Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Βολταίρος: Πατρίδα

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ
Πατρίδα είναι η συνένωση πολλών οικογενειών και καθώς υποστηρίζουμε συνήθως από φιλαυτία την οικογένεια μας, εάν δεν έχουμε ασφαλώς ένα αντιτιθέμενο συμφέρον, με το ίδιο φιλότιμο υποστηρίζουμε την πόλη μας ή το χωριό μας που τα αποκαλούμε πατρίδα μας. Όσο μεγαλώνει η πατρίδα μας τόσο λιγότερο την αγαπάμε, διότι η αγάπη που μοιράζεται αποδυναμώνεται. Είναι αδύνατον ν' αγαπάμε τρυφερά μια πολυμελή οικογένεια την οποία ελάχιστα γνωρίζουμε.
 

Κάνουμε ευχές για τη Δημοκρατία, όταν κάνουμε ευχές μόνο για μας τους ίδιους         

Όποιος φλέγεται από φιλοδοξία να γίνει δημοτικός άρχοντας, δήμαρχος, έπαρχος, ύπατος, δικτάτορας, διατρανώνει πως αγαπά την πατρίδα του, ενώ δεν αγαπά παρά μόνο τον εαυτό του. Ο καθένας θέλει να είναι σίγουρος ότι μπορεί να κοιμάται ήσυχα στο σπίτι του και δίχως κανείς να μπορεί να σφετεριστεί την εξουσία και να τον στείλει να κοιμηθεί αλλού• ο καθένας θέλει να είναι σίγουρος για την περιουσία και τη ζωή του. Εάν λοιπόν όλοι εκφράζουν τις ίδιες επιθυμίες, τότε το ατομικό συμφέρον γίνεται κοινό συμφέρον: κάνουμε ευχές για τη Δημοκρατία, όταν κάνουμε ευχές μόνο για μας τους ίδιους.
 

Εκείνος που θα ήθελε η πατρίδα του να μην είναι ποτέ ούτε μεγαλύτερη ούτε μικρότερη, ούτε πλουσιότερη ούτε φτωχότερη, αυτός θα ήταν πολίτης του κόσμου

Είναι αδύνατον να υπάρχει στη γη Κράτος που να μην έχει διακυβερνηθεί πρώτα δημοκρατικά: είναι η φυσική πορεία της ανθρώπινης φύσης. Στην αρχή λίγες οικογένειες συσπειρώνονται για να αντιμετωπίσουν τις αρκούδες και τους λύκους• η οικογένεια που έχει σπόρους τους ανταλλάσσει με την οικογένεια που έχει μόνο ξύλα. Όταν ανακαλύψαμε την Αμερική, ανακαλύψαμε ότι κάθε φυλή αποτελούσε μια Δημοκρατία και δεν υπήρχαν παρά μόνο δύο βασίλεια σ' αυτή την περιοχή του κόσμου. Από χίλιες εθνότητες βρήκαμε μόνο δύο που ήταν υποτελείς. Το ίδιο γινόταν και στον αρχαίο κόσμο• όλα τα πολιτεύματα ήταν δημοκρατικά στην Ευρώπη, πριν εμφανιστούν τα μικρά βασίλεια της Ετρουρίας και της Ρώμης. Ακόμη και σήμερα συναντάμε δημοκρατίες στην Αφρική. Η Τρίπολη, η Τύνιδα, το Αλγέρι στη βόρεια Αφρική είναι δημοκρατίες ληστών. Στο νότο, οι Οτεντότοι, όπως λέγοντας τουλάχιστον, ζουν και σήμερα όπως ζούσαν και στους πρώτους αιώνες του κόσμου, ελεύθεροι, ίσοι μεταξύ τους• ελεύθεροι, ίσοι μεταξύ τους, χωρίς αφέντες, χωρίς υποτελείς, χωρίς χρήματα και σχεδόν χωρίς ανάγκες. Το κρέας των προβάτων τους τους τρέφει, το δέρμα τους τους ντύνει, ξύλινες και πλίθινες καλύβες είναι τα καταφύγια τους• είναι οι πιο λεροί άνθρωποι του κόσμου, οι ίδιοι όμως δεν το αισθάνονται• ζουν και πεθαίνουν πιο γλυκά από μας».
 

Τέτοια είναι, λοιπόν, η ανθρώπινη μοίρα• όταν εύχεσαι το μεγαλείο του τόπου σου, σημαίνει να εύχεσαι το κακό των γειτόνων σου

«Είναι λυπηρό που συχνά, για να είναι κανείς καλός πατριώτης, πρέπει να είναι εχθρός των υπόλοιπων ανθρώπων. Ο αρχαίος Κάτων, αυτός ο καλός πολίτης, πάντοτε έλεγε εκφράζοντας τη γνώμη του στη Γερουσία: «Αυτή είναι η γνώμη μου, ας ρημάξουμε την Καρχηδόνα». Το να είσαι καλός πατριώτης σημαίνει να εύχεσαι να πλουτίσει η πόλη σου από το εμπόριο και να είναι ισχυρή από τη χρήση των όπλων. Είναι σαφές ότι μια χώρα δεν μπορεί να κερδίζει χωρίς να χάνει κάποια άλλη, και δεν μπορεί να νικά χωρίς να κάνει κάποιους δυστυχείς. Τέτοια είναι, λοιπόν, η ανθρώπινη μοίρα• όταν εύχεσαι το μεγαλείο του τόπου σου, σημαίνει να εύχεσαι το κακό των γειτόνων σου. Εκείνος που θα ήθελε η πατρίδα του να μην είναι ποτέ ούτε μεγαλύτερη ούτε μικρότερη, ούτε πλουσιότερη ούτε φτωχότερη, αυτός θα ήταν πολίτης του κόσμου».


Αποσπάσματα από το βιβλίο του Βολταίρου, Φιλοσοφικό Λεξικό, εκδ. Οξύ. Ο Βολταίρος (21 Νοεμβρίου 1694-30 Μαΐου 1778), πραγματικό όνομα Φρανσουά Μαρί Αρουέ, ήταν γάλλος συγγραφέας, ιστορικός και φιλόσοφος, διάσημος για το πνεύμα του, τις επιθέσεις του εις βάρος της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση της ανεξιθρησκείας, της ελευθερίας του λόγου και του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Θεωρείται κεντρική μορφή του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα και κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού.


Διαβάστε επίσης: Βολταίρος: Μικρομέγας
 

εμφάνιση σχολίων