Ένα φεστιβάλ για CULTURE τον Κ. Π. Καβάφη απλώνεται σε όλη την Νέα Υόρκη

CULTURE Ο Κ. Π. Καβάφης ταξιδεύει στη Νέα Υόρκη. Στην επέτειο των 160 ετών από τη γέννηση του Κ. Π. Καβάφη, το Ίδρυμα Ωνάση στη Νέα Υόρκη παρουσιάζει ένα φεστιβάλ που αναδεικνύει τον επιδραστικό χαρακτήρα του Αλεξανδρινού ποιητή και τον αντίκτυπο του έργου του σε παγκόσμια κλίμακα. Ο Καβάφης 160 χρόνια μετά τη γέννησή του ακτινοβολεί στην άλλη μεριά του Ατλαντικού με το φεστιβάλ Archive of Desire του Ιδρύματος Ωνάση που διαχειρίζεται το Αρχείο Καβάφη από το 2012. Με την ψηφιοποίηση και την ελεύθερη πρόσβαση στο Αρχείο, με την ενεργοποίηση νέων χώρων για το έργο του σε Αθήνα και Αλεξάνδρεια, και με περαιτέρω ανάδειξη της αξίας του με καλλιτεχνικές δράσεις σε όλο τον κόσμο ο Κ.Π. Καβάφης συνεχίζει να έχει διεθνή απήχηση που διαρκώς πολλαπλασιάζεται.
 

«Ήταν ένας σύγχρονος πολίτης αρχαίων πόλεων, ένας άνθρωπος που επινόησε τη δική του γλώσσα» -Αφροδίτη Παναγιωτάκου                    

Οι απεικονίσεις της πολυπολιτισμικότητας, της ετερότητας, της επιθυμίας και της queer ταυτότητας στο έργο του ήταν έτη φωτός μπροστά από την εποχή του. Έχει εμπνεύσει ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνών και λογοτεχνών, από τον David Hockney έως τον Leonard Cohen, από τον John Tavener έως τον Δημήτρη Μητρόπουλο, από τον Orhan Pamuk ώς τον J.M. Coetzee, μεταξύ άλλων. Έχουν αφηγηθεί στίχους του από τον Sting και τον Paul McCartney έως τον Daniel Mendelson. Η Τζάκι Κένεντι Ωνάση είχε ζητήσει να διαβαστεί στην κηδεία της το αγαπημένο της ποίημα, «Ιθάκη».

Ο λογοτέχνης E. M. Forster τον παρότρυνε διαρκώς να δημοσιεύσει σε ευρύτερους κύκλους το έργο του. Ο Leonard Woolf (σύζυγος της Virginia Woolf) προσπάθησε και ο ίδιος να εκδώσει το έργο του μέσω του βρετανικού οίκου του, Hogarth Press.

H επιρροή του δεν θα σταματήσει να διαποτίζει όλες τις γενιές σε κάθε άκρη του κόσμου. Το φεστιβάλ Archive of Desire αποσκοπεί αφενός να εορτάσει τον ποιητή με όσους είναι εξοικειωμένοι με το έργο του και, αφετέρου, να μοιραστεί την πνευματική κληρονομιά του με αμέτρητους άλλους ανθρώπους για πρώτη φορά. Περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων εμπνευσμένων από τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή, με στόχο την ανάδειξη του έργου του, μέσα από ένα φάσμα σύγχρονων καλλιτεχνικών δράσεων που απλώνονται σε όλη την πόλη, εμπλουτίζοντας την ενασχόλησή μας με τον ποιητή μέσω της τέχνης και του λόγου κορυφαίων καλλιτεχνών, ακαδημαϊκών, ανθρώπων με παγκόσμια επιρροή.

Το διαθεματικό πρόγραμμα του φεστιβάλ στη Νέα Υόρκη περιλαμβάνει μια σειρά από περφόρμανς, παρουσιάσεις ψηφιακής τέχνης, προβολές ταινιών μικρού μήκους, αναγνώσεις ποίησης, λογοτεχνικές συζητήσεις, ένα visual rave, ένα αισθητηριακό πολυεπιστημονικό βιβλίο-ταξίδι, μια μεγάλη υπαίθρια τοιχογραφία, ψηφιακές και ηχητικές εγκαταστάσεις και πολλές άλλες ζωντανές εκδηλώσεις, σε επιμέλεια της συνθέτριας Paola Prestini, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του National Sawdust, υπό τη δημιουργική καθοδήγηση της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση. Η Senior Advisor του Onassis USA και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση, Karen Brooks Hopkins, είναι η εκτελεστική παραγωγός του φεστιβάλ.

Συγκεντρώνοντας διεθνώς καταξιωμένους καλλιτέχνες, όπως είναι ο εικαστικός Nick Cave και ο Bob Faust, η Laurie Anderson, ο Rufus Wainwright, η Robin Coste Lewis, η Julie Mehretu, η Elena Park, ο Vijay Iyer με τον Jeffrey Zeigler, η Sister Sylvester, η Nadah El Shazly, η Juliana Huxtable, o Taylor Mac, η Julianne Moore και πολλοί άλλοι, το φεστιβάλ εστιάζει τόσο στον ποιητή όσο και στον άνθρωπο Καβάφη.

Ανάμεσα στα διεθνούς φήμης ονόματα που συμμετέχουν στο φεστιβάλ, συναντάμε καλλιτέχνες από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, όπως τον Πέτρο Κλαμπάνη, την Εύη Καλογηροπούλου, τον Χρήστο Σαρρή, τον Δημήτρη Παπαδημητρίου, τη Λένα Πλάτωνος, τον Γιάννη Παλαμίδα, τον Νέγρο του Μοριά.

Από το National Sawdust στο Ουίλαμσμπεργκ του Μπρούκλιν έως το Rockefeller Center στην καρδιά του Μανχάταν, από το ONX Studio, τον «επιταχυντή» καριέρας του Ιδρύματος Ωνάση που εστιάζει στις ψηφιακές τεχνολογίες και την καλλιτεχνική δημιουργία στην 5η Λεωφόρο έως την εκκλησία του Αγίου Μάρκου και το New Museum στο Μπάουερι, από τα βιβλιοπωλεία McNally Jackson σε διάφορα σημεία της πόλης έως το Πανεπιστήμιο Columbia στο Χάρλεμ, μεταξύ άλλων, το “Archive of Desire” επιδιώκει να μαγέψει το κοινό της Νέας Υόρκης, φέρνοντας την ποίηση του Καβάφη στην καθημερινότητά τους. Καθώς κορυφαίοι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο επαναπροσεγγίζουν τους καβαφικούς στίχους, οι θεατές θα βιώσουν εκ νέου την ποίησή του, μέσα από ένα καλειδοσκόπιο που την καθιστά σύγχρονη, πολιτική, αισθησιακή και εμβριθή.

Το “Archive of Desire” –ο τίτλος του οποίου προέρχεται από ένα νέο έργο της καταξιωμένης ποιήτριας Robin Coste Lewis, που γράφτηκε ειδικά για την περίσταση, με πηγή έμπνευσης την εμπειρία από την επαφή της με το αρχείο Καβάφη στην Αθήνα– προάγει την αποστολή του Ιδρύματος Ωνάση το οποίο, με την απόκτηση, την ψηφιοποίηση, τη μετάφραση και τη δημοσίευση της εκτενούς ψηφιακής συλλογής του Αρχείου Καβάφη, αποσκοπεί να κάνει πιο προσιτό το τόσο ζωντανό και ξεχωριστό έργο του ποιητή.

Για να τιμήσουν τον αντίκτυπο του Κ. Π. Καβάφη στη μοντέρνα ποίηση, την πνευματική του κληρονομιά και την queer και διασπορική ταυτότητα ενός ανθρώπου που ισορροπούσε επιδέξια ανάμεσα στον αρχαίο κόσμο και σε μια σύγχρονη μητρόπολη, καθένα από τα επτά βιβλιοπωλεία της αλυσίδας βιβλιοπωλεία McNally Jackson σε όλη τη Νέα Υόρκη, από τη γειτονιά Νολίτα του Μανχάταν έως το Αεροδρόμιο Λα Γκουάρντια, θα φιλοξενήσει περίτεχνα σχεδιασμένες μικρές βιβλιοθήκες ποίησης αφιερωμένες στον ποιητή και το έργο του. Επιπλέον, τα McNally Jackson έχουν επιμεληθεί τρεις λογοτεχνικές ομιλίες για το φεστιβάλ, με τη συμμετοχή συγγραφέων και διανοουμένων που θα εξετάσουν σε βάθος το έργο, την ταυτότητα και το καλλιτεχνικό αποτύπωμα του Καβάφη: Ο Καβάφης ως queer ποιητής με τη Stamatina Gregory και τον Richie Hofmann (19 Απριλίου), Ο Καβάφης ως οικουμενικός ποιητής με τον Daniel Mendelsohn και τη Jana Prikryl (27 Απριλίου) και Γιατί να διαβάζουμε τον Καβάφη; με τον André Aciman και τον Paul Holdengräber.

Μουσική εμπνευσμένη από τον Καβάφη θα πλημμυρίσει επίσης την ατμόσφαιρα σε μια δωρεάν εγκατάσταση στον δημόσιο χώρο του παγοδρομίου στο Rockefeller Center. Η τελευταία χορεία συνθετών που τιμήθηκαν με τη Hildegard Commission, η οποία απονέμεται σε ανερχόμενα καλλιτεχνικά ονόματα που είναι γυναίκες ή άλλα άτομα παραδοσιακά περιθωριοποιημένου έμφυλου προσδιορισμού, έλαβαν τα έργα του Καβάφη προκειμένου να τα χρησιμοποιήσουν ως πηγή έμπνευσης για τις δικές τους αναθέσεις. Τα έργα που προέκυψαν, τα οποία ηχογραφήθηκαν από το National Sawdust Ensemble, θα ακούγονται στον χώρο υπό τη μορφή ηχητικής εγκατάστασης, από τις 3 Απριλίου έως τις 6 Μαΐου 2023.

Η Διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, σημειώνει: «Αταξινόμητος, ερωτικός, άμεσος, αλλά και σκοτεινός, ο Καβάφης ήταν μια σύνθετη προσωπικότητα, που έμοιαζε να ενσαρκώνει μια σχεδόν παράδοξη ύπαρξη. Ήταν ένας σύγχρονος πολίτης αρχαίων πόλεων, ένας άνθρωπος που επινόησε τη δική του γλώσσα. Ο Καβάφης είναι ένας ποιητής που απευθύνεται σε όλους, ακόμα –και ίσως ιδιαίτερα– σε εκείνους που θεωρούν ότι δεν τους αγγίζει η ποίηση. Με συγκινεί το γεγονός ότι έρχεται στη Νέα Υόρκη για να μπει στη ζωή εκείνων που δεν τον γνωρίζουν ακόμα – η πνευματική κληρονομιά του θα περπατήσει στους δρόμους της και θα ζωντανέψει μέσα στα μυαλά του πλήθους».

 
Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (και πέθανε την ίδια ημερομηνία του 1933), από Έλληνες γονείς με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και μεγάλωσε σε ένα ρευστό διαπολιτισμικό περιβάλλον που επηρέασε έντονα τα γραπτά του. Πολύ μπροστά από την εποχή του, η ανθρώπινη ποιητική του ματιά στρέφει το βλέμμα από το περιθώριο στη μυθολογία και τους ελληνιστικούς χρόνους, την πολιτική και τον έρωτα. Ένας Έλληνας που έζησε στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια, εμπνέει μέχρι και σήμερα το έργο πολλών παγκόσμιων δημιουργών. Ένας ποιητής στο μεταίχμιο, με το έργο του να αντικατοπτρίζει τη ζωντάνια και τις εντάσεις ανάμεσα στους κόσμους που αναμειγνύονταν έξω από την πόρτα του. Το σπίτι του, η Οικία Καβάφη, βρίσκεται αυτή την περίοδο σε φάση εργασιών αποκατάστασης από το Ίδρυμα Ωνάση, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Η ποίηση του Καβάφη χαρακτηρίζεται από μια διάχυτη αίσθηση οριακότητας: η γλώσσα του μπορεί να είναι ιδιοσυγκρασιακή, παιγνιώδης, μοντέρνα σε σημείο που να αποκαλείται από κάποιους «πεζή», ωστόσο είναι επίσης νοσταλγική. Παρομοίως, ενώ η ποίησή του έχει συχνές αναφορές στην ελληνική ιστορία και μυθολογία, ο ίδιος είναι μνημειώδης μορφή του μοντερνισμού και τα έργα του περιέχουν απόψεις που υπερβαίνουν την εποχή τους και αντηχούν σημερινές. Η ποίηση ήταν ένα ασφαλές καταφύγιο για τον Καβάφη. Ο ποιητής ήταν ξεκάθαρος σε ό,τι αφορά την άρνησή του για αποτύπωση του έργου του: αρνιόταν πεισματικά να γίνει μέρος της εκδοτικής αγοράς τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα, παρά τις πολυάριθμες κατά καιρούς απόπειρες λογοτεχνικών προσωπικοτήτων από διάφορες χώρες να τον πείσουν για μια ευρύτερη διάδοση του έργου του – ωστόσο, ο ίδιος αρχειοθετούσε και σχολίαζε τα πάντα σαν να περίμενε τα πιο ανοιχτά μυαλά των μελλοντικών αναγνωστών του. Επέμενε στην πρακτική της αυτοέκδοσης, δημιουργώντας φυλλάδια με το έργο του και προσφέροντας ποιήματά του σε εκείνους που τον επισκέπτονταν στην Αλεξάνδρεια. Έτσι, η επίσκεψη στον Καβάφη έγινε ένας περιζήτητος προορισμός των λογίων της εποχής του: ο καλύτερος τρόπος επαφής με το έργο του ήταν απευθείας μέσω του ίδιου. Το φεστιβάλ “Archive of Desire” συγκαλεί ορισμένους από τους καλλιτέχνες που αψηφούν με τον πιο εμφατικό τρόπο τις κατηγοριοποιήσεις, προκειμένου να ερμηνεύσουν περαιτέρω την πρισματική καβαφική κληρονομιά – δίνοντάς της μια επιπλέον ώθηση προς το μέλλον και επανεξετάζοντάς την ως μια γόνιμη πηγή εκ νέου έμπνευσης.

 
Archive Of Desire: Νέα Υόρκη από 28 Απριλίου έως 6 Μαΐου, Νέα Υόρκη, Ίδρυμα Ωνάση, Κ. Π. Καβάφη 

 
Διαβάστε επίσης:
Ο Οίκος της Ταραχής: Χορός, γλέντι, αντίσταση
Documents of Breathing, με ελεύθερη είσοδο
6 διεθνείς στάσεις στη Στέγη

εμφάνιση σχολίων