Διαβάζουμε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα για το ανθρώπινο είδος από τον μεγάλο φιλόσοφο
DOCTV.GR
30 Μαΐου 2017
Λίγα γραπτά του Βολταίρου έχουν διασωθεί αναλογικά με το έργο του μεγάλου Διαφωτιστή. Όμως η ουσία τους είναι τόσο ανεκτίμητα μεγάλη. Ανάμεσα στα γραπτά του, βρίσκεται και το χιουμοριστικό-φιλοσοφικό διήγημα με θέμα τον άνθρωπο, Μικρομέγας, το οποίο αν και παιδικό, μάλλον δίνει μεγαλύτερη τροφή για σκέψη στους ενηλίκους.
H ΥΠΟΘΕΣΗ: 1737. Δύο υψηλές προσωπικότητες, ο κύριος Μικρομέγας από έναν πλανήτη στο άστρο του Σείριου και ένας πολίτης του Κρόνου, διασχίζουν τον ουράνιο θόλο και πραγματοποιούν μία σύντομη επίσκεψη στη Γη. Φτάνοντας, στην αρχή τίποτα. Έπειτα βρίσκουν μια φάλαινα. Ύστερα, παρατηρώντας πολύ προσεκτικά με το μικροσκόπιο, ανακαλύπτουν μιαν ανεπαίσθητη κίνηση, ενώ συγχρόνως ακούνε τον ψίθυρο μιας μεγάλης ανοησίας. Να πρόκειται άραγε για το ανθρώπινο είδος εν δράσει;
«Ω, ΑΤΟΜΑ ΝΟΗΜΟΝΑ ΠΟΥ Η ΥΠΑΡΞΗ ΣΑΣ ΦΑΝΕΡΩΝΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΑΙΩΝΙΟΥ ΟΝΤΟΣ, θα πρέπει να γεύεστε πραγματικά αγνές χαρές πάνω σ’ αυτή τη σφαίρα που κατοικείτε. Αφού είστε φτιαγμένοι από τόσο λίγη ύλη και προικισμένοι με τόσο υψηλό πνεύμα, καθώς φαίνεται, θα πρέπει να περνάτε τη ζωή σας σκεπτόμενοι και αγαπώντας ο ένας τον άλλο -αυτή είναι η πραγματική ζωή του πνεύματος. Πουθενά μέχρι τώρα στα ταξίδια μου δε συνάντησα την αληθινή ευτυχία -θα πρέπει όμως σίγουρα να βρίσκεται εδώ, σ’ αυτόν τον πλανήτη».
ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ ΑΥΤΑ ΤΑ ΛΟΓΙΑ, ΟΛΟΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ ΚΟΥΝΗΣΑΝ ΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ ΤΟΥΣ. Κι ένας απ’ αυτούς, πιο ειλικρινής από τους άλλους, ομολόγησε ότι, αν εξαιρέσει κανείς έναν πολύ μικρό αριθμό κατοίκων αυτού του πλανήτη, όλοι οι υπόλοιποι δεν είναι παρά μια συνάθροιση τρελών, κακών και δυστυχισμένων.
«ΕΧΟΥΜΕ ΠΙΟ ΠΟΛΛΗ ΥΛΗ ΑΠ’ ΟΣΗ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ για να κάνουμε το κακό, αν το κακό προέρχεται από την ύλη», είπε -«και πιο πολύ πνεύμα, αν το κακό προέρχεται από το πνεύμα. Την ώρα που εγώ σας μιλώ, για παράδειγμα, υπάρχουν εκατό χιλιάδες τρελοί του είδους μας, που φορούν καπέλα και που σκοτώνουν εκατό χιλιάδες άλλα ζώα που έχουν ένα σαρίκι στο κεφάλι τους ή σφαγιάζονται απ’ αυτά τα ζώα -δεν έχει σημασία. Κι αυτό συμβαίνει σ’ όλη τη Γη από τα πανάρχαια χρόνια».
Ο ΜΙΚΡΟΜΕΓΑΣ ΦΡΙΚΙΑΣΕ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΕ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ποια μπορεί να ήταν η αίτια που προκαλούσε τέτοιες τρομερές διαμάχες ανάμεσα σ’ αυτά τα τόσο μηδαμινά όντα.
«ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ», ΕΙΠΕ Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ, «ΓΙΑ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΛΑΣΠΗΣ που το μέγεθός του δεν είναι μεγαλύτερο από το τακούνι σας. Και το ζήτημα είναι ότι κανένας απ’ αυτά τα εκατομμύρια τους ανθρώπους που οδηγούνται στη σφαγή δεν έχει ούτε την ελάχιστη αξίωση πάνω σ’ αυτό το κομμάτι της λάσπης».
«Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΚΑΙ ΜΟΝΟ για να αποφασιστεί αν θα ανήκει σ’ έναν κάποιο Σουλτάνο ή σ’ έναν άλλο που ονομάζεται, δεν ξέρω για ποιο λόγο, Καίσαρας. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος έχουν δει ποτέ τους, ούτε και θα δουν, αυτήν την ασήμαντη γωνιά της Γης για την οποία γίνονται όλα αυτά. Και σχεδόν κανένα απ’ αυτά τα ζώα που αλληλοσφάζονται δεν έχει δει ποτέ το ζώο για το οποίο γίνεται αυτή η σφαγή».
«Α! ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ!», ΑΝΑΦΩΝΗΣΕ Ο ΣΕΙΡΙΑΝΟΣ ΜΕ ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ, «είναι ακατανόητη αυτή η έξαλλη μανία της αυτοκαταστροφής! Νιώθω την επιθυμία να κάνω τρία βήματα και να συντρίψω με τρεις κλοτσιές όλη τούτη τη μυρμηγκοφωλιά των γελοίων δολοφόνων».
«ΜΗ ΜΠΑΙΝΕΤΕ ΣΤΟΝ ΚΟΠΟ», ΤΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΚΑΠΟΙΟΣ, «ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΜΟΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥΣ. Μέσα σε δέκα χρόνια δε θα υπάρχει ούτε το ένα εκατοστό απ’ αυτούς τους άθλιους. Ακόμα κι αν δεν είχαν αρχίσει να πολεμούν, θα αφανίζονταν από την πείνα, τη σωματική κόπωση ή τις καταχρήσεις. Άλλωστε, δεν είναι αυτοί που πρέπει να τιμωρηθούν, αλλά εκείνοι οι βάρβαροι, που καθισμένοι αναπαυτικά μέσα στα γραφεία τους διατάζουν, την ώρα που χωνεύουν το πλούσιο φαγητό τους, τη σφαγή ενός εκατομμυρίου ανθρώπων και μετά τους βάζουν και να ευχαριστούν τον Θεό με τρόπο πανηγυρικό».
Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ ΜΑΣ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΝΙΩΘΕΙ ΟΙΚΤΟ ΓΙΑ ΤΗ ΜΙΚΡΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΥΛΗ που σπαρασσόταν από τόσο εκπληκτικές αντιθέσεις.«Μιας και εσείς ανήκετε στο μικρό αριθμό των σοφών ανθρώπων», είπε ο Μικρομέγας σ’ αυτούς τους κυρίους, «και προφανώς δε σκοτώνετε κανέναν για χρήματα, πείτε μου, σας παρακαλώ, με τι ασχολείστε;».
«ΑΝΑΤΕΜΝΟΥΜΕ ΜΥΓΕΣ», είπε ο φιλόσοφος, «μετράμε γραμμές, συνδυάζουμε αριθμούς. Συμφωνούμε πάνω σε δύο-τρία σημεία που κατανοούμε και διαφωνούμε για δυο ή τρεις χιλιάδες άλλα που δεν κατανοούμε».
Μικρομέγας, εκδόσεις Νεφέλη
Ο Βολταίρος (21 Νοεμβρίου 1694-30 Μαΐου 1778), πραγματικό όνομα Φρανσουά Μαρί Αρουέ, ήταν γάλλος συγγραφέας, ιστορικός και φιλόσοφος, διάσημος για το πνεύμα του, τις επιθέσεις του εις βάρος της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση της ανεξιθρησκείας, της ελευθερίας του λόγου και του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Θεωρείται κεντρική μορφή του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα και κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού.
εμφάνιση σχολίων