Ένα κείμενο του 1969 για τις πνευματικές αξίες που προσπαθούν να μείνουν ζωντανές σε εποχές μη ελεύθερες
Μετά την επιβολή της Δικτατορίας στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Σεφέρης αρνιόταν να δημοσιεύσει δουλειά του στη χώρα ή να κάνει οποιαδήποτε δήλωση. Στις 28 Μαρτίου 1969, αποφάσισε να μιλήσει δημόσια και να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την τραγωδία στην οποία οδηγούνταν η Ελλάδα από τις στρατιωτικές δυνάμεις. Η δήλωσή του στο BBC κατά της χούντας έκανε μεγάλη αίσθηση και ο Σεφέρης παύτηκε από πρέσβης επί τιμή, ενώ του απαγορεύτηκε επίσης να χρησιμοποιεί το διπλωματικό του διαβατήριο.DOCTV.GR
28 Μαρτίου 2023
Πάει καιρός που πήρα την απόφαση να κρατηθώ έξω από τα πολιτικά του τόπου. Προσπάθησα άλλοτε να το εξηγήσω, αυτό δε σημαίνει διόλου πως μου είναι αδιάφορη η πολιτική ζωή μας.
Έτσι, από τα χρόνια εκείνα ώς τώρα τελευταία έπαψα κατά κανόνα ν’ αγγίζω τέτια θέματα. Εξ άλλου τα όσα δημοσίεψα ώς τις αρχές του 1967, και η κατοπινή στάση μου (δεν έχω δημοσιέψει τίποτε στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία) έδειχναν, μου φαίνεται αρκετά καθαρά τη σκέψη μου.
Μολαταύτα, μήνες τώρα, αισθάνομαι μέσα μου και γύρω μου, ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω ένα λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας. Με όλη τη δυνατή συντομία, νά τι θα έλεγα:
Κλείνουν δυο χρόνια που μας έχει επιβληθεί ένα καθεστώς όλως διόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο κόσμος μας και τόσο περίλαμπρα ο λαός μας, στον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο.
Είναι μια κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης όπου, όσες πνευματικές αξίες κατορθώσαμε να κρατήσουμε ζωντανές, με πόνους και με κόπους, πάνε κι’ αυτές να καταποντισθούν μέσα στα ελώδη στεκάμενα νερά. Δε θα μου είταν δύσκολο να καταλάβω πως τέτιες ζημιές δε λογαριάζουν παρά πολύ για ορισμένους ανθρώπους. Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο γι’ αυτόν τον κίνδυνο.
Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος. Το δράμα αυτού του τέλους μάς βασανίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα όπως στους παμπάλαιους χορούς του Αισχύλου. Όσο μένει η ανωμαλία, τόσο προχωρεί το κακό.
Είμαι ένας άνθρωπος χωρίς κανένα απολύτως πολιτικό δεσμό, και, μπορώ να το πω, μιλώ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Είναι Εθνική επιταγή.
Τώρα ξαναγυρίζω στη σιωπή μου. Παρακαλώ το Θεό, να μη με φέρει άλλη φορά σε παρόμοια ανάγκη να ξαναμιλήσω.
Ο Γεώργιος Σεφέρης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1900. Ο ίδιος και ο Οδυσσέας Ελύτης είναι οι μόνοι έλληνες ποιητές που έχουν τιμηθεί με Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η ποίησή του επηρεάστηκε από τον Τ.Σ. Έλιοτ και τον Έζρα Πάουντ. Το γεγονός όμως που χάραξε ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στη συνείδηση του ποιητή ήταν η εθνική καταστροφή του 1922 κι ο ξεριζωμός του μικρασιατικού ελληνισμού. Κινείται στις λογοτεχνικές κατηγορίες της ποίησης, της πεζογραφίας, των δοκιμίων, των μεταφράσεων και των μελετών. Η σκέψη και η γραφή του ανανέωσαν τον προσανατολισμό της νεοελληνικής λογοτεχνίας, συνδυάζοντας τη γνώση της παράδοσης με τα παγκόσμια ιδεολογικά ρεύματα.
Διαβάστε επίσης:
Ραφαηλίδης: Μια χώρα με κάργα καλούς νοικοκυραίους
Μίσσιος: Τα όνειρα που σκοτώθηκαν
εμφάνιση σχολίων