ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Ιατρείο Μικρών CULTURE Ζωών #11

CULTURE Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δε σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάνε καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΙΓΟΝΤΑΙ ΕΥΚΟΛΑ: Καμένο Παιδί, του Stig Dagerman (Εστία 1998, μετάφραση Μαργαρίτα Μέλμπεργκ). Το σημαντικότερο έργο του μικρού και καταραμένου πρίγκιπα της σουηδικής λογοτεχνίας είναι ένα πλήρες φιλοσοφικό μυθιστόρημα με πολύτιμες ψυχαναλυτικές προεκτάσεις. Ο Μπενκτ, ο τόσο γοητευτικά απελπισμένος ήρωας -και alter ego του συγγραφέα- και το κλειστοφοβικό οικογενειακό, κοινωνικό, ακόμα και εθνικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο αυτός προσπαθεί να επιβιώσει, είναι ικανά να καθηλώσουν σε θερμοκρασίες αρκτικού κύκλου την όποια αναγνωστική απόλαυση και να μετατρέψουν ακόμα και το ξεφύλλισμα αυτού του βιβλίου σε μια αγωνιώδη αναψηλάφηση μιας πολύ ενοχλητικής αλήθειας. Παρά την καταθλιπτική ματιά και τον υπνωτιστικό ρυθμό του, το Bränt Barn ξεχειλίζει από μια απροσδόκητη νεανική σοφία, που έρχεται και σε ξεσηκώνει εκεί ακριβώς που δεν το περιμένεις, και από ευφυέστατες αναλύσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς, που σε κάνουν να αναφωνείς, «Ναι, ρε συ, Στιγκ! Αυτό είναι, γαμώ το!».

Για παράδειγμα: «Καμιά φορά τυχαίνει να κάνουμε κάτι χωρίς να ξέρουμε γιατί. Όταν πια το έχουμε κάνει, η πράξη αυτή μας εκπλήσσει ή μας τρομάζει. Ωστόσο, από την έκπληξη ή το φόβο μας δίνεται μια εξήγηση, κι αυτό είναι απαραίτητο, αφού το ανεξήγητο μας γεμίζει αγωνία, κάτι που δεν αντέχουμε να κουβαλάμε για πολύ. Όταν όμως σκεφτούμε την εξήγηση ή την εκφράσουμε με τα λόγια, ξεχνάμε ότι αυτό συνέβη εκ των υστέρων και ότι η πράξη προηγείται. Αν μας το θυμίσει κανείς -επειδή η πράξη ταυτίζεται με την εξήγηση- τότε όλα είναι μια χαρά. Καμιά φορά όμως δεν είναι όλα μια χαρά, όταν ανακαλύπτουμε ξαφνικά ότι η ερμηνεία που μας δόθηκε είναι απατηλή, γιατί, όταν οι συνέπειες τις πράξης μας έρθουν στο φως, αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται τελικά για παραποίηση αυτού που κατά βάθος επιδιώκαμε με την πράξη. Τότε είναι που νιώθουμε μια τεράστια αγωνία. Γιατί αληθινή αγωνία είναι να μη μπορείς να εμπιστευτείς τις ίδιες σου τις σκέψεις – και αυτές μόνο. Αληθινή αγωνία είναι να γνωρίζεις ότι οι σκέψεις σου σε διαψεύδουν, ενώ εσύ είσαι αληθινός».

Σε περίπτωση που διστάζετε να δοκιμάσετε τη «θεραπεία» του Καμένου Παιδιού, σας συνιστώ να ρίξετε τουλάχιστον μια ματιά στο ευσύνοπτο δοκίμιο του Dagerman, Η ανάγκη μας για παρηγοριά», εκδ. Μελάνι, 2005, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει και προληπτικά προ του μεγάλου «καψίματος». Καμένο Παιδί, Stig Dagerman, εκδ. Εστία, 1998, μετάφραση Μαργαρίτα Μέλμπεργκ.

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ ): Η σκιά πέρα από το χρόνο, H.P. Lovecraft, εκδ. Αίολος, μετάφραση Θωμάς Μαστακούρης. Η γνωστή απόκοσμη νουβέλα του σκοτεινού, έως ακατανόητου, αμερικανού συγγραφέα σε μια ολοκαίνουρια μετάφραση, συνοδευόμενη από κάποια σπάνια και αρκετά φρικιαστικά διηγήματά του. Πάντα από τις φανατικά ειδικευόμενες στη λογοτεχνία του φανταστικού «αιόλιες» εκδόσεις, που μάλλον ολοκληρώνουν το αφιέρωμά τους στον H.P. με αυτό το βιβλίο. Το σημείο του Μπόρκμαν, Håkan Nesser, εκδ. Μεταίχμιο, μετάφραση Γωγώ Αρβανίτη. Τώρα που βρήκαμε σκανδιναβό, ας εκδώσουμε πέντε-έξι. Μπορεί η σχολή των βορείων στα αστυνομικά να έχει γίνει μόδα τελευταία, αλλά αυτό δε σημαίνει φυσικά πως όλα τα βιβλία τους που μεταφράζονται στα ελληνικά είναι και του συρμού. Ειδικά η περιπέτεια αυτή του επιθεωρητήVan Veeteren θα έλεγα πως τα σπάει.

εμφάνιση σχολίων