Με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ 128 Ημέρες Στα Μπλόκα για την Κερατέα, ταξιδέψαμε στη Χαλκιδική
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ χαρακτηριστικό στα πρόσωπα των ανθρώπων που ενώνονται και αγωνίζονται ενάντια σε γίγαντες όπως οι πολυεθνικές δισεκατομμυρίων και η απληστία. Δεν ήμασταν ξένοι σ’ αυτό. Αλλά πάντα σε ξαφνιάζει το βλέμμα τους. Σε μετράνε. Ποιος είσαι, τι κάνεις στο χωριό, μήπως είσαι από την ασφάλεια; -Ήρθαμε από Αθήνα, για το ντοκιμαντέρ, για την Κερατέα, γνωρίζετε; -Α, αλήθεια, παιδιά, περάστε. Το λέγαμε, ξέρετε, εδώ θα γίνει της Κερατέας. Και νά 'σαστε! Από ένα σημείο και μετά είσαι δικός τους. Και μοιράζονται μαζί σου. Από τα σπίτια που μας φιλοξένησαν και τα τραπέζια που στρώθηκαν για όσους ανέβηκαν από την Κερατέα και την Αθήνα, μέχρι λεπτομέρειες για τον αγώνα τους, που θα πρέπει να πας εκεί -στη Χαλκιδική και στις Σκουριές- για να μάθεις (αθηναίε).
Η ΙΕΡΙΣΣΟΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΘΑΛΑΣΣΙΑ ΧΩΡΙΑ, ΟΛΟΖΩΝΤΑΝΑ. Τα επισκεφθήκαμε. Καμιά σχέση με τη συνήθη ερημωμένη ελληνική επαρχία. Η Μεγάλη Παναγιά βρίσκεται λιγότερο από 20 χλμ. από τη θάλασσα σε υψόμετρο 600 μ. Η Μ. Παναγιά, η Αρναία και η Ιερισσός ανήκουν όλες στον Καλλικρατικό Δήμο Αριστοτέλη, που περιλαμβάνει και τα Στάγειρα, τη γενέτειρα του φιλοσόφου. Όλα αυτά στη Χαλκιδική, στο τρίτο πόδι. Στον τελευταίο δήμο πριν φτάσει κανείς στο Άγιον Όρος. Η Μ. Παναγιά και η Αρναία είναι επίσης και οι κοντινότεροι οικισμοί στον Κάκαβο, το όρος το οποίο η Eldorado έχει σκοπό να ανατινάξει σε βάθος 700 μ., με σκοπό την εξόρυξη των κοιτασμάτων χρυσού που φιλοξενεί στο υπέδαφος. Θεία τύχη για τους κατοίκους.
ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥΣ στην κυριολεξία, βρίσκονται χιλιάδες τόνοι πολύτιμων μεταλλευμάτων.
ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΤΟΥΣ βρίσκονται επίσης, υπόγειες πηγές που τροφοδοτούν τους κατοίκους τους και τα αρχέγονα δάση της Χαλκιδικής με νερό.
ΑΠΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΟΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ενός κιλού χρυσού απαιτούνται 970.000 λίτρα νερού. Για κάθε τόνο επεξεργαζόμενου αρχικού πετρώματος απαιτούνται ποσότητες νερού κυμαινόμενες μεταξύ 3.030 και 1.515 λίτρων. Η μικρότερη τιμή ισχύει όταν γίνεται η μέγιστη δυνατή ανακύκλωση, όταν δεν υπάρχουν καθόλου διαρροές και όταν ελαχιστοποιείται η εξάτμιση. Η όλη διαδικασία εξόρυξης, εμπλουτισμού και τελικού διαχωρισμού του χρυσού είναι, ούτως ή άλλως, εξαιρετικά υδροβόρα. Κανένα πρόβλημα για χώρες όπως η Φινλανδία με υπερεπάρκεια νερού. (Σ. Δημητριάδη, Ομότιμου Καθηγητή, Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ).
ΤΟ ΝΕΡΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΝΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Εδώ μιλάμε για ανοικτή εξόρυξη (open pit mining). Ξεχάστε τις κλειστές στοές που γνωρίζετε. Πλέον κατασκευάζονται ανοικτά κωνικά ορύγματα βάθους και πλάτους εκατοντάδων μέτρων, σημαίνει καταστροφή φυσικών τοπίων και ενδιαιτημάτων, παραγωγικής γης, βοσκοτόπων, δασών, κ.λπ., ηχορύπανση, αέρια ρύπανση, συχνά αχρήστευση (στέρεψη ή ρύπανση και μόλυνση) υπόγειων και υπέργειων υδροφορέων, παραγωγή και απόθεση τεράστιων ποσοτήτων τοξικών αποβλήτων. Όλα αυτά σε ένα από τα μεγαλύτερα ελληνικά δάση. Σε απόσταση 2,5 χλμ. από το χωριό της Μεγάλης Παναγιάς.
ΕΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΡΗΓΜΑ. Στα χωριά και στις κοινότητες που βρίσκονται κοντά στον Κάκαβο -το επίμαχο βουνό της περιοχής των Σκουριών- έχει δημιουργηθεί ένα ρήγμα και ανάμεσα στον κόσμο. Μεταλλωρύχοι εναντίον κατοίκων που αντιδρούν. Εισαγόμενοι σεκιουριτάδες, υλοτόμοι και υπάλληλοι της Hellas Gold έχουν καταφθάσει στην περιοχή, μιας και οι περισσότεροι κάτοικοι δε δέχονται τις υψηλόμισθες θέσεις που τους προσφέρουν. Θα το δεις και στο δρόμο και τα καφενεία: S.O.S ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ και ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΧΡΥΣΟΥ μπλούζες οι μεν, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. οι δε. Η εταιρεία έχει φροντίσει να αγοράσει συνειδήσεις, μαζί με τους ξενώνες των χωριών.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ότι η δουλειά στα μεταλλεία είναι για πολλούς ντόπιους οικογενειακή παράδοση για γενιές. Πολλές οικογένειες μεταλλωρύχων ζουν στην περιοχή και κυρίως στο Στρατώνι, γειτονικό παραλιακό χωριό, κατασκευασμένο στις αρχές του αιώνα από τη γαλλοτουρκική εταιρεία που εκμεταλλευόταν τα κοιτάσματα της περιοχής της Κασσάνδρας.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ότι ακόμα περισσότερες οικογένειες ζουν και τρέφονται σε όλη την περιοχή συνολικά, από την κτηνοτροφία και τις αγροτικές εργασίες, το μέλι, την ελεγχόμενη υλοτόμηση, τον τουρισμό.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ότι εκπρόσωποι των μεταλλωρύχων Κασσάνδρας με δική τους πρωτοβουλία συναντήθηκαν και φωτογραφήθηκαν με βουλευτές της Χ. Αυγής. Νωρίτερα, τη στήριξή του έμπρακτα είχε δείξει ο ακροδεξιός βουλευτής της Ν.Δ., Άδωνις Γεωργιάδης, συμμετέχοντας σε πορεία εργαζομένων στα μεταλλεία.
Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΑΡΓΗΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ στη εν λόγω αντιπαράθεση. «Υποστηρικτές» των μεταλλείων ξυλοκόπησαν και κυνήγησαν κατοίκους, άγνωστοι έκαψαν φυλάκιο της Ελληνικός Χρυσός και η αστυνομία δεν έκανε καμιά έκπληξη -χτυπώντας αδιακρίτως, πετώντας δακρυγόνα σε ανήλικους μαθητές στην αυλή του σχολείου της Ιερισσού και καλώντας για ανάκριση δεκαπεντάχρονα. Μία μαθήτρια από την Ιερισσό μας πλησίασε για ννα μας πει ότι κάλεσαν την κολλητή της φίλη στο τμήμα για να τη ρωτήσουν με ποιους πάει για καφέ (!) και ποια είναι η θέση των γονιών της στο θέμα των μεταλλείων.
ΣΤΙΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΕΙΧΕ ΠΟΛΥ ΚΟΣΜΟ. Ο κόσμος συνωστιζόταν στην είσοδο του πολιτιστικού κέντρου της Ιερισσού, τόσο, που κανονίστηκε μια δεύτερη προβολή για να το δουν όλοι. Το ίδιο και στη Μεγάλη Παναγιά την επομένη. Όχι για να δουν ένα ντοκιμαντέρ. Για να δουν τη δική τους ιστορία, με άλλους πρωταγωνιστές (όχι εντελώς. Μπόμπολας και ΜΑΤ κάνουν την εμφάνισή τους και στις δύο περιπτώσεις), να εκτυλίσσεται δυο χρόνια πριν. Χειροκροτούσαν, σχολίαζαν και γιούχαραν. Λίγο μετά, στα πηγαδάκια κατακλυστήκαμε από πληροφορίες. Πληροφορίες που για να καταλάβουμε έπρεπε να διαβάσουμε. Θα κερδίσουν; Θα χάσουν; Εξαρτάται κατά μεγάλο ποσοστό από μας. Αν χρειάζονται κάτι, αυτό είναι αλληλεγγύη.
ΦΕΥΓΟΝΤΑΣ, ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΣΤΑΝ ότι τους αφήνουμε μόνους. Θα ξαναρθείτε στα επινίκια, μας είπαν. Στο ταξίδι της επιστροφής, μέσα από τα βουνά της Χαλκιδικής, το μόνο πράγμα που συζητούσαμε είναι πως θα ξαναπάμε και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε. Από το παράθυρο και καστανιές. Αγριογούρουνα και ζαρκάδια (τα πιο ντροπαλά από την πανίδα της περιοχής) δεν είδαμε. Την επόμενη φορά.