’ επέκταση τον κόσμο που θα βρει στο διάβα του. Δεν θα πρότεινα έναν άλλο προορισμό σε κανέναν αν πρώτα δεν είχε βρει το τόπο όπου κατοικεί η καρδιά του. Συνήθως πάμε σε διάφορα μέρη για να βρούμε πώς να κάνουμε ένα βήμα από τον εαυτό μας ή αντίστοιχα ένα βήμα προς τον εαυτό μας. Για να δεις τον κόσμο, πρέπει πρώτα να ξέρεις να ταξιδεύεις μέσα σου. Αλλιώς όπου και να πας θα πας σαν τουρίστας και όχι σαν ταξιδιώτης.

-Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, κατασκευές, φωτογραφία, video art. Το μέσο για… Να εκφραστείς! Τι άλλο από εργαλεία που μας βοηθούν να ξεπηδήσουμε από τον κόσμο της ιδέας στον κόσμο της μορφής. Πολλές φορές αυτά τα μέσα σε δεσμεύουν, σε προκαλούν να τα ξεπεράσεις και συνάμα να κατανοήσεις τα όρια και τις ιδιότητές τους. Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, κατασκευές, φωτογραφία, video art και ούτω καθεξής δεν είναι άλλο από εργαλεία, που τα διαμόρφωσε ο χρόνος μέσα στα χέρια καλλιτεχνών επί το πλείστον προς όφελος της ιδέας, της εικόνας, της ανάγκης για έκφραση.


-Αγαπημένα χρώματα, αγαπημένα υλικά, αγαπημένα τελετουργικά. Τα χρώματα τα αγαπώ για τα πλούσια ερεθίσματα που προσφέρουν στα μάτια μου. Το χρώμα είναι για μένα το εξωτερικό περίβλημα, το εξωτερικό δέρμα σε οτιδήποτε στρέφω τα μάτια μου. Όλα τα χρώματα τα αγαπώ για διαφορετικούς λόγους. Τα υλικά είναι αυτά που συνέχουν πάνω τους τα χρώματα και χωρίς αυτά δεν θα μπορούσα να γνωρίσω το πάντρεμα που κάνουν προσφέροντας μου υφές και συναισθήματα. Ακόμα και στις πιο αιθέριες δομές τους, τα υλικά καταφέρνουν να συγκρατούν επάνω τους χρώματα και τόνους, υφές και ρυθμό. Όσο για το τελετουργικό που τελείται υπό αυτές τις συνθήκες, δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την μύηση μας στο φως και τη ζωτικής σημασίας σχέση μας με αυτό.

-Η μοναδικότητα ενός έργου τέχνης και ο αποχωρισμός του από το δημιουργό σημαίνει εξοικείωση με το τέλος άρα και το θάνατο; Πού υπάρχουν έργα σου και πού θέλεις να φτάσουν; Ο αποχωρισμός είναι κεκαλυμμένος φόβος για αλλαγή. Η αλλαγή με την σειρά της προκαλεί συνήθως ανασφάλεια προς το άγνωστο. Κάτι που μπορείς να το πεις και θάνατο μια και ο θάνατος είναι μια αλλαγή άγνωστη προς εμάς. Παρόλα αυτά ως δημιουργός γνωρίζω πως δεν υπάρχει θάνατος χωρίς ζωή και αυτό με σπρώχνει όλο και πιο κοντά στο άγνωστο . Δεν έχει σημασία τόσο, σε ποια μουσεία και σε ποιες συλλογές είναι τα έργα μου και πού θα ήθελα να φτάσουν όσο το γεγονός ότι τα έργα μου κατοικούν όλα μέσα μου, είναι το προσωπικό μου ημερολόγιο και αυτό μου φτάνει. Μου φτάνει ο χρόνος και ο τρόπος που διαχειρίστηκα τις ανησυχίες, τις έρευνες και τα εργαλεία μου με μόνο στόχο πάντα να φτάσουν να γίνουν εικόνα με την λιγότερη έκπτωση από την αρχική ιδέα.

-Πότε ένα έργο τέχνης είναι σπουδαίο; Κατά την δική μου εκτίμηση ένα έργο είναι σπουδαίο όταν καταφέρει να έχει το ίδιο βάρος σε όλες τις καρδιές και σε όλα τα χείλη. Από την άλλη υπάρχει και η αίσθηση πως ένα έργο τέχνης είναι σπουδαίο όταν καταφέρει μέσα από αυτό ο δημιουργός του να κάνει ένα ακόμα βήμα προς το εκάστοτε θέμα, παρακινώντας την αντίληψη μας με τρόπο ανατρεπτικό. Υπάρχουν σπουδαία έργα και από την πρώτη κατηγορία αλλά και από τη δεύτερη. Το σπουδαιότερο όμως έργο είναι αυτό που παντρεύει τις ιδιότητες και των δύο παραπάνω κατηγοριών με το βλέμμα του θεατή - δέκτη. Σκοπός είναι να αναδιοργανώσουμε τον κόσμο των εικόνων σε μια συνταγή σύγχρονη πλην όμως και διαχρονική. Εξαρτάται βέβαια πάντα από το «βλέμμα» της εποχής.

-Η αστική κουλτούρα μοιάζει dominatrix. Είμαστε τέκνα ή θύματά της; Θύματα σίγουρα, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου. Η αστική κουλτούρα, για τον καθένα από εμάς, ενυπάρχει στην καθημερινότητα του και στην ποιότητα ζωής που διαλέγει να κάνει. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που ενώ είναι θύματα, αυτοπαρουσιάζονται σαν τέκνα της και σαφώς και το αντίστροφο. Δυστυχώς η αστική κουλτούρα είναι μεθοδευμένα τροποποιημένη έτσι ώστε να παράγει τέκνα ή θύματα. Πιστεύω όμως πως μέσα σε όλο αυτό το σύστημα μπορούμε πάντα να βρούμε ακατέργαστα στοιχεία που επιβεβαιώνουν την εξαίρεση στον κανόνα.

-Η street art όταν μπαίνει σε γκαλερί και μουσεία, τι παθαίνει; Ότι παθαίνει και ένα ψάρι όταν το παίρνεις από το ποτάμι ή τη θάλασσα και το βάζεις σε ένα ενυδρείο. Η συγκεκριμένη τέχνη είναι εξ’ ορισμού μια τέχνη του δρόμου, η οποία εξελίσσεται σε σχέση με τον δρόμο καθώς και τους παράγοντες που προκαλούν την εν λόγω δράση. Δεν έχω πρόβλημα να μπαίνει η τέχνη μου και γενικότερα η street art μέσα σε μουσεία, γκαλερί ή ακόμα και σε σπίτια συλλεκτών αρκεί να είναι γνωστό το αρχικό περιβάλλον και η διάφορα που ανέφερα παραπάνω. Με λίγα λόγια, ευχάριστο το ψάρι στη γυάλα αλλά θα ήταν ακόμα καλύτερο αν μπορούσαμε να το απολαύσουμε στο φυσικό του περιβάλλον.

-Έχεις κάνει art therapy με παιδιά. Η τέχνη κλείνει ή ανοίγει πληγές; Η τέχνη έχει πολλές ιδιότητες και μέσα από αυτές συνήθως κλείνει πληγές παρά ανοίγει. Μέσα από αυτήν καταγράφηκαν όμως πολλές πληγές και πολλές αντιξοότητες. Υπάρχει και η δυνατότητα ένα έργο τέχνης να πληγώνει εσκεμμένα θυμίζοντας στο θεατή μια πληγή, εσωτερική ή εξωτερική . Εν γένει όμως η τέχνη εξυψώνει το πνεύμα και τη δημιουργικότητά μας. Μας επιτρέπει να ονειρευόμαστε ξύπνιοι, να μαθαίνουμε ότι μπορούμε από το τίποτα να δημιουργήσουμε κάτι και το πιο σημαντικό όλων, κατά την δική μου εκτίμηση, να μαθαίνουμε να συγκεντρωνόμαστε. Ειδικά στην σημερινή εποχή που πάσχουμε όλοι από έλλειψη συγκέντρωσης και νιώθουμε χαμένοι μέσα στην απροσεξία και το άδικο. Η τέχνη λειτουργεί και σαν πληγή και σαν θεραπεία.

-Η σημερινή εποχή είναι πολεμική. Τι σχέδια για το μέλλον μπορεί να κάνει ένας εικαστικός καλλιτέχνης; Μόνος εναντίων όλων ή σε αναζήτηση συμμάχων; Η ισχύς εν τη ενώσει θα ήταν κάτι ιδανικό αλλά ταυτόχρονα ουτοπικό, ειδικότερα στην Ελλάδα. Έτσι μένουμε μόνοι να προσπαθούμε να οργανώσουμε τις σκέψης και το «λεξιλόγιο» που μας προσφέρεται από την καθημερινότητα. Λέω ναι στο «μόνος εναντίων όλων» αν υπάρχει ουσιαστικός λόγος, μα λέω ναι και στην αναζήτηση συντρόφων που τόσο πολύτιμη είναι. Ευτυχώς εγώ έχω ανθρώπους γύρω μου που μπορώ να τους εμπιστευτώ όχι μόνο το έργο και την ιδέα μου αλλά και την καρδιά μου και με τιμά η φιλία και η συναδελφικότητά τους. Παρόλα αυτά ξέρω πόσο δύσκολο είναι να συμπορευτούν οι καλλιτέχνες και να δράσουν όλοι μαζί. Ελπίζω σε αυτούς τους πολεμικούς καιρούς να γίνουμε ένα.

-Τελικά τι είναι το φως; Το φως είναι το κοινό συστατικό που ενώνει όλα τα παραπάνω. Ενώνει τη ζωή με την ύλη, την ύλη με το χρώμα, το χρώμα με την τέχνη, την τέχνη με τη ζωή και ούτω καθ’ εξής. Το φως είναι η συνιστώσα που καταφέρνει να μας κάνει να βλέπουμε τόσο έξω από εμάς, όσο και μέσα μας. Είναι η αντίπερα όχθη από το προσωπικό μας σκοτάδι. Το φως συνέχει μέσα του όλες τις ιδιότητες που θα μπορούσε να ζητήσει το αδηφάγο και αχόρταγο μάτι του καλλιτέχνη όσο και το ανεκπαίδευτο μάτι του οποιουδήποτε άλλου. Το φως είναι για εμένα η διάνοια και η ζύμωση του ορατού, προκαλώντας καθετί αόρατο. Είναι αυτό που όλα τα βλέπει και όλα τα χαρακτηρίζει.


Info: Ανοικτή πρόσκληση συμμετοχής για το εικαστικό project S.O.S (performance – video projection). Το Σάββατο 9 Ιουλίου 2011 στις 11:00 το βράδυ, ένα διαδραστικό έργο φτιαγμένο από ανθρώπους οι οποίοι χρησιμοποιούν το σώμα τους για καμβά, για να «μεταμορφωθούν» σε μια ζωντανή οθόνη η οποία τοποθετείται στα σκαλοπάτια της Πλατείας Συντάγματος.

εμφάνιση σχολίων