Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Διανοούμενοι στην Ελλάδα

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ. ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΙΛΑΝΕ; ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ. Τα τελευταία χρόνια απαιτούμε με εμμονή από τους διανοούμενους να παρέμβουν. Για πολλά χρόνια είχα πιαστεί κι εγώ σε αυτή την παγίδα επιμένοντας ότι πρέπει να παίρνουν θέση για τα πάντα. Να δίνουν τη λύση σαν μάγοι της φυλής. Λάθος μου. Λάθος μας. Εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον οι διανοούμενοι στην Ελλάδα περνάνε μια παρατεταμένη κλιμακτήριο. Όποτε μιλήσουν το κάνουν για να επιτεθούν, να καταγγείλουν, για να μας βάλουν στη θέση μας, για να δηλώσουν την παρακμή. Με γλώσσα απόστρατου, με επιχειρήματα που κανείς δεν συμμερίζεται, με συγκρίσεις που αφήνουν τους πάντες αδιάφορους, με νύχια που δεν γρατζουνάνε κανένα αντανακλαστικό. Οι «πνευματικοί» άνθρωποι είναι οριστικά χαμένοι στο διάστημα.

• Παρέμβαση διανοούμενου; Ένα σύντομο αστείο

ΚΑΘΕ ΤΟΣΟ ΜΑΣ ΠΙΑΝΕΙ ΛΥΣΣΑ ΝΑ ΠΑΡΕΜΒΟΥΝ ΟΙ «ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ». ΓΙΑ ΝΑ ΠΟΥΝ ΤΙ; Πότε οι έλληνες «διανοούμενοι» μίλησαν για να πουν κάτι πρωτότυπο, εμπνευσμένο, στοχαστικό, ενδιαφέρον; Θυμηθείτε:

ΜΕ ΞΥΛΙΝΗ ΠΑΡΑΛΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΚΛΙΣΕ ΤΥΠΟΥ «ΔΙΚΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ», υπέρμαχοι των κρατικοποιήσεων, αλλήθωροι προς το σοσιαλιστικό ρεαλισμό, βάναυσα κριτικοί προς οτιδήποτε Δυτικό οι «στρατευμένοι» διανοούμενοι, με ασφυκτική παρουσία στη δεκαετία του 70 πρότειναν εικόνες της Ελλάδας που ήταν ελαφρώς καλύτερες από τη Σιβηρία του Στάλιν. Στη δεκαετία του 80 οι διανοούμενοι έγιναν κράτος, ή κρατικοποιήθηκαν με επιδοτήσεις στηρίζοντας τον λαϊκισμό που απλωνόταν στη χώρα σα μεσαιωνική πανούκλα. Στα 90ς άρχισε η σταδιακή απόσυρσή τους από τα κοινά και η ήξεις αφήξεις κριτική για την νεοφιλελεύθερη επέλαση γινόταν από νεοαποκτηθέντα διαμπερή διαμερίσματα. Η σιωπή έγινε μέρος μιας παρατεταμένης πνευματικής εμμηνόπαυσης.

ΜΠΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΧΙΛΙΕΤΙΑ ΤΟ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟ ΠΤΩΜΑ ΣΚΙΡΤΗΣΕ. Κάποιες στιγμές προσπάθησαν να μας πείσουν ότι ο ήλιος μπορεί να ανατέλλει και από τη δύση κι ότι η ποπ κουλτούρα είναι απεχθέστερη από το αστέρι που φορούσαν οι Γερμανοί στους Εβραίους. Η αντρική εμμηνόπαυση έγινε η δεύτερη παιδική τους ηλικία. Οι μεσόκοποι πρώην επαναστάτες ξαναβρήκαν στον πόλεμο κατά της ποπ κουλτούρας το νεανικό θυμό τους και αισθάνθηκαν το αίμα τους να κυκλοφορεί ανανεωμένο στις φρακαρισμένες αρτηρίες τους. Στην μεταμοντέρνα σύγχυση της ηθικής σχετικότητας τα στερεότυπα «κακοί πλούσιοι, καλοί φτωχοί» και απλές εξισώσεις όπως «η φιλοδοξία ισούται με απληστία» που κάποτε παρήγαγαν βεβαιότητες έπαψαν να ισχύουν. Στο «τίποτα δεν είναι βέβαιο», «τίποτα δεν ισχύει», «τίποτα δεν είναι αξίωμα» οι έλληνες διανοούμενοι ήταν έξω από τα νερά τους. Ζώντας σε ένα κόσμο με αποχρώσεις του γκρίζου οι προοδευτικοί διανοούμενοι που ονειρεύονταν ένα κόσμο ασπρόμαυρο δε χωρούσαν ούτως ή άλλως. Έτσι ο Σαββόπουλος αγκάλιασε την Καλομοίρα και η Κική βρέθηκε στην αγκαλιά της Μιμής.

• Ο διανοούμενος ως μπάλα στο πόδι της κοινωνίας

Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΠΟΥ ΚΑΥΤΗΡΙΑΖΕ ΤΗΝ ΑΠΛΗΣΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΗΔΟΝΙΣΜΟ δεν ήταν πια μια συντηρητική -Δεξιά αποκλειστικά οπτική αλλά υιοθετήθηκε και από τους «προοδευτικούς» που είδαν στο «λάιφστάιλ» -που δεν σημαίνει τίποτα άλλο από τους φόβους, τα φετίχ, τις ιδέες και τις μανίες της των νέων μιας κοινωνίας ανεξαρτήτως τάξης και χρήματος που αλλάζουν ανά δεκαετία-, την αμαρτωλή που θα έπρεπε να λιθοβολήσουν έξω από τα τείχη της πόλης. Ξαφνικά οι διανοούμενοι μίλαγαν ως Κασσάνδρες για την παρακμή και το επερχόμενο τέλος σαν σκληροπυρηνικοί Χομεϊνί.

Ο «ΠΑΛΙΟΣ ΚΑΛΟΣ ΚΑΙΡΟΣ» ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΔΑΚΡΙΑ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΥ» σημερινού διανοούμενου ξεχνώντας ότι μέχρι το 70 η Ελλάδα δεν είχε τηλέφωνο και ότι οι μισοί Έλληνες είχαν αυτοεξοριστεί επειδή δεν υπήρχαν δουλειές. Μπορεί ηθοποιοί, συγγραφείς, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, ζωγράφοι, καλλιτέχνες και πνευματικά τέκνα της χώρας να μην είπαν όχι σε επιχορηγήσεις, προκαταβολές, χορηγούς, επιδοτήσεις, έκτακτες αμοιβές, κρατικές διαφημίσεις αλλά κατηγορούσαν τους κοινούς θνητούς ως τέρατα απληστίας επειδή ήθελαν μια μεγάλη μπουκιά από τη ζωή, ή ένα δεύτερο σπίτι στην εξοχή.

ΟΠΟΤΕ ΟΙ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΠΑΡΕΝΕΒΗΣΑΝ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΖΩΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΑΝ ΣΑΝ ΦΡΕΝΟ -εκτός αστραφτερών εξαιρέσεων όπως του Μάνου Χατζιδάκι που ανήκει στους Ποιητές-Προφήτες. Τι έχουν να πουν (η Φιλελεύθερη Σώτη, το Αλαζονικό Παιδί και ο καλαμπουρτζής του καψιμί με αστειάκια τύπου ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν αρραβωνιασμένος με τον εραστή του), εκτός από επιθετικά κλισέ και πιτσιλίζοντάς μας με κυνισμό, ξεθυμασμένο χιούμορ και μικροαστικές αρλούμπες; Και μάλιστα αφ΄ υψηλού σα να κατεβάζουν τις Δέκα Εντολές από το όρος της Άγνοιας. Είναι φοβερό πάντως να αλλάζει η εποχή εσύ να μην το καταλαβαίνεις να πέφτεις στο κρεβάτι Ναπολέων και να ξυπνάς μετά τη μάχη του Βατερλώ.

• Διανοούμενος: ένας τουρίστας της εποχής του

ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΣ ΞΑΝΑΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΟΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΩΣ ΛΑΙΚΙΣΤΙΚΗ ΚΡΑΥΓΗ. Πανεπιστημιακοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, όμιλοι, σκηνοθέτες, κινήσεις πολιτών, ομάδες δράσης, δημοσιογράφοι -σχολιαστές, προπομποί κομμάτων, παρεμβάσεις, υπογραφές, λογύδρια, παραινέσεις: Ο έλληνας διανοούμενος όμως δε μιλάει ως η συνείδηση της εποχής του, αλλά σαν ένας τουρίστας σ’ αυτήν, ένας απόμακρος διαφωνών που δεν μπορεί να διασταυρωθεί με τους νέους και το νέο ούτε κατά λάθος και που επαναφέρει το τρίπτυχο Πατρίδα- Θρησκεία- Οικογένεια σε old school αριστερό remix με δυτικές δόσεις φιλελευθερισμού και ξαναζεσταμένο «ανήκομεν εις την δύσιν» όταν η Δύση λιπόθυμη ονειρεύεται τη διάλυση. Τόσα χρόνια δεν μπορούν να καταλάβουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να είναι ένα υβρίδιο -ούτε Δύση ούτε Ανατολή, απλά και ξεκάθαρα Ελλάδα.

ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΣΚΑΡ ΟΥΑΪΛΝΤ, «είναι πολύ χυδαίο να μιλάς σαν οδοντίατρος, όταν δεν είσαι οδοντίατρος. Δημιουργεί εσφαλμένη εντύπωση» που με κάνει να σκέπτομαι ότι οι δημιουργοί είναι για να δημιουργούν, οι δημοσιογράφοι για να κριτικάρουν και οι πολιτικοί για να επινοούν λύσεις. Για αυτό σας εκλιπαρώ. Αν δεν έχετε να μας πείτε κάτι σημαντικό για τον καινούργιο κόσμο που ανατέλλει πείτε το καλύτερα στον καθρέφτη σας.

εμφάνιση σχολίων