Η βία που σκοτώνει αποτελεί την τραχύτερη και πιο περιεκτική μορφή βίας. Πόσο περισσότερο ποικίλλει στις διαδικασίες και πόσο περισσότερο εκπλήσσει με τις επιπτώσεις της η άλλη βία, αυτή που δεν σκοτώνει – αυτή που δεν σκοτώνει ακόμη. Θα σκοτώσει είτε μετά βεβαιότητος είτε κατά πάσα πιθανότητα – ή απλώς θα κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω απ' το κεφάλι κάποιου, τον οποίο και μπορεί να σκοτώσει οποτεδήποτε.
Σε κάθε περίπτωση, μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε πέτρα. Από τη δύναμη της μεταμόρφωσης ενός ανθρώπου σε αντικείμενο με τη θανάτωσή του εκπορεύεται μια άλλη δύναμη, εξίσου θαυμαστή, αυτή της αντικειμενοποίησης ενός ανθρώπου όσο παραμένει ζωντανός.
Είναι ζωντανός, διαθέτει ψυχή· κι είναι επίσης αντικείμενο. Παράδοξη συνθήκη ύπαρξης για ένα αντικείμενο – να διαθέτει ψυχή· και πόσο παράδοξο για την ίδια την ψυχή! Ποιος μπορεί να πει πόσο της κοστίζει, λεπτό προς λεπτό, η προσαρμογή σ' αυτήν την κατοικία, πόσες συστροφές και κάμψεις απαιτούνται; Η ψυχή δεν είναι φτιαγμένη για να κατοικεί σ' ένα αντικείμενο· όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, λόγω κάποιας εξωτερικής επιβολής, όλα τα στοιχεία που συγκροτούν τη φύση της υφίστανται βία.
Η Ιλιάδα ή το ποίημα της βίας, Simone Weil, μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, Εκδόσεις Στερέωμα. Η Βέιλ έγραψε το δοκίμιό της Η Ιλιάδα ή το ποίημα της βίας αμέσως μόλις ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, σε ηλικία τριάντα ετών, τέσσερα μόλις χρόνια πριν απ’ το θάνατό της. Αν και το θέμα του έπους -ο πόλεμος στην Τροία- συνδέεται με την ιστορική συγκυρία στην οποία βρέθηκε η Βέιλ τη δεδομένη στιγμή, το δοκίμιο δεν συνιστά απλώς αντίδραση στα γεγονότα, αλλά συμπυκνώνει καίρια σημεία του στοχασμού της, που διένυε πλέον την ωριμότερη φάση του. Δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις έννοιες της συμπόνιας και της γενναιοδωρίας, παρά στις έννοιες του ηρωισμού, της τιμής και της υστεροφημίας, πάνω στις οποίες οικοδομείται το αξιακό σύστημα κάθε επικής αφήγησης, η συγγραφέας μάς καλεί και μ’ αυτό της το έργο ν’ αναδειχθούμε σε πλάσματα ευγενέστερα απ’ αυτό που συχνά προστάζει η κατώτερη φύση μας.
Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Facebook για να βλέπετε τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν