Βέιλ: Η ανάγκη Α' ΠΡΟΣΩΠΟ της αλήθειας

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ «Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΟΤΕΡΗ οποιασδήποτε άλλης. Κι όμως δεν αναφέρεται ποτέ. Φοβόμαστε να διαβάσουμε, όταν αντιλαμβανόμαστε καμιά φορά πόσο πολλά και τεράστια ψεύδη εκτίθενται χωρίς αιδώ, ακόμα και στα βιβλία των πιο διάσημων συγγραφέων. Διαβάζουμε λοιπόν, όπως θα πίναμε το αμφιβόλου ποιότητας νερό ενός πηγαδιού.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ οχτώ ώρες την ημέρα και καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια να διαβάσουν το βράδυ για να μορφωθούν. Δεν μπορούν να καταγίνονται με επαληθεύσεις στις μεγάλες βιβλιοθήκες. Έτσι πιστεύουν τυφλά σε ό,τι λέει το βιβλίο. Κανείς δεν έχει λοιπόν το δικαίωμα να τους δίνει ψέματα για τροφή. Τι νόημα έχει να επικαλείται κανείς την καλή πίστη των συγγραφέων; Αυτοί δεν εργάζονται σωματικά οχτώ ώρες την ημέρα. Η κοινωνία τούς τρέφει για να έχουν την ευχέρεια και να κάνουν τον κόπο να αποφεύγουν τα λάθη. Έναν ελεγκτή που γίνεται αίτιος ενός εκτροχιασμού δεν θα τον έβλεπαν με καλό μάτι, αν έκανε επίκληση της καλής του πίστης.

ΚΑΤΑ ΜΕΙΖΟΝΑ ΛΟΓΟ ΕΙΝΑΙ ΕΠΟΝΕΙΔΙΣΤΟ να ανεχόμαστε την ύπαρξη εφημερίδων για τις οποίες όλοι γνωρίζουν ότι κανένας συνεργάτης τους δεν θα μπορούσε να παραμείνει στη θέση του αν δεν δεχόταν να παραποιεί ορισμένες φορές εν γνώσει του την αλήθεια.

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΙΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ, αλλά η δυσπιστία του δεν το προστατεύει. Γνωρίζοντας σε γενικές γραμμές ότι μια εφημερίδα περιέχει αλήθειες και ψέματα, κατανέμει τις πληροφορίες που παρέχονται στις δύο αυτές κατηγορίες τυχαία, ανάλογα με τις προτιμήσεις του. Έτσι όμως οδηγείται σε λάθη.

ΟΛΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΟΤΙ ΟΤΑΝ Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ταυτίζεται με το οργανωμένο ψεύδος, αποτελεί έγκλημα. Αλλά πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα έγκλημα το οποίο δεν χρήζει τιμωρίας. Τι μπορεί να εμποδίζει την τιμωρία μιας δραστηριότητας άπαξ και έχει αναγνωριστεί ως εγκληματική; Από πού μπορεί να προέρχεται αυτή η περίεργη άποψη των μη κολάσιμων εγκλημάτων; Πρόκειται για μία από τις πιο τερατώδεις παραμορφώσεις των νομικών κανόνων.

ΜΗΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΟΥΜΕ ότι οποιοδήποτε προφανές έγκλημα είναι κολάσιμο, και ότι είμαστε αποφασισμένοι, όταν παρουσιαστεί η ευκαιρία, να τιμωρούμε όλα τα εγκλήματα;».

«Σ' ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΘΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΤΑΝ σε όποιον εντοπίζει ένα λάθος που θα μπορούσε να αποφευχθεί σ' ένα δημοσιευμένο κείμενο ή σε μια ραδιοφωνική εκπομπή, να προσφύγει στα δικαστήρια».

«ΠΟΙΟΣ ΟΜΩΣ ΕΓΓΥΑΤΑΙ ΤΗΝ ΑΜΕΡΟΛΗΨΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ; θα αντιτάξουν κάποιοι. Η μόνη εγγύηση, εκτός από την πλήρη ανεξαρτησία τους, είναι να προέρχονται από πολύ διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, να είναι εκ φύσεως προικισμένοι με ευρύτητα αντίληψης, διαυγή και σαφή, και να είναι καταρτισμένοι σε μία σχολή όπου θα λαμβάνουν μία παιδεία όχι νομική αλλά πριν απ' όλα πνευματική και δευτερευόντως διανοητική. Πρέπει να συνηθίσουν να αγαπούν την αλήθεια.

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ να ικανοποιηθεί η ανάγκη για αλήθεια ενός λαού, αν δεν μπορούν να βρεθούν για τον σκοπό αυτόν άνθρωποι που ν' αγαπούν την αλήθεια».


Αποσπάσματα από το βιβλίο της Σιμόν Βέιλ, Ανάγκη για Ρίζες, εκδόσεις Κέδρος.

Η Σιμόν Βέιλ γεννήθηκε τὸ 1909 σὲ ἑβραϊκὴ οἰκογένεια ἀγνωστικιστῶν. Σπουδάζει φιλοσοφία μὲ καθηγητὴ τὸν Ἀλαὶν καὶ ἐξαιρετικὲς ἐπιδόσεις. Μὲ τὴν προτροπὴ ἐκείνου προσπαθοῦν νὰ διδάξουν λογοτεχνία καὶ γενικὲς γνώσεις σὲ βιομηχανικοὺς ἐργάτες. Μετὰ τὴν École Normale Superieure διδάσκει σὲ διάφορα λύκεια. Ἀπὸ νωρὶς ἀποδείχνεται ἄνθρωπος δοσμένος μὲ πάθος στὴν ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας καὶ στὴ βίωσή της. Τὸ πάθος αὐτὸ τὴν φέρνει σὲ ἐπαφὴ μὲ τὸν ἐργατόκοσμο στὴν περιοχὴ τοῦ Puy ὅπου διορίζεται. Ἡ στάση της, νὰ ἐκδηλωθεῖ ἀλληλέγγυα στὶς ἀπεργιακὲς κινητοποιήσεις ἐναντίον τῆς ἀνεργίας καὶ τῆς μείωσης τῶν ἡμερομισθίων, χαρακτηρίζεται σκανδαλώδης. Παρὰ τὴ σχέση της μὲ τὸν κομμουνιστικὸ χῶρο τὴν χαρακτηρίζει ἔντονος ἀντισταλινισμός. Εγκαταλείπει προσωρινὰ τὴ σταδιοδρομία της καὶ πιάνει δουλειὰ σὲ ἐργοστάσιο. Ἡ ἐμπειρία της αὐτὴ καταγράφεται στὸ Journal de l’usine (Ἡμερολόγιο ἐργοστασίου). Γιὰ λίγο παίρνει μέρος στὸν ἱσπανικὸ ἐμφύλιο. Ἡ ἐμπειρία της αὐτὴ τὴν κάνει νὰ γράψει στὸν Bernanos: «Φεύγει κανεὶς ἐθελοντὴς μὲ τὴν ἰδέα τῆς θυσίας καὶ πέφτει σ’ ἕνα πόλεμο ποὺ μοιάζει πόλεμος μισθοφόρων, μὲ πλῆθος ὠμότητες καὶ τὴν ἔννοια τοῦ σεβασμοῦ ἀπέναντι στὸν ἐχθρὸ μειωμένη». Ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία της, «Το ρίζωμα», γράφτηκε το 1943, λίγο πριν τον πρόωρο θάνατό της. Είναι μια διακήρυξη των καθηκόντων της κοινωνίας απέναντι στο ανθρώπινο πλάσμα, στην πλήρωση των ψυχικών και φυσικών αναγκών του, και πήρε τη θέση της πνευματικής της διαθήκης. Τα έξοχα δοκιμιακά της μελετήματα δεν είναι γι' αυτό λιγότερο η πνευματική της διαθήκη, όπως και κάθε άλλη της μαρτυρία. Ἡ σπουδή της στοὺς ἀρχαίους καὶ προπαντὸς στὴν Ἰλιάδα, τοὺς τραγικοὺς καὶ τὸν Πλάτωνα καταγράφεται στὰ βιβλία της: La Source grecque (1953) καὶ Intuitions pre-chrétiennes. Προσβάλλεται από φυματίωση καὶ πεθαίνει σε αγγλικό Σανατόριο τὸν Αὔγουστο τοῦ ’43, σὲ ἡλικία 34 ἐτῶν.


Διαβάστε επίσης Βέιλ: Για μιαν άλλη ζωή
 

εμφάνιση σχολίων