Βλέμμα μέσα από Α' ΠΡΟΣΩΠΟ καθρέφτη

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ «Να επαναπροσδιορίσουμε τον Έρωτα». Αυτή η φράση του Αρθούρου Ρεμπώ, που μοιάζει με χρησμό της Πυθίας, είναι ίσως το πιο ανατρεπτικό σύνθημα όλων των εποχών. Οι ηγέτες των σουρεαλιστών, που το ανέδειξαν ως τρόπο σκέψης, του προσέδωσαν μια ψυχαναλυτική χροιά. Οι υπαρξιστές το μετέτρεψαν σε ακραία δύναμη ενδοσκόπησης. Οι εξεγερμένοι νέοι του ’68 το εμπλούτισαν βουτώντας στις σεξουαλικές ελευθεριακές του εκφάνσεις.

Μετά δεκαέξι αιώνες φυλάκισης από το χριστιανικό κράτος, ο θεός Έρωτας είναι ελεύθερος να κατακτήσει τον κόσμο και πάλι. «Όμως, ο Έρωτας έχει τόσο πολλά διαφορετικά πρόσωπα που είναι αδύνατον να υπάρξει αντικειμενική γνώμη γι’ αυτόν», λέει ο Λάο Τσε. Άλλοι ισχυρίζονται ότι πρόκειται για ένα συναίσθημα οχληρό κι επώδυνο, άλλοι τον προσδιορίζουν σαν πολεμική, ανταγωνιστική στρατηγική. Υπάρχουν πολλοί που τον δέχονται όπως τον συναντήσουν κι άλλοι λιγότεροι που τον αναλύουν και φθάνουν σε φιλοσοφικά συμπεράσματα.

Είναι ο Έρωτας πειρασμική δύναμη; Μήπως κινεί τον κόσμο παίζοντας με τις αντιφάσεις του; Είναι η επανάσταση που βρίσκεται εν υπνώσει μέσα σε όλους ή μήπως ο τρόπος για να ασκείται έλεγχος της εξουσίας πάνω στο πλήθος; Ο ίδιος ο Έρωτας είναι τυφλός, κουφός, αυτιστικός ή καιροφυλακτεί μέσα στη ζωντάνια των αισθήσεων;

Μήπως είναι μια παραίσθηση που νιώθουμε να μας συναρπάζει διαλύοντας τα στερεότυπα για τις τρεις διαστάσεις που ορίζουν τον χώρο; Πρόκειται για τα δίχτυα της σαγήνης που παγιδεύουν τους δυνατούς; Υπάρχουν κανόνες για το φύλο, το κάθε έθνος ξεχωριστά, την τάξη που εκπροσωπεί ο καθένας; Θα μπορούσε κάποιος άραγε να ερωτευτεί ένα δέντρο, ένα αντικείμενο, ένα ζώο, έναν πίνακα, ένα καρτούν; Μήπως ο σκλάβος ερωτεύεται τον καταπιεστή του; Τι ήθελε να πει ο μαρκήσιος De Sade για τον πόνο ως κίνητρο ερωτικό που δεν το είπαν οι καλόγεροι του καθολικισμού; Γιατί την έβρισκε ο Λεοπόλδος φον Μαζόχ με ηλίθιες ξανθιές;

Καμία γνώμη δεν έχει σημασία, ούτε του ψυχιάτρου, ούτε του συγγραφέα, μήτε του ψυχαναλυτή και του παπά. Γιατί, απλούστατα, ο καθένας πια έχει τη δική του. Μετά το διαφωτισμό και τη μαρξιστική σκέψη, προχωρήσαμε ως άνθρωποι ακόμη ένα βήμα προς τον αυτοκαθορισμό.

«Ο καθένας έχει τον έρωτα που τον εκφράζει και μάλιστα χίλια πρόσωπά του μπρος στα μάτια του» λέει ο λόρδος Μπάιρον. Η δύναμη του γιού της Αφροδίτης είναι να φωτίζει, να συσκοτίζει, να παρασέρνει, να μεθά, να εμπλουτίζει ως καταλύτης την άχαρη ζωή μας. Ένα παιχνίδι που νοιώθουμε άλλοτε υποκείμενα κι άλλοτε αντικείμενα, άλλοτε βασιλιάδες κι άλλοτε σκλάβοι.

Πρόκειται για το ίδιο άτομο κάθε φορά που παίζει σ΄αυτό το παιχνίδι και που ο Ιμπν Χαζμ καταγράφει τη συνειδητοποίηση που βιώνει στο γοητευτικό «δακτυλίδι του περιστεριού»: Όταν οι ακτίνες του ματιού συναντήσουν κάποιο καθαρό, λαμπερό αντικείμενο, είτε πρόκειται για γυαλισμένο ατσάλι ή γυαλί ή νερό, μια θαυμάσια πέτρα που έχει αίγλη, λάμψη κι αστραποβολά, εκείνες οι ακτίνες του ματιού αντανακλώνται προς τα πίσω και τότε ο παρατηρητής αντικρίζει τον εαυτό του. Αυτό βλέπετε όταν κοιτάζετε μέσα σ’ έναν καθρέφτη. Σε αυτήν την περίσταση είναι σαν να κοιτούσε αυτός εσάς.

εμφάνιση σχολίων