ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Ιατρείο Μικρών CULTURE Ζωών #23

CULTURE Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δε σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάνε καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΝΤΑΙ: Στου Διαόλου τη Μάνα, του António Lobo Antunes. «Να 'μαστε λοιπόν, αμετάκλητα μόνοι στο κατάστρωμα ενός κρεβατιού χωρίς πυξίδα, να τραμπαλιζόμαστε πάνω στο χαλί του δωματίου σαν σε διστακτική σχεδία». Το αριστούργημα αυτό της πορτογαλικής λογοτεχνίας, που πολλοί συγκρίνουν ακόμα και με το Ταξίδι στην Άκρη της Νύχτας του Céline, θα μπορούσε να είναι απλώς ένα σπουδαίο αντιπολεμικό μυθιστόρημα, εάν το θέμα του περιοριζόταν στην εμπειρία του πολέμου. Μόνο που το Os Cus de Judas (κυριολεκτικά σημαίνει «στον κώλο του Ιούδα»), που γράφτηκε με αφορμή την οδυνηρή συμμετοχή του συγγραφέα του στον ανώφελο αποικιοκρατικό πόλεμο της Αγκόλας, τελικά μιλάει περίπου για τα πάντα.

Ο Antunes γράφει για τη μεγαλύτερη κατάρα που βαραίνει το ανθρώπινο γένος, αυτήν της ανάμνησης του απολεσθέντος παραδείσου και για την κόλαση όπου η εμμονή της επανάκτησής του μπορεί να οδηγήσει. Κι ενώ για την Πορτογαλία του Salazar απολεσθείς παράδεισος είναι το ένδοξο αυτοκρατορικό παρελθόν, που στις αρχές της δεκαετίας του '70 μόνο με γελοίο αναχρονισμό φαντάζει, για τον ήρωα του μυθιστορήματος δεν είναι παρά ο διαρρηγμένος συντροφικός δεσμός με την ιδανική παλιά του ερωμένη. Στο βωμό αυτής της μάταιης επανάκτησης, τα καθεστώτα, αδιάφορο αν είναι φασιστικά ή δημοκρατικά, θα στέλνουν πάντα τους φαντάρους τους στου διαόλου τη μάνα για να σφάζουν και να σφάζονται, και οι άνθρωποι, αδιάφορο αν είναι δολοφόνοι ή ποιητές, θα θυσιάζουν αμέτρητες νύχτες λευκές στριφογυρίζοντας μες στα τρικυμισμένα τους σεντόνια. Ή συντροφιά με ρέπλικες του οιστρογόνου παραδείσου τους θα μακελεύουν εις το διηνεκές αισθήματα και αισθήσεις.

Αλλά γι’ αυτό ακριβώς υπάρχει η λογοτεχνία. Όχι μονάχα για να μας ταξιδεύει μακριά, αλλά και για να μας θυμίζει το σημείο από όπου όλοι κάποια στιγμή αρχίσαμε να απομακρυνόμαστε. «Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, πλησιάστε προς εμένα, μυρίστε τη λακκούβα μου στο στρώμα, χαϊδέψτε τα μαλλιά μου σαν να νιώθετε για μένα την απαλή και διψασμένη βία μιας αληθινής τρυφερότητας, διώξτε έξω στο διάδρομο τη μολυσματική, μισητή και σκληρή οσμή του πολέμου και φτιάξτε μια διάφανη παιδική γαλήνη για τα συντετριμμένα κορμιά μας». Στου Διαόλου τη Μάνα, του António Lobo Antunes, εκδ. Πάπυρος 2008, μετάφραση Αθηνά Ψυλλιά.


ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ): Ιστορία της Σεξουαλικότητας, του Michel Foucault, εκδ. Πλέθρον, μετάφραση Τάσος Μπέτζελος. Ο δεύτερος τόμος του έργου, που καθιέρωσε τον μεγάλο δομιστή και μεταμοντερνιστή φιλόσοφο, έχει ως υπότιτλο Η Χρήση των Ηδονών (προηγήθηκε η Βούληση Για Γνώση και ακολουθεί η Επιμέλεια Εαυτού). Εδώ ο Foucault, επιχειρώντας μια «ανθρωπολογία της ηδονής», επιστρέφει στις αρχαιοελληνικές και ρωμαϊκές πηγές, για να εντοπίσει, μέσω των παραδόσεων της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, την καταγωγή της ηθικής και πολιτικής διασύνδεσης των ερωτικών ενστίκτων και συμπεριφορών με τις δομές της οργανωμένης κοινωνίας. Σκέψεις Γύρω από το Μαρξισμό, τη Φαινομενολογία και την Εξουσία, του Michel Foucault, εκδ. Futura, μετάφραση Θανάσης Λάγιος. Το κείμενο αυτό βασίζεται σε μια συνέντευξη που έδωσε το 1978 ο Foucault στους καθηγητές φιλοσοφίας και μελετητές του έργου του, Colin Gordon και Paul Patton. Εδώ, ξεκινώντας από τη φαινομενολογικής προσέγγισης κριτική του μαρξισμού, ο γάλλος στοχαστής προχωράει στη διαπίστωση πως, για την αποδόμηση της διαλεκτικής στο σύγχρονο πολιτικό λόγο, ευθύνεται η «πολιτικοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων», που με τη σειρά της υπαγορεύει τη δαιμονοποίηση κάθε μορφής διαφωνίας.
 

εμφάνιση σχολίων