Από τον Γιώργο Χ. Πανόπουλο
Ξεκινώντας μια προειδοποίηση: μέσα στη γενικευμένη κρίση δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με τις βεβαιότητες που είχαμε μέχρι τώρα- τίποτα δεν ισχύει. Η αστάθεια, η ρευστότητα και η αναταραχή που ζούμε θα παροξύνουν ακόμα περισσότερο το φανατισμό, το «δικό μου δίκιο» και τη «δική μου αλήθεια» μέχρι να συνειδητοποιήσουμε πλήρως τον αναχρονισμό τους.DOCTV.GR | PHOTO: PEXELS
26 Αυγούστου 2020
-Επί μήνες κυβερνήσεις και μίντια δημιουργούν ένα κλίμα Αποκάλυψης που οι πολίτες ανεχόμαστε: νούμερα με κρούσματα και θανάτους σε ημερήσια βάση, καθημερινές νέες απαγορεύσεις ή προαναγγελίες απαγορεύσεων, γεωγραφική κατανομή με τα κρούσματα, γραφήματα με ηλικίες και μεταδοτικότητα αποτελούν την καθημερινή δίαιτα του τρόμου. Ξαφνικά δεν υπάρχουν άλλες ασθένειες. Προσπερνάμε το γεγονός ότι, για παράδειγμα, η φυματίωση μια ασθένεια για την οποία υπάρχει θεραπεία και εμβόλιο θα σκοτώσει φέτος περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από τον Covid-19. Καμία προσπάθεια να ειπωθεί ότι αυτός ο άσχημος ιός είναι ακριβώς αυτό- ένας άσχημος ιός και όχι το τέλος του κόσμου. Το 1918 η Ισπανική γρίπη των 50 εκ νεκρών δεν έγινε ποτέ πρώτη είδηση. Αυτό που είχε σημασία ήταν οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες του Α´ Παγκόσμιου Πολέμου. Ο Πρόεδρος της Αμερικής τότε, ο Γούντροου Γουίλσον δεν έκανε ποτέ δήλωση σχετική με την πανδημία. Ούτε λέξη. Δεν έχει σημασία το μέγεθος της καταστροφής αλλά το πώς η κοινωνία θα αντιδράσει σε αυτήν και πώς βλέπει τον εαυτό της όταν αντιμετωπίζει μια καταστροφή.
-Η κυβέρνησή μας, όπως και αντίστοιχες σε άλλες χώρες πέρασαν σε ένα βιαστικό lockdown χωρίς να σκεφτούν τις επιπτώσεις του. Δηλαδή ενήργησαν αντίθετα με την βασική αρχή της ιατρικής που έθεσε ο Ιπποκράτης: «καταρχάς μην βλάπτεις». Δεν βάζεις κάποιον στο χειρουργικό τραπέζι εκτός κι αν πιστεύεις ότι θα βοηθηθεί περισσότερο από πριν. Υπάρχει ένας όρος για την ανάληψη λανθασμένης ιατρικής δράσης που ονομάζεται αμέλεια. Ήταν αμέλεια της κυβέρνησης να επιβάλλει lockdown χωρίς σκέψη για τις συνέπειες.
-Λαμβάνοντας υπόψη μας ανακρίβειες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που προέβλεπε 3,4 % θνησιμότητα επιβλήθηκε lockdown στις περισσότερες χώρες του κόσμου -μην ξεχνάμε το Σουηδικό μοντέλο που δεν έβαλε ποτέ λουκέτο στη χώρα- με άρση ελευθεριών και κίνησης και αποτέλεσμα αλλεπάλληλες κοινωνικο/πολιτικο/οικονομικές παρενέργειες που δεν μπορούν να μαζευτούν. Η επιστροφή στην «κανονικότητα» με την άρση του γενικευμένου lockdown διαθέτει περισσότερη παράνοια παρά ποτέ. Η ερώτηση είναι μία και σοβαρή: πώς οι κυβερνήσεις που πήραν αυτές τις λανθασμένες αποφάσεις θα παραδεχτούν το λάθος τους; Κι ακόμα περισσότερο: πώς η κυβέρνηση που μας έκλεισε στα σπίτια μας για τρεις περίπου μήνες θα μας αφήσει να ζήσουμε χωρίς απαγορεύσεις και χωρίς να επεμβαίνει συνεχώς σε κάθε πτυχή της ζωής μας; Κι ενώ κάποιοι περιορισμοί είναι δικαιολογημένοι θα μας αφήσει να βγάλουμε ποτέ τις «μάσκες;».
-Χωρίς διακριτές διαφορές σε ιδεολογίες και πρακτικές κάθε επίκαιρο κοινωνικό ζήτημα αιχμής γίνεται σημαία στις πλατείες των κοινωνικών δικτύων. Στην παρούσα φάση η Μάσκα είναι σύμβολο. Φοράς μάσκα είσαι Υπεύθυνος Πολίτης. Δεν φοράς μάσκα είσαι Ανεύθυνος Δολοφόνος που πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσιών. Φυσικά ο διαχωρισμός είναι αυθαίρετος για να διευκολύνει την έκφραση του μαζικού θυμού για τα πάντα. Να θυμίσω εδώ ότι ως λαός είμαστε εξαιρετικά ευάλωτοι στον ιό των θεωριών συνωμοσίας: σύμφωνα με δημοσκόπηση της Pulse, για την Καθημερινή, 5 στους 10 Έλληνες βλέπουν ανθρώπινο χέρι στη δημιουργία του κορωνοϊού ενώ το 33% θεωρεί ότι εξυπηρετεί την επιβολή μαζικού αναγκαστικού εμβολιασμού.
-Ξέρουμε ότι όχι μόνο η πλειονότητα των ανθρώπων δεν έχει αρρωστήσει αλλά σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσίευσε το TIME το 80% των θετικών στον Covid-19 ανθρώπων είναι ασυμπτωματικοί. Με άλλα λόγια δεν ασθενούν. Δυνητικά ο ιός απειλεί ηλικιωμένους και όσους έχουν ήδη προβλήματα υγείας. Άρα γνωρίζουμε ποιους χρειάζεται να προστατεύσουμε ώστε οι υπόλοιποι να συνεχίσουν τις ζωές τους. Τους ξέρουμε. Αλλά αυτό είναι το θέμα με το φόβο. Όσο καλλιεργείται τόσο περισσότερο δεν μαζεύεται. Όταν το τζίνι βγει από το λυχνάρι δεν μπορείς να το βάλλεις ξανά πίσω. Κι αυτός ο φόβος που γεννάει δυσπιστία θα μας ταλαιπωρήσει βαθιά στη ζωή και τις ελευθερίες μας τα επόμενα χρόνια.
-Η Susan Sontag στο εξαιρετικό βιβλίο, (που χρειάζεται να διαβάσουμε ή να ξαναδιαβάσουμε) Η Νόσος ως Μεταφορά- ΤΟ AIDS ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ γράφει ότι «οι επιδημίες εξαιρετικά τρομακτικών νόσων προκαλούν πάντα μια κατακραυγή εναντίον της ανεκτικότητας ή της ανοχής που ταυτίζεται τώρα με τη χαλαρότητα, την αδυναμία, την αταξία, τη διαφθορά: τη νοσηρότητα». Τελευταία για τη διασπορά του ιού φταίνε οι νέοι που πρέπει να ελέγξουν τον εαυτό τους, τις ορμές τους, τη ζωτικότητά τους, τον τρόπο ζωής τους, τις προτιμήσεις τους, την ηθική τους, τη διασκέδαση τους, τις ορέξεις τους, τις επαφές τους. Οι νέοι πρέπει να περιοριστούν, να καταναγκάσουν την νεότητά τους σε μοναστική πειθαρχία γιατί εξ αιτίας τους κινδυνεύει η κοινωνία. Η νεότητα ως ωρολογιακή βόμβα, ως μια επικίνδυνη μορφή τρομοκρατίας. Η δυσφορία, η εξάντληση και η κούραση της δυτικής κουλτούρας για τις επιλογές της που την έχουν οδηγήσει σε τοίχο εκφράζεται με απαγορεύσεις σχετίζοντας την επιδημία με τη χαλαρότητα της νεότητας. Κάθε φορά μια μειονότητα είναι αυτή που μολύνει την άμωμη σιωπηλή πλειοψηφία.
«Η επιβίωση του έθνους, της πολιτισμένης κοινωνίας, του ίδιου του κόσμου, λέγεται πως βρίσκεται εν κινδύνω, ισχυρισμοί οι οποίοι αποτελούν ένα συνηθισμένο τρόπο οικοδόμησης ενός επιχειρήματος υπέρ της καταπίεσης. Μια κατάσταση ανάγκης απαιτεί “δραστικά μέτρα” κ.λπ.. Η ρητορεία για το τέλος του κόσμου που έχει προκαλέσει ο ιός (ο Covid-19 στη σημερινή εποχή) οικοδομεί αναπόφευκτα ένα τέτοιο επιχείρημα. Αλλά συγχρόνως κάνει και κάτι άλλο. Προσφέρει μια στωική, τελικά αποχαυνωτική, ενατένιση της καταστροφής» έγραφε η Σούζαν Σόνταγκ. Κοινωνίες οι οποίες διευθύνονται ήδη σαν στρατόπεδα, όπως η Κίνα αντέδρασαν στην πανδημία με μεγαλύτερη ταχύτητα και αδιαλλαξία. Να σημειωθεί ότι 8 στις 10 πόλεις όλου του κόσμου που οι κάτοικοί της παρακολουθούνται εξονυχιστικά είναι κινεζικές: κάμερες, ρομπότ, τεχνολογία κι εφαρμογές καταργούν κάθε ατομικότητα. Στην πόλη Chongqing των 15,5 εκ κατοίκων είναι εγκατεστημένες 2,6 εκ κάμερες παρακολούθησης: μία κάμερα ανά 5,9 κατοίκους.
-Πώς βλέπουν οι κοινωνίες τον εαυτό τους στον 21ο αιώνα; Με μια λέξη: Ευάλωτες. Πώς τον έβλεπαν κατά τη διάρκεια του 20ου; Ανθεκτικό. Στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν με κουράγιο, θάρρος και αντοχή τις αντιξοότητες και τις συμφορές. Όχι πια. Ο πολίτης του 21ου αιώνα αισθάνεται τρωτός και ανυπεράσπιστος μπροστά σε οποιαδήποτε καταστροφή. Το πολιτισμικό πλαίσιο τον έχει πείσει ότι κινδυνεύει συνεχώς και από παντού. Έτσι αφού η υπερευαισθησία έχει μυθοποιηθεί στη σύγχρονη κουλτούρα η αντοχή πηγαίνει στα αζήτητα και στη θέση της έχει μπει μια παράλογη επιθυμία να ζούμε συνεχώς ασφαλείς- μια καταστροφική ψευδαίσθηση.
-Ποτέ σε καιρό ειρήνης οι κυβερνήσεις δεν έκλεισαν τα σχολεία, δεν απαγόρευσαν την κυκλοφορία, δεν σταμάτησαν σχεδόν ολοκληρωτικά τις καθημερνές δραστηριότητες. Ούτε καν στους δύο παγκόσμιους πολέμους δεν έκλεισαν τα σχολεία. Είναι το μέγεθος της κρίσης που επιβάλλει αυτή τη άνευ προηγουμένου παγκόσμια κινητοποίηση; Αυτή την στιγμή, (24.8) οι νεκροί από τον Covid-19 ανέρχονται στις 805 χιλιάδες και τα κρούσματα σε 23 εκατομμύρια. Μεγάλες απώλειες, εντυπωσιακοί αριθμοί. Σε σύγκριση ωστόσο με άλλες πανδημίες είναι μικροί. Το 1918 η επιδημία γρίπης παραμένει η πιο καταστροφική της σύγχρονης εποχής με 50 εκατομμύρια νεκρούς στο πρώτο εξάμηνο. Το 1968 η γρίπη του Χονγκ Κονγκ είχε περισσότερους από 1 εκατομμύριο νεκρούς. Και για να μην πάμε μακριά η ελονοσία στην Ελλάδα που θεωρήθηκε κίνδυνος «και γι' αυτήν ακόμη την ύπαρξη της φυλής» κόντεψε να αποδεκατίσει την Ελλάδα το 19ο αιώνα ενώ στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ο συμμαχικός στρατός στη Μακεδονία μετρούσε περισσότερους νεκρούς από την ελονοσία παρά πεσόντες στις πολεμικές επιχειρήσεις.
-Τα δρακόντεια μέτρα που επιβλήθηκαν στον πλανήτη κατέστρεψαν τις ζωές δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων σ΄ όλο τον κόσμο. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών προβλέπει ότι 1,6 δις εργαζόμενοι θα υποστούν «τεράστια ζημιά» στις ζωές τους κατά τη διάρκεια του 2020. Στην Ελλάδα οι προβλέψεις μιλάνε για 250.000 νέους άνεργους. Να σημειωθεί ότι τα Ηνωμένα Έθνη προειδοποιούν για μια νέα επισιτιστική κρίση στην Αφρική και σε αναπτυσσόμενες χώρες εξ αιτίας της απαγόρευσης εξαγωγών τροφίμων και της κατακόρυφης αύξησης στις τιμές των προϊόντων διατροφής.
Αυτή την εποχή ζούμε ένα συλλογικό τραύμα. Είμαστε σε κατάσταση σοκ σε ένα κόσμο υπό διάλυση. Έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε για τον πόνο, τους φόβους, τις απώλειες και το θάνατο- για όλα αυτά δηλαδή που προσπαθούμε να θάψουμε με μια ψευδαίσθηση παντοδυναμίας. Είναι σίγουρο ότι το τραύμα δημιουργεί σύγχυση, αίσθηση αβοηθησίας, τάση απόσυρσης, ευερεθιστικότητα, απάθεια, θλίψη, σωματοποίηση, θυμό. Όλα αυτά χρειάζεται να γίνουν λόγια. Χρειάζεται να εκφραστούμε, να μιλήσουμε, να ελπίσουμε, να σχεδιάσουμε, να δημιουργήσουμε νέες ιδέες και τρόπους συνεννόησης. Με εμπιστοσύνη και πίστη στο ανθρώπινο του Ανθρώπου.
Διαβάστε επίσης:
2010-2020: Το τέλος των Ψευδαισθήσεων
Η κατάθλιψη είναι πολιτικό ζήτημα
SEX:
εμφάνιση σχολίων