Το μήνυμα του Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Άρμστρονγκ στις επόμενες γενεές

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Όταν το 1962 ο Νιλ Άρμστρονγκ εντάχθηκε στο σώμα αστροναυτών της «εθνικής υπηρεσίας διαστήματος» (NASA) των ΗΠΑ, ήταν απλά ένας από τους «νέους εννέα», που ίσως να ξεχώριζε ως ο μοναδικός αστροναύτης που δεν προερχόταν από τις ένοπλες δυνάμεις. Αλλά μετά περπάτησε στο φεγγάρι και όλα άλλαξαν. Ο κόσμος κράτησε την αναπνοή του στις 20 Ιουλίου του 1969 για να κοιτάξει την θολή μαυρόασπρη διαστημική του στολή να κατεβαίνει την σκάλα προς το έδαφος της σελήνης και να αφήνει το αποτύπωμα του ποδιού του στο χώμα του φεγγαριού μας. Από τη στιγμή αυτή, έπαψε να είναι απλά ένας αστροναύτης. Έγινε η τήρηση της εντελώς παλαβής υπόσχεσης του προέδρου Τζον Κένεντι.

Οκτώ χρόνια νωρίτερα, στις 25 Μαΐου 1961, όταν ο πρόεδρος Τζον Κένεντι στάθηκε ενώπιον του κογκρέσου και δεσμεύτηκε πως σε λιγότερο από μια δεκαετία ένας Αμερικανός θα ήταν ο πρώτος άνθρωπος που θα βάδιζε στην σελήνη, η Αμερική είχε εμπειρία 15 μόλις λεπτών (χαμηλής) διαστημικής πτήσης. Ο πήχης μπήκε τόσο ψηλά που πυροδότησε σύντομα μια κούρσα του διαστήματος στην οποία αρχικά κανείς δεν μπορούσε να αντεπεξέρθει, ούτε οι Αμερικανοί, ούτε οι Σοβιετικοί. Ο αγώνας έληξε με την επιβεβαίωση της τεχνολογικής υπεροπλίας των Αμερικανών, αν και αρχικά η ΝΑSA δε διέθετε πυραύλους ικανούς να φτάσουν στο φεγγάρι, δεν είχε ιδέα με τι θα έμοιαζε μια επανδρωμένη διαστημική αποστολή και δεν περιλάμβανε επαρκείς αστροναύτες για να φέρει εις πέρας παρόμοιο πρόγραμμα. Λέγοντας απλά πως η προσελήνωση ήταν ένας «απαιτητικός» στόχος, υποτιμούμε κατά πολύ την πρόκληση που συνιστούσε όταν τέθηκε.

Τα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν ήταν απίστευτα: η NASA αντιμετώπισε πολύ μεθοδικά το ζήτημα της αποστολής στη σελήνη, τεμαχίζοντάς την σε μικρότερους στόχους που μπορούσαν να επιτευχθούν. Αστροναύτες και μηχανικοί εργάστηκαν πλάι-πλάι για να φτιάξουν εξομοιωτές, διαστημόπλοια και συχνά να συγγράψουν τα πρωτόκολλα των διαδικασιών κατά την διάρκεια των πτήσεων. Έμαθαν κάνοντας -και διακινδυνεύοντας. Οι μηχανικοί έθεσαν στους αστροναύτες την πρόκληση να βγουν στο διάστημα και να συναρμολογήσουν δύο διαστημόπλοια εν πτήσει• οι αστροναύτες αποδέχτηκαν την πρόκληση με αποφασιστικότητα, μαζί με τους εγγενείς κινδύνους.

Όλα κατέληξαν στο «Απόλλων 11»: συνολικά είκοσι αποστολές κατανεμημένες σε τρία προγράμματα, το καθένα εκ των οποίων έλυνε συγκεκριμένα προβλήματα της διαστημικής αποστολής• στον ουρανό, εκατοντάδες ανθρωποώρες διαστημικών πτήσεων• στο έδαφος, εκατοντάδες χιλιάδες ανθρωποώρες κατασκευής και συναρμολόγησης κάθε εξαρτήματος των διαστημοπλοίων• και εκατομμύρια εκατομμυρίων δολάρια. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ανάληψη των κινδύνων αποδείχτηκε ορθή, αν και υπήρξαν φορές που απρόβλεπτα γεγονότα στοίχισαν τη ζωή αστροναυτών. Με κάθε δοκιμή, η NASA κατανοούσε λιγάκι καλύτερα το πρόβλημα της προσελήνωσης. Όλα συνέκλιναν στο «μικρό βήμα» του Άρμστρονγκ. Το βήμα αυτό έγινε συνώνυμο με την ελπίδα, την σκληρή δουλειά, το ακατάβλητο ηθικό και την απόλυτη αφιέρωση που κατέστησε εφικτή την επιτυχία της αποστολής «Απόλλων». Ήταν πιθανότατα η απαιτητικότερη τεχνολογική και μηχανική πρόκληση που αντιμετώπισε ποτέ το ανθρώπινο είδος. Η NASA την έφερε εις πέρας, με τον Νιλ Άρμστρονγκ να μεταβάλλεται στο έμβλημα αυτής της τιτάνιας προσπάθειας.



Αυτό το πνεύμα εκλείπει σήμερα. Αντί για υποστήριξη της εξερεύνησης του διαστήματος, βλέπουμε σήμερα επιχειρήματα κατά της συνεχιζόμενης χρηματοδότησης της NASA. Εκεί όπου άλλοτε κυριαρχούσαν οι τολμηρές αποστολές, σήμερα επικρατεί η αποφυγή της διακινδύνευσης. Η NASA ήταν κάποτε μια κρατική υπηρεσία που αποδείκνυε πως αυτό που έμοιαζε αδύνατο ήταν πραγματοποιήσιμο και που κατόρθωνε να συγκεντρώνει εκατομμύρια οικογένειες γύρω από την τηλεόραση, για να δουν τον Άρμστρονγκ να περπατάει στη σελήνη.

Ο θάνατος του Άρμστρονγκ κλείνει το κεφάλαιο των διαστημικών πτήσεων που άνοιξε με την υπόσχεση του Κένεντι το 1961. Φυσικά άλλοι αστροναύτες της αποστολής «Απόλλων» βρίσκονται ακόμα κοντά μας και μοιράζονται μαζί μας τις αναμνήσεις τους. Αλλά μόλις χάσαμε τον άνθρωπο που οι πάντες αναγνώριζαν ως το ζωντανό σύμβολο του θριάμβου της αποστολής «Απόλλων».

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν θα ξαναβρούμε ποτέ το περιπετειώδες πνεύμα εκείνων των ημερών της εξερεύνησης του διαστήματος. Στο σημερινό οικονομικό κλίμα, είναι δύσκολο να θέτεις τόσο δαπανηρούς και ριψοκίνδυνους στόχους και ίσως να είναι ακόμα δυσκολότερο να κάνεις το κοινό να αντιληφθεί ποια είναι τα οφέλη της εξερεύνησης του διαστήματος, πέραν της αναπαραγωγής εκπληκτικών εικόνων από εξωγήινους κόσμους.

Είμαστε εκ γενετής φιλοπερίεργα όντα, με ακόρεστη δίψα να μαθαίνουμε για τον κόσμο που μας περιτριγυρίζει. Ο Άρμστρονγκ υπήρξε πηγή έμπνευσης για όσους παρακολουθούσαν τα πρώτα του βήματα στη σελήνη, αλλά και για όσους διάβασαν για το επίτευγμά του σε βιβλία, 10, 20, 30 χρόνια αργότερα. Ανήκει πια στους ιστορικούς να διατηρήσουν ζωντανή την κληρονομιά του Άρμστρονγκ, ώστε να υπάρξουν κι άλλοι που να ζήσουν εξίσου συναρπαστικές στιγμές με εκείνες της πρώτης προσελήνωσης. Διότι ο Άρμστρονγκ θα είναι για πάντα ο πρώτος άνθρωπος στην σελήνη και θα ενσαρκώνει αιωνίως το πνεύμα της αποστολής «Απόλλων». Κι ακριβώς όπως ο θάνατος του Κένεντι το 1963 κινητοποίησε όλο το έθνος στην προσπάθεια να υλοποιηθεί η διαστημική του υπόσχεση, έτσι και ο θάνατος του Άρμστρονγκ μπορεί να εμπνεύσει τις επόμενες γενεές να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της κατάκτησης του διαστήματος.


Η Amy Teitel είναι ιστορικός της εξερεύνησης του διαστήματος και συγγραφέας

Πηγή: The Guardian, Ppol

εμφάνιση σχολίων