Ας επινοήσουμε ξανά Α' ΠΡΟΣΩΠΟ τον έρωτα

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΘΑ ΤΟΝ ΔΕΙΤΕ ΠΑΝΤΟΥ. Στο δρόμο να κυκλοφορεί, πρώτα και κύρια. Με χίλιες μορφές και μύρια πρόσωπα. Στην πολιτική σκέψη –είναι αυτό που επιχειρούμε τώρα– βάθρο είναι η πραγματικότητα. Η ίδια αυτή πραγματικότητα μας λέγει ότι δεν θα τον βρείτε, τον έρωτα, στην πολιτική σκέψη, στο στοχασμό για την κοινωνία, και στην πολιτική.

ΣΕ ΠΟΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ; Σ’ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ. Την οποία αποκαλώ καθεστηκυία, καθεστωτική. Γιατί άραγε η πολιτική, η καθεστηκυία, δεν θίγει τα ζητήματα της λεγόμενης ιδιωτικής σφαίρας, τα προσωπικά (μέσα σε χίλια εισαγωγικά), και κυρίως τον έρωτα; Μα, διότι είναι άκρως συντηρητική, ετερόνομη. Στο βάθος, διότι δεν θέλει τίποτα ν’ αλλάξει ως προς αυτά, τίποτα το ουσιαστικό εννοείται. Την ακολουθούν όμως ακόμα πολλοί άνθρωποι που θεωρούνται μάλιστα πολιτικοποιημένοι και αριστεροί.

ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΤΑΝ ΠΙΣΤΕΥΕΙ ότι ο έρωτας είναι αγάπη; Όλοι και όλα λένε το ίδιο. Υπάρχουν πολλές ετερονομίες, εδώ πρόκειται για την ετερονομία ως προς την παράδοση, ως προς το καθιερωμένο, ως προς το καθεστώς! Μόνος στόχος αυτού του ανθρώπου θα είναι να προσαρμόσει τον έρωτα στην αγάπη –που δήθεν χάθηκε. (Λες και σε άλλες εποχές υπήρχε η αγάπη! Και τι αγάπη υπήρχε;)

ΘΕΛΩ ΝΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΩ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ. Αγάπη: δεν έχω βρει ορισμό αλλού, εκτός στον Αριστοτέλη (ως φιλία) και τον Παύλο. Φωνάζω πάντα να μου πουν: τι είναι η αγάπη;

ΑΣ ΕΠΙΝΟΗΣΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ, ΧΩΡΙΣ ΕΠΙΛΟΓΟ. Από τρεις πηγές πίνει η σκέψη, όταν θέλει να δει τον έρωτα. Είναι η προσωπική εμπειρία, η εμπειρία των άλλων –δεν θα μπορούσαμε ν’ αδιαφορήσουμε γι’ αυτήν, ακόμα κι αν το θέλαμε, διότι μας αγγίζει ή επηρεάζει άμεσα τη ζωή μας–, και τα διαβάσματα. Είναι επίσης ακούσματα και θεάματα, γιατί συμπεριλαμβάνω και την τέχνη. Πίνοντας απ’ αυτές τις πηγές, ο καθένας έχει πολλά να πει. Προσπάθησα να τα συνδυάσω, για να πω το πιο ουσιαστικό που είναι η απόλυτη ιδιαιτερότητα του έρωτα. Ένα θεμελιώδες χαρακτηριστικό του αποτελεί το γεγονός ότι είναι θνητός. Γι’ αυτόν και πολλούς άλλους λόγους, δεν είναι αγάπη, ακόμα κι αν λάθρα δηλώνεται με το χιλιοειπωμένο «σ’ αγαπώ».

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΑΡΚΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΩΝ ΠΑΘΟΣ. Πάθος με τη διττή έννοια: ορμή μη ορίσιμη προς μύρια πράγματα και πάθημα με χίλια νοήματα. Δεν βιώνεται όμως ουσιαστικά έτσι, εγκλωβισμένος ακόμα σήμερα σε χίλιους περιορισμούς, σε άπειρες υποκρισίες και συγχύσεις, που του βάζει ένα υπάρχον μοντέλο/πρότυπο. Αυτό πρέπει να διαρραγεί προς απελευθέρωση, για ν’ ανοίξει ο δρόμος της δημιουργικής ελευθερίας.

ΑΣ ΕΠΙΝΟΗΣΟΥΜΕ ΞΑΝΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ, σημαίνει επίσης ότι επίλογος δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει ποτέ σ’ αυτό το ταξίδι. Πάντα θα μας εκπλήσσει. Δεν είναι ότι μπορεί να έχει happy end (κατάληξη ευτυχής, γάμος, συμβόλαιο) ή τραγικό τέλος (χωρισμός). Τοποθετείται πέρα και πάνω απ’ το τέλος, λέξη που σημαίνει επίσης σκοπός!

ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΗΛΙΚΙΑ Ο ΕΡΩΤΑΣ και σημαδεύει όλες τις ηλικίες. Δεν χωράει σε θεσμούς. Δεν έχει μπέσα ο έρωτας, όπως έλεγαν άλλοτε «οι πολλοί» (Συμπόσιον, 183b). Κατά βάθος, δεν ξέρουμε, ούτε θα μάθουμε ποτέ, τι είναι ο έρωτας.

ΣΤΟΝ ΕΡΩΤΑ ΔΕΝ ΨΑΧΝΟΥΜΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, αλλά την ωραιότητα, τη χαρά, την έμπνευση, την ηδονή. Χωρίς τέλος, δίχως σκοπό. Προπαντός, δεν ψάχνουμε στον έρωτα την ενότητα, το αριστοτελικό «ο φίλος άλλος αυτός», διότι τούτο είναι ο ίδιος ο ορισμός του ολοκληρωτισμού και της ανελευθερίας. Αν ενωθώ με κάποιον, χάθηκα, κι εγώ και ο άλλος, και όλοι!


Αποσπάσματα από την ομιλία του Νίκου Ηλιόπουλου με τίτλο «Διάλογος» που έγινε στο πατάρι της καφετέριας The White Rabbit, Σολωμού 12, Εξάρχεια. Respublica http://www.respublica.gr. Ο Νίκος Ηλιόπουλος γεννήθηκε το 1952 στην Καλαμάτα. Συμμετείχε ενεργά στο αντιδικτατορικό κίνημα και υπήρξε μέλος του ΚΚΕ εσωτερικού. Από το 1986 ζει στο Παρίσι. Απέκτησε το Δίπλωμα της Σχολής Ανωτάτων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών με ένα σύγγραμμα που φέρει τον τίτλο «Πολιτική συμμετοχή και πολιτική απάθεια στη σημερινή Ελλάδα 1960-1990» και που πραγματοποιήθηκε υπό τη διεύθυνση του Κορνήλιου Καστοριάδη. Το πολύπλευρο έργο του σημαντικότατου αυτού στοχαστή, ο οποίος ήταν δάσκαλος του σεβαστός και φίλος ακριβός, τροφοδοτεί έκτοτε τις δικές του ανησυχίες και εμπνέει τις δικές του έρευνες. Είναι διδάκτωρ Κοινωνικών επιστημών (Πανεπιστήμιο Paris X) και η διατριβή του έχει τίτλο: “Participation et apathie politiques dans la France contemporaine (Ve Republique de 1958 a nos jours)” [«Πολιτική συμμετοχή και πολιτική απάθεια στη σημερινή Γαλλία (5η Republique, από το 1958 ως σήμερα)»], Αtelier National de Reproduction des Theses, Lille 2005. Το δοκίμιο Νέοι δρόμοι για τη δημοκρατική πολιτική σκέψη είναι το πρώτο που δημοσιεύει στα ελληνικά. Δείτε τη βιβλιογραφία του εδώ.


Διαβάστε επίσης:
Απάθεια και Δημοκρατία
Εκ θεμελίων
 

εμφάνιση σχολίων