Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Είναι ο φασισμός...

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ: «Μια διακήρυξη ενάντια στον φασισμό δεν μπορεί να έχει ίχνος ειλικρίνειας, όταν μένουν ανέπαφες οι κοινωνικές καταστάσεις που τον παράγουν σαν φυσική αναγκαιότητα. Όποιος δεν θέλει να εγκαταλείψει την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, όχι μονάχα δεν θ’ απαλλαγεί από τον φασισμό, αλλά θα τον χρειάζεται».

ΒΙΛΧΕΜ ΡΑΪΧ: «Επειδή ο φασισμός εμφανίζεται παντού και πάντοτε σαν κίνημα στηριζόμενο σε ανθρώπινες μάζες, παρουσιάζει όλα τα γνωρίσματα και τις αντιφάσεις της χαρακτηροδομής του αγελαίου ανθρώπου: δεν είναι ο φασισμός, όπως πιστεύεται γενικά, ένα καθαρά αντιδραστικό κίνημα, αλλά ένα αμάλγαμα από αντάρτικα συναισθήματα και αντιδραστικές κοινωνικές ιδέες. Ο φασισμός στην καθαρή μορφή του είναι το άθροισμα απ’ όλες τις άλογες αντιδράσεις του μέσου ανθρώπινου χαρακτήρα».

ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ: «Κάθε μικροαστός ονειρεύεται τον αστό που ζεσταίνει μέσα του, που τον μεγαλώνει στο θερμοκήπιο της μεγάλης ελπίδας για ένα πέρασμα στην «ανώτερη τάξη». Κάθε ψιλικατζής ονειρεύεται ένα σούπερ μάρκετ. Και επειδή το όνειρο για μερικούς πραγματοποιείται, όλοι οι χάχες πιστεύουν πως θα βγει αληθινό και γι' αυτούς. Δεν έχει σημασία που οι περισσότεροι πεθαίνουν φτωχοί. Σημασία έχει που ο καπιταλισμός τούς επιτρέπει να ονειρεύονται τον δικό τους πλούτο. Και ο φασισμός, που είναι η ακραία μορφή καπιταλισμού, είναι μια εγγύηση για τη διατήρηση του ονείρου για ένα πέρασμα στην “ανώτερη τάξη”».

ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ: «Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δύο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους, ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος, από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε».

ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ: «Ο πρωτοφασισμός πηγάζει από την ατομική ή κοινωνική απογοήτευση. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα από τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων του παρελθόντος ήταν η επίκληση προς μια απογοητευμένη μεσαία τάξη που μαστιζόταν από μια οικονομική κρίση, ή ένιωθε πολιτικά εξευτελισμένη και φοβισμένη από την πίεση που ασκούσαν οι χαμηλότερες κοινωνικές τάξεις. Στην εποχή μας, που οι παλιοί «προλετάριοι» είναι πλέον μικροαστοί (και τα λούμπεν στοιχεία είναι κατά κανόνα αποκλεισμένα από την πολιτική σκηνή), ο φασισμός του αύριο θα βρει το ακροατήριό του σ’ αυτή τη νέα πλειοψηφία. (...)

Στους ανθρώπους που νιώθουν πως δεν έχουν πλέον ξεκάθαρη κοινωνική ταυτότητα, ο πρωτοφασισμός λέει πως το μοναδικό τους προνόμιο είναι το πιο κοινό, ότι έχουν γεννηθεί στην ίδια χώρα. Αυτή είναι και η απαρχή του εθνικισμού. Άλλωστε, το μοναδικό πράγμα που μπορεί να δώσει ταυτότητα στο έθνος είναι οι εχθροί του. Έτσι, στη ρίζα της πρωτοφασιστικής ψυχολογίας υπάρχει μια εμμονή με τις συνωμοσίες, ιδιαίτερα τις διεθνείς. Οι οπαδοί πρέπει να νιώθουν πολιορκημένοι. Ο πιο εύκολος τρόπος να πολεμήσεις μια συνωμοσία είναι η επίκληση στην ξενοφοβία. Αλλά η συνωμοσία πρέπει να έχει και εσωτερικούς μοχλούς: οι Εβραίοι είναι συνήθως ο καλύτερος στόχος, γιατί έχουν το πλεονέκτημα να είναι ταυτόχρονα και εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί. Στις ΗΠΑ, ένα εμφανές δείγμα συνωμοσιολογικής εμμονής βρίσκεται στο βιβλίο του Πατ Ρόμπερτσον, Η Νέα Τάξη Πραγμάτων, αλλά, όπως έχουμε δει πρόσφατα, υπάρχουν και πολλά άλλα».

ΡΑΤΖΑΝΙ ΠΑΛΜΕ ΝΤΑΤ: «Ο φασισμός αναπτύχθηκε ιστορικά ως κίνημα χωρίς θεωρία. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, αναπτύχθηκε ως αρνητικό κίνημα (χρησιμοποιώντας ανάμικτα σοσιαλσοβινιστικά και ψευτοεπαναστατικά συνθήματα) ως αντίπαλος της προλεταριακής επανάστασης και ξεχώρισε κυρίως από τη χρήση των βίαιων και παράνομων μεθόδων εναντίον του προλεταριακού κινήματος. Μόνο αργότερα, ύστερα από δύο χρόνια ζωής, όταν έγινε καθαρό ότι για να εμφανίζεται ως ολοκληρωμένο και εξοπλισμένο κόμμα και κίνημα απαιτούνταν η δημιουργία μιας «φιλοσοφίας», η φασιστική ηγεσία έδωσε εντολή, το 1921, να δημιουργηθεί η αρμόζουσα φιλοσοφία».

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ: «Αυτοί που είναι αντίπαλοι του φασισμού χωρίς να 'ναι αντίπαλοι του καπιταλισμού, αυτοί που παραπονιούνται για τη βαρβαρότητα που αιτία τάχα έχει τη βαρβαρότητα την ίδια, μοιάζουν μ' ανθρώπους που θέλουν το μερτικό τους απ' τ' αρνί, χωρίς όμως να σφαχτεί το αρνί. Θέλουν να φάνε το κρέας, να μη δουν όμως τα αίματα. Αυτοί θα ικανοποιηθούν αν ο χασάπης πλύνει τα χέρια του, προτού φέρει το κρέας στο τραπέζι».


Διαβάστε επίσης:
Ραφαηλίδης: Ο δυνάμει φασίστας θεωρεί τη σκέψη τροχοπέδη
Άρεντ: Η ρηχότητα του κακού

εμφάνιση σχολίων