Υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία για τις βλαβερές συνέπειες της μοναξιάς και της μοναχικότητας. Αλλά τι γίνεται με εκείνους που απολαμβάνουν τη μοναξιά; Με εκείνους που δεν είναι ιδιαίτερα κοινωνικοί όχι επειδή είναι ντροπαλοί ή επειδή δεν τους αρέσει η συναναστροφή αλλά επειδή απολαμβάνουν να περνούν παραπάνω χρόνο μόνοι τους;
Μια νέα μελέτη από την ομάδα ψυχολόγων του SUNY Buffalo (Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο της Νέας Υόρκης) κατέληξε στο συμπέρασμα πως δεν είναι επιβλαβείς όλες οι μορφές μοναξιάς. Σε αυτήν συμμετείχαν 300 νεαρά άτομα με μέση ηλικία 19,5 ετών. Οι συμμετέχοντες εξετάσθηκαν στο πόσο δημιουργικοί είναι, καθώς επίσης κατά πόσο έχουν τάση για άγχος, κατάθλιψη, επιθετικότητα, ανηδονία κ.ά. Διαπιστώθηκε ότι οι λιγότερο κοινωνικοί ήταν -κατά μέσο όρο- και πιο δημιουργικοί. Αντίθετα, όσοι δεν μπορούσαν να κοινωνικοποιηθούν λόγω ντροπής δεν ήταν αρκετά δημιουργικοί.
Τα τελευταία χρόνια, οι ψυχολόγοι έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με το φαινόμενο της μοναξιάς που αποτελεί σύγχρονη «επιδημία» των δυτικών κοινωνιών. «Δεν είναι απαραίτητα αντικοινωνικοί οι μοναχικοί», δηλώνει η επικεφαλής αναπληρώτρια καθηγήτρια Τζούλι Μπάουκερ. «Για την ακρίβεια, έχουν τόση αλληλεπίδραση με το κοινωνικό τους περιβάλλον, όση να τους επιτρέπει να απολαμβάνουν τη μοναξιά τους.»
Τα μοναχικά άτομα, με άλλα λόγια, «μπορεί να είναι σε θέση να περνούν τον μοναχικό χρόνο τους ποιοτικά, σε αντίθεση με τα μοναχικά-ντροπαλά άτομα που συχνά δεν είναι ικανά να διαχειριστούν την μοναχικότητά τους με παραγωγικό τρόπο, επειδή τους απασχολούν αρνητικές σκέψεις και φόβοι».
Ντροπαλοί ή όχι, υγιείς ή εμμονικοί, σκεφτείτε τον Χένρι Ντέιβιντ Θορώ στην καλύβα του, τον Van Gogh στις αντικοινωνικές του περιόδους ή τον Μπετόβεν χωρίς ακοή, μόνον μπροστά στο πιάνο του. Τι θα γινόμασταν χωρίς τους δημιουργικούς - μοναχικούς;