Ανεβαίνει στο άνω διάζωμα, κρατώντας ένα ταπεράκι με το φαγητό που του έχει ετοιμάσει πρόχειρα η Ειρήνη, κάνει νόημα ότι δεν θέλει κανείς να ανέβει να καθίσει στο διάλειμμα δίπλα του. Όταν κατεβαίνει, με πιάνει από τον ώμο, τα πόδια του είναι μουδιασμένα, δεν μπορεί να κρατήσει ισορροπία. Τον βάζω να καθίσει στην καρέκλα μπροστά με μαξιλάρια και τη βοήθεια της Καίτης Βαβαλέα.
«Σκεφτόμουνα τον μπαμπά μου και τη μαμά που μας είχαν φέρει με τον αδερφό μου στη συναυλία της Κάλλας το '57. Καθόμασταν σε εκείνο το σημείο. Έχω κάνει τόσα λάθη με τον μπαμπά μου και τη μαμά μου… να με παρακαλούν να έρθουν στο Ηρώδειο να με δουν στους Βατράχους κι εγώ να τους απειλώ πως έτσι και τους εντόπιζα μέσα στο πλήθος, θα σταματούσα την παράσταση και θα ζητούσα να βγουν έξω… Όταν γυρίσαμε σπίτι ο Σταμάτης (ο μεγάλος του αδερφός) με έβαλε να του τραγουδήσω όλη τη Madame Butterfly… τέτοια έκανα μικρός… αυτά πληρώνω…» μου ψιθυρίζει λαχανιασμένος.
Στο αυτοκίνητο ξαναμιλάει για το «Θερμοκήπιο» για την έναρξη της σεζόν, ο Στρίντμπεργκ δωματίου που θέλει να διασκευάσουμε παρέα (όχι όμως για το Θέατρο της οδού Κυκλάδων) και τον Αίαντα σε μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη.
«Θέλω να κάνω τον Αίαντα με τον Γιώργο (τον Γάλλο) αλλά γυμνό από την αρχή ως το τέλος… στην Επίδαυρο. Δεν του το έχω πει ακόμα…» Φτάνοντας στο σπίτι μού δίνει τη μετάφραση του Μαρωνίτη. Τη διαβάζω. Μου λείπει η ποίηση…
Του τηλεφωνάει η Αμαλία και θέλει να τον δει. Ο καφές τους κρατάει 3 ώρες. Αυτός αισθάνεται λυτρωμένος. Της έχει πει όλα όσα δεν τολμούσε να της πει ένα ολόκληρο καλοκαίρι. Όχι για την αρρώστια. Για τον επαγγελματισμό στην τέχνη του θεάτρου. Για τη σχέση τους. Η Αμαλία συγκινημένη δεν του ανακοινώνει ούτε το project Σαββόπουλος ούτε άλλα που έχει στο μυαλό, τα οποία πληροφορείται μερικές μέρες μετά από το internet. Όλο εκείνο το απόγευμα δεν έβγαλε κουβέντα… απλά δεν έφαγε και κοιμήθηκε στον καναπέ…
Οκτώβριος 2012. H τελευταία συνέντευξη, στην τηλεοράση, στην Έλλη Στάη. Θέλει να τη σκηνοθετήσει αυτός. Στην αυλή της ΕΡΤ. Της λέει διαρκώς ότι του θυμίζει τη Μάρλεν Ντίτριχ, εκείνη του κρατάει διαρκώς το χέρι. Φεύγουμε πολύ συγκινημένοι. Στο αυτοκίνητο μου λέει. «Δεν θα είχε ενδιαφέρον να κάνω κάτι στο θέατρο με τη Στάη;» «Πότε, ρε Λευτέρη, πάρε τη στο Θερμοκήπιο…» «Σούπερ ιδέα… αλλά να σκεφτούμε κάτι άλλο έτσι;»… Γελάει…
Σε μερικές ημέρες η Ειρήνη του ετοιμάζει τα πιο υπέροχα γενέθλια. Γίνεται 68. (Ο Λευτέρης είναι γεννημένος στις 12-10-1944. Την ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς. Γι' αυτό και η υπέροχη νονά του Θεοδώρα Ταμάμη, δασκάλα του σε όλες τις τάξεις του δημοτικού στην Καλλιθέα, τον βάφτισε Ελευθέριο). Είμαστε μαζεμένοι στο σαλόνι, εκείνος κοιμάται στο υπνοδωμάτιο που του έχει παραχωρήσει όλους αυτούς τους μήνες η Ειρήνη, έχουμε μόλις επιστρέψει από τις ακτινοβολίες στον εγκέφαλο.
Στο αυτοκίνητο του κάνω δώρο 3 τυπωμένες φωτογραφίες από το άδειο Μουσείο Ακρόπολης Αθηνών της Λίζης Καλλιγά, μια βιογραφία του Glenn Gould, ένα στικάκι με βιντεοσκοπημένο Glenn Gould, μια κάτοψη του άδειου Παλαιού Μουσείου Ακρόπολης και ένα cd με μουσική του Δημήτρη Κουρτάκη.
«Αφού φάνηκε ότι δεν σου άρεσα στην ανάγνωση ως Οιδίποδας».
«Δώσε μου λίγο χρόνο…» του λέω.
«Αν δεν έρθεις βοηθός μου, ξέχνα το. Είναι αδύνατον. Αν είναι να μου κάνεις όπως κάθε φορά…»
«Για να έρθω βοηθός, αρχίζουμε αύριο…» Τον «απειλώ».
Χαμογελάει διάπλατα.
Από το ίδιο κιόλας βράδυ αρχίζω να του στέλνω υλικό στο e- mail του. Εδώ και δυο μήνες τού έχω μάθει υπολογιστή και χαίρεται που μαθαίνει να ψάχνει στο youtube, στο google και να διαβάζει και να απαντά σε e-mail. Αγοράζουμε μάλιστα και τον καλύτερο υπολογιστή. Αφού έχω κόλλημα με τους Αpple, θέλει κι αυτός Αpple παρακαλώ.
Αρχίζουν τα τηλεφωνήματα στην παλιά διανομή του Θερμοκηπίου. Δυσκολίες. Και οικονομικές και πίστωσης χρόνου σε άλλες υποχρεώσεις.
Οντισιόν για νέα διανομή. Ο καιρός περνάει. Αρχές χειμώνα. (Διαψεύδονται οι εκτιμήσεις των γιατρών για το τέλος). Γίνεται μελαγχολικός όσο ποτέ άλλοτε. Δεν γνωρίζει τίποτα για τους 3 τελευταίους μήνες της ζωής του. Οι 3-4 άνθρωποι που το γνωρίζουμε, παίζουμε ένα θέατρο παραλόγου από την ώρα που ξυπνάμε μέχρι την ώρα που «αν κοιμόμαστε»...
Ξαφνικά τον πιάνει μια μανία για προγραμματισμό τριετίας. Δίνει παραγγελία για μετάφραση της Τρικυμίας του Σαίξπηρ στον Καψάλη και θέλει να δοκιμάσει μετάφραση των Βατράχων από τη Μαστοράκη ή τον Ερρίκο Σοφρά.
Ο δύσκολος Γενάρης μπαίνει κι αρχίζει να με ρωτάει για τον Οιδίποδα. Σχεδιάζει πράγματα γι' αυτόν ως Τειρεσία τώρα, θέλει να του βρω Giacometti, γιατί είναι αδύνατον να ανοίξουμε τόσες κούτες στο σπίτι του, νέα διανομή ρόλων και Επίδαυρο. Κάνουμε μια βόλτα στον λόφο του Στρέφη κι εκεί του ρίχνω την ιδέα μιας «παζολινικής» διανομής. Οιδίποδας, ο Αργύρης Πανταζάρας και Ιοκάστη, η Μαρία Σκουλά. Η Eιρήνη χαίρεται που το ακούει και επαυξάνει.
Του αντιγράφω από το σπίτι μου 40 cd Bach. H Ανάβαση στον Λόφο, το άδειο Μουσείο Ακρόπολης, ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, η Εύα Μανιδάκη, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος και η Ρίτα Λυτού.
Πριν παραδοθεί στην ιστορία ένα νέο επιγραφικό Μουσείο Ακρόπολης για 25 παραστάσεις, από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου, ο Οιδίπους Τύραννος (με εκκρεμότητα πάντα αυτό το τύραννος) της «νέας ΣΚΗΝΗΣ» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή.
Το βράδυ μού τηλεφωνάει και μου λέει ότι αν είχε έτοιμη μετάφραση των Ευτυχισμένων Ημερώναπό την Τζένη Μαστοράκη, θα ζητούσε να του παραχωρήσουν το μουσείο για τον χειμώνα, για 10 μέρες, με τον ίδιο στον ρόλο της Γουίνι.
Οι πρόβες του Θερμοκηπίου έχουν αρχίσει στο σπίτι της Ειρήνης Λεβίδη. Χαμός. Φροντιστήριο. Τα βασικά. Κι αυτά με μια ειδική κρυπτογραφημένη γλώσσα.
4 ώρες πάνω στο θέμα της ακοής του ηθοποιού… αποτέλεσμα, εξάντληση και μικρή πρόοδος, αν όχι κανένα αποτέλεσμα. ΒΑΣΑΝΟ. ΥΠΟΤΡΟΠΗ.
Θέλει να μπει η Άνοιξη για να μπούμε για πρόβες του Θερμοκηπίου, στη σκηνή του Θεάτρου της οδού Κυκλάδων.
Μια μέρα πίσω στα παρασκήνια, περιμένοντας να διορθωθεί κάτι στον μηχανισμό του γραφείου, μου εξομολογείται ότι αισθάνεται πολύ ενοχικά, γιατί μόλις πριν από λίγα δευτερόλεπτα κατάλαβε τη Λαμπέτη στον τελευταίο ρόλο της ζωής της, «τη Σάρα». Είχε πάντα μια γωνιά πίσω στα παρασκήνια κι όταν έβγαινε, έκλαιγε βουβά. «Μα δεν βλέπεις ότι δεν είμαι εγώ, δεν είμαι η Λαμπέτη πια κι εσύ πάνω στη σκηνή με βασανίζεις να γίνω αυτό που νομίζεις ότι μπορώ να ξαναγίνω…»
Έχουν περάσει 6 μήνες από εκείνο το απόγευμα στο δωμάτιο 1107 στο νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ. Ο Λευτέρης δεν έχει φύγει. Ο Οιδίποδας Τύραννος δεν έγινε λόγω τεχνικών δυσκολιών.
Το κείμενο του Μάνου Λαμπράκη δημοσιεύθηκε στον Εξώστη. Ο Λευτέρης Βογιατζής (12 Οκτωβρίου 1944 - 2 Μαΐου του 2013) σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρακολούθησε για δύο χρόνια το Reinhard Seminar στη Βιέννη και τελείωσε τη σχολή Κ. Μιχαηλίδη στην Αθήνα.Στο θέατρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1973. Ακολούθησαν συνεργασίες με τον Σπύρο Ευαγγελάτο και αργότερα με την Έλλη Λαμπέτη. Το 1981 ίδρυσε την Εταιρία Θεάτρου «Η ΣΚΗΝΗ» με τον Βασίλη Παπαβασιλέιου, τη Σμαράγδα Σμυρναίου, την Άννα Κοκκίνου, τον Δημήτρη Καταλειφό και τον Τάσο Μπαντή. Σκηνοθέτησε και έπαιξε σε πολλές παραστάσεις, ενώ το 1989 ιδρύει το Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος με τον Σπύρο Σακκά, τον φιλόλογο Γ. Λεντάκη και τον ζωγράφο Αλέκο Λεβίδη. Ακολουθούν επιτυχημένες παραστάσεις όπως τα Με δύναμη από την Κηφισιά, ο Μισάνθρωπος, Ελένη, Η νύχτα της Κουκουβάγιας και άλλες μεγάλες θεατρικές επιτυχίες με κύκνειο άσμα του τον Αμφιτρύωνα του Μολιέρου στο Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, τον Αύγουστο του 2012.