Mad Max: Ο Δρόμος της Οργής. Τα Σύννεφα του Σιλς Μαρία. Παζολίνι. Τα Μάτια του Κλέφτη
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΑΚΗΣ ΛΑΚΤΑΡΙΔΗΣ [email protected]
14 Μαΐου 2015
Ο ελληνικής καταγωγής Αυστραλός σκηνοθέτης Τζορτζ Μίλερ (Μηλιώτης), το 1979, στα 34 του χρόνια, εξέπληξε ευχάριστα το παγκόσμιο σινεμά με το Mad Max: Ο Εκδικητής της Νύχτας, ένα δυστοπικό θρίλερ δρόμου και φαντασίας, που με τον σκληρό και γεμάτο τραχύ (αυστραλέζικο) χιούμορ τρόπο του προήγγειλε τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού που ερχόταν τη δεκαετία του '80, ο οποίος μετέτρεψε τον κόσμο μας, αλλού μεταφορικά και αλλού κυριολεκτικά, στο «ο σώζον εαυτόν σωθήτω» του σήμερα.
Μετά από μία ακόμα καλύτερη συνέχεια το 1981 (Mad Max: Εκδικητής Πέρα από το Νόμο), με κόμικς καταβολές και σουρεαλιστική, αλά Γιοντορόφσκι, φαντασία, η τριλογία έκλεισε προσωρινά, κάπως άδοξα, κάτω από το βάρος του μεγάλου προϋπολογισμού και του θεματικού ξεχειλώματος, με το Mad Max: Απόδραση από το Βασίλειο του Κεραυνού, το 1985.
30 χρόνια αργότερα, μετά από ημιαποτυχίες στο Χόλιγουντ (Οι Μάγισσες του Ίστγουικ, Lorenzo's Oil) και επιτυχίες στην Αυστραλία (Babe: Το Γουρουνάκι στη Μεγάλη Πόλη, Happy Feet, Happy Feet 2), ο Μίλερ επιστρέφει στην έρημο της Αυστραλίας για μια καινούργια, σούπερ-σπιντάτη, μετα-σουρεαλιστική, περιπέτεια φαντασίας, με καθαρά κόμικς καταβολές. Η πρόοδος στα ψηφιακά εφέ βοηθάει τον τρελόγερο Μίλερ, να οργιάσει εικαστικά, καλλιτεχνικά αλλά και τεχνικά-σκηνοθετικά. Με απαράμιλλη δεξιοτεχνία και διαβολικό κέφι, «τα σπάει» σε μια παραγωγή κόστους 100.000.000 δολαρίων, που παρόλο τον «γιγαντισμό» της, διαθέτει και μέτρο και πειθαρχία (κι ας μην της φαίνεται με την πρώτη ματιά). Η περιπέτεια της χρονιάς. Οι μίζεροι, παρακαλώ, να κάτσουν στα σπίτια τους.
Ιnfo: Mad Max: Ο Δρόμος της Οργής (Mad Max: Fury Road). Περιπέτεια Φαντασίας. Αυστραλία-ΗΠΑ 2015. Πρεμιέρα: Πέμπτη 14 Μαΐου. Σκηνοθεσία: Τζορτζ Μίλερ. Παίζουν: Τομ Χάρντι, Σαρλίζ Θέρον, Νίκολας Χουλτ, Τζος Χέλμαν, Ζόι Γκράβιτς. Διανομή: Tanweer.
ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ ΤΟΥ ΣΙΛΣ ΜΑΡΙΑ: Στο απόγειο της διεθνούς της καριέρας, η ηθοποιός Μαρία Έντερς αναλαμβάνει να παίξει στη θεατρική συνέχεια του ρόλου που την καθιέρωσε, 20 χρόνια πριν. Τότε είχε τον ρόλο της Ζίγκριντ, μιας νεαρής όμορφης γυναίκας που με την συμπεριφορά της οδηγεί το αφεντικό της, την Έλενα, στην αυτοκτονία. Αυτή τη φορά όμως, της ζητείται να παίξει τον ρόλο της Έλενα, μιας ομοφυλόφιλης γυναίκας που εκτός από τα φαντάσματα από το παρελθόν έχει να αντιμετωπίσει και τον χρόνο που περνά. Η Μαρία φτάνει στην απομονωμένη περιοχή των Άλπεων, το Σιλς Μαρία, μαζί με τη βοηθό της Βάλενταϊν. Εκεί θα συναντήσει την Τζοάν, τη νέα πρωταγωνίστρια στον ρόλο της Ζίγκριντ, μια νεαρή στάρλετ με ροπή προς τα σκάνδαλα. Η Μαρία μέσα από την Τζοάν θα έρθει αντιμέτωπη με τον εαυτό της, τις φοβίες και τις προσδοκίες που είχε στη ζωή της, καθώς διαπιστώνει ότι οι δύο ρόλοι αλλά και οι δύο αυτές γυναίκες είναι απλώς οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Οι πιο παρατηρητικοί και «επιμελείς» θεατές θα προσέξουν μια εκπληκτική θεματική ομοιότητα της ταινίας του Ολιβιέ Ασαγιάς με το Birdman του Ινιαρίτου. Παλαίμαχη ηθοποιός, η οποία έχει ενδώσει και στις σειρήνες του Χόλιγουντ (όταν ξεκίνησαν τα γυρίσματα της ταινίας, η Μπινός θα πρέπει να είχε μόλις τελειώσει τον Γκοτζίλα), καλείται να παίξει ξανά το θεατρικό έργο που την ανέδειξε, σε έναν άλλο (αντίστροφο) ρόλο από τον αρχικό. Αυτόν που ταιριάζει στην ηλικία της. Ο σκηνοθέτης της τωρινής εκδοχής επιλέγει για τον ρόλο της νεαρής Ζίγκριντ (για λόγους που όλοι φανταζόμαστε) μια νεαρή σταρ της δικής μας εποχής, η οποία, σε αντίθεση με τη Μαρία (Έλενα στο έργο), δεν έχει κανέναν ενδοιασμό ανάμεσα στον «εμπορικό» κινηματογράφο και το «σοβαρό» θέατρο.
Το εύρημα της βοηθού της Μαρίας (στο πρόσωπο της Κρίστεν Στούαρτ των Twilight, της πραγματικής «στάρλετ με ροπή προς στα σκάνδαλα» της περίληψης) λειτουργεί εκπληκτικά. Η Μαρία τής εξομολογείται τα προσωπικά της, τους προβληματισμούς, τις αμφιβολίες της και τις ανασφάλειές της πάνω στη δουλειά της, στον ρόλο της και στο έργο το οποίο αντιμετωπίζει πλέον με άλλη, πιο ώριμη ματιά, αλλά και την ουσία της ηθοποιίας, του θεάτρου, του σινεμά (τη «σκοτεινιά» των κινηματογραφικών υπερηρώων της μετά-X-Men 2 εποχής), ενώ ταυτόχρονα προβάρει το έργο μαζί της με εκείνη σαν Ζίγκριντ. Εκεί που αυτά τα στοιχεία και οι ρόλοι τους μπερδεύονται γλυκά, η ταινία είναι στα καλύτερά της.
Ο Ασαγιάς, λιγότερο σχηματικά, με πιο περίπλοκο, αλλά και στιγμές υπερβολικά φλύαρο τρόπο από αυτόν του «επιδειξία» Ινιαρίτου, θέτει με τη σειρά του ερωτήματα πάνω στη φύση του θεάματος, κριτικάροντας και σατιρίζοντας με τον τρόπο του τον δογματισμό των άκρων αλλά και την ισοπέδωση των πάντων, τον κυνισμό της σύγχρονης εποχής, τη δήθεν φιλοσοφημένη παραξενιά της ωριμότητας, αλλά και την αβάσταχτη σκληρότητα των νιάτων, που δεν «μασάνε» με τίποτα.
Αν αγαπάτε το θέατρο και τον κινηματογράφο, τους μηχανισμούς τους, τους ηθοποιούς, το γαλλικό σινεμά (λόγω καταγωγής των χαρακτήρων, όλοι στη ταινία μιλούν αγγλικά), θα μείνετε πολύ ευχαριστημένοι. Για όλους τους υπόλοιπους, όπως και στη περίπτωση του Birdman, που προκάλεσε πολλή γκρίνια στους «αδαείς», υπάρχουν πολλές, καλές και κακές πιο συμβατικές ταινίες.
Ιnfo: Τα Σύννεφα του Σιλς Μαρία (Clouds of Sils Maria). Δραματική. Γαλλία-Ελβετία-Γερμανία-ΗΠΑ-Βέλγιο 2014. Πρεμιέρα: Πέμπτη 14 Μαΐου. Σκηνοθεσία: Ολιβιέ Ασαγιάς. Παίζουν: Ζιλιέτ Μπινός, Κίρστεν Στούαρτ, Κλόι Γκρέις Μόριτζ, Τζόνι Φλιν, Ανγκέλα Βίνγκλερ, Μπράντι Κόρπετ. Διανομή: Weird Wave.
ΠΑΖΟΛΙΝΙ: Νοέμβριος 1975. Σε μια διεφθαρμένη Ιταλία, όπου ο φόβος της αλήθειας και του πάθους βασιλεύει, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο οποίος ολοκληρώνει το αριστούργημά του SALO, καταγγέλλει και επιτίθεται διαρκώς στους πολιτικούς της χώρας του, γράφοντας οργισμένα άρθρα, τα οποία τελικά βάζουν τη ζωή του σε κίνδυνο.
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας ημέρας της ζωής του ο Παζολίνι περνά τις ώρες του με την πολυαγαπημένη του μητέρα και αργότερα με τους καλούς του φίλους, πριν τελικά μπει στην Alpha Romeo του για την αναζήτηση νυχτερινών περιπετειών στην Αιώνια Πόλη. Την αυγή βρίσκεται νεκρός σε μια παραλία στην Όστια, στα περίχωρα της Ρώμης.
O Έιμπελ Φεράρα της Διαφθοράς (Bad LLieutenant-1992) «φαντάζεται» την τελευταία ημέρα της ζωής του Πιερ Πάολο Παζολίνι και τη σύγχυση που επικρατεί σχετικά με τον θάνατό του. Ο Παζολίνι είναι το σύμβολο μιας τέχνης η οποία μάχεται εναντίον της εξουσίας. Τα γραπτά του είναι σκανδαλώδη, οι ταινίες του λογοκρίνονται, πολλοί άνθρωποι τον αγαπούν και πολλοί τον μισούν.
Σε αυτή τη σαν σε όνειρο ταινία, σε μίξη πραγματικότητας και φαντασίας, ο Φεράρα, ένας άνισος, αλλά παθιασμένος δημιουργός, αν και μένει πιστός στις μαρτυρίες και στα γεγονότα της εποχής την οποία αναπαριστά με εξαιρετικό τρόπο, αδυνατεί να δώσει βάθος και υπόσταση σε όσα υπαινίσσεται και όσα περιγράφει με τόσο δεξιοτεχνικό τρόπο.
Για όσους το έχουν δει (υπάρχει στον δεύτερο δίσκο του Mamma Roma του Παζολίνι, στην ειδική έκδοση της Criterion Collection), θυμίζει αρκετά το ντοκιμαντέρ του Ίβο Μπαρναμπό Μικέλι, Pier Paolo Pasolini (1995). Εξαιρετικός πάντως ο Γουίλεμ Νταφόε, ο οποίος μπαίνει στο πετσί του «καταραμένου» σκηνοθέτη και ξεδιπλώνει με μεγάλη μαεστρία μπροστά στα μάτια μας έναν καμβά από αντικρουόμενα συναισθημάτα.
Ιnfo: Παζολίνι (Pasolini). Δραματική Βιογραφία. Γαλλία-Βέλγιο-Ιταλία 2014. Πρεμιέρα: Πέμπτη 14 Μαΐου. Σκηνοθεσία: Έιμπελ Φεράρα. Παίζουν: Γουίλεμ Νταφόε, Ρικάρντο Σκαμάρτσιο, Νινέτο Ντάβολι. Διανομή: StraDa Films.
ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΚΛΕΦΤΗ: Ο Ταρέκ μετά από 10 χρόνια βγαίνει από τη φυλακή και κουβαλώντας ένα επικίνδυνο μυστικό ψάχνει για την κόρη του στην πολιτικά ταραχώδη Παλαιστίνη. Καθώς η γυναίκα του έχει πεθάνει, ανακαλύπτει πως η κόρη του δεν ζει πια στη Ναμπλούς, αλλά έχει σταλεί σε ένα ορφανοτροφείο, στη Σεβάστια. Φτάνοντας εκεί, βρίσκει δουλειά κοντά σε έναν ντόπιο επιχειρηματία οικοδομών. Η γνωριμία του με τη Λέιλα και τη μικρή προστατευόμενή της, η οποία έχει την ηλικία της κόρης του, τον κάνει να αναρωτιέται αν θα μπορούσε να είναι αυτή.
Αποφεύγοντας τον διδακτισμό, με Τα Μάτια του Κλέφτη, η Νάζουα Ναζάρ (Pomegranates & Myrth, 2008) προσπαθεί κι αυτή με τον τρόπο της -μέσα από μια δραματική και ανθρώπινη ιστορία, η οποία βασίζεται εν μέρει σε πραγματικά γεγονότα- να ανατρέψει το κατεστημένο και τις πάγιες αντιλήψεις της Δύσης για το Παλαιστινιακό. Χωρίς πολιτικές δηλώσεις, παρουσιάζει με απλό και διεξοδικό τρόπο, πώς είναι η τραγική (και μελοδραματική -με τον τρόπο που αγαπούν οι λαοί της εδώ πλευράς, της λεκάνης της Μεσογείου) πραγματικότητα της κατεχόμενης Παλαιστίνης. Η αναζήτηση της κόρης του Ταρέκ παρομοιάζεται με την αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος για έναν ολόκληρο λαό που στενάζει κάτω από δυνάστες, ξένους και ντόπιους.
Ο πραγματικός τίτλος της ταινίας που στα Αραβικά σημαίνει Η Κοιλάδα των Κλεφτών αναφέρεται στην εγκαταλειμμένη κοιλάδα ανάμεσα στην περιοχή της Ραμάλα και τη Ναμπλούς. Στην περιοχή γίνονταν συνέχεια ληστείες, με αποτέλεσμα η βρετανική κυβέρνηση να φτιάξει αστυνομικό σταθμό για να προστατεύει τους ταξιδιώτες. Οι Βρετανικοί στρατώνες παραμένουν έρημοι πλέον εκεί, αλλά οι Ισραηλινοί τούς χρησιμοποίησαν για να στήσουν ένα μόνιμο σημείο ελέγχου της περιοχής.
Ιnfo: Τα Μάτια του Κλέφτη (Ouyoun el Haramiya/Eyes of a Thief). Κοινωνική Δραματική. Παλαιστίνη-Γαλλία 2014. Πρεμιέρα: Πέμπτη 14 Μαΐου. Σκηνοθεσία: Νάζουα Ναζάρ. Παίζουν: Καλέντ Αμπού Ναγκά, Σουάντ Μάσι, Μάισα Αμπτ Αλχαντί, Μάλακ Ερμιλέ. Διανομή: New Star.
εμφάνιση σχολίων