Μούζιλ: Είναι βλακεία Α' ΠΡΟΣΩΠΟ να δείχνεις ότι είσαι έξυπνος

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Αν θελήσουμε να εξετάσουμε γιατί είναι βλακώδες το να δείχνεις ότι είσαι έξυπνος, την απάντηση θα πρέπει να αναζητήσουμε να τη βρούμε σκεπασμένη κάτω από στρώματα σκόνης συμβουλών και νουθεσιών πάππου προς πάππου, οι οποίες συμβουλές και νουθεσίες μας καθιστούν σαφές ότι είναι φρονιμότερο να μη δείχνεις ότι είσαι έξυπνος.

Αυτή η βαθύτατα απαισιόδοξη, αυτή η καχύποπτη σύνεση, που κανείς πια στις μέρες μας δεν μπορεί να την εννοήσει με το πρώτο, πολύ πιθανό να κατάγεται από μιαν εποχή, όπου οι αδύνατοι ήταν πράγματι τόσο έξυπνοι, ώστε δεν περνιούνταν καν για ξύπνιοι: καθότι, συν τοις άλλοις, η εξυπνάδα τους θα μπορούσε ενδεχομένως να απειλήσει τη ζωή των ισχυρών!
 

Η εξυπνάδα των υποτακτικών συμβαίνει ενίοτε να εκτιμάται –δεν εκτιμάται, όμως, ποτέ, όταν ξεπερνά τα όρια της άνευ όρων αφοσίωσης  

Η βλακεία αντίθετα, νανουρίζει και αποκοιμίζει τη δυσπιστία, την «αφοπλίζει», όπως λέμε σήμερα. Ο αδύνατος που δεν μπορεί, ερεθίζει τον δυνατό λιγότερο από τον αδύνατο που δεν θέλει. Κατά λογική συνέπεια, άρα, η εξυπνάδα κάνει τον δυνατό να γίνεται «θηρίο»! Και ναι μεν, τώρα, η εξυπνάδα των υποτακτικών συμβαίνει ενίοτε να εκτιμάται –δεν εκτιμάται, όμως, ποτέ, όταν ξεπερνά τα όρια της άνευ όρων αφοσίωσης.

Από τη στιγμή, μάλιστα, που θα λείψουν αυτά τα εύσημα καλής διαγωγής και δεν θα του είναι βέβαιο ότι η εξυπνάδα έχει όντως τεθεί στην υπηρεσία του κύριου και αφέντη, όλο και πιο σπάνια θα την αποκαλούν με το όνομά της και θα προτιμούν να τη λένε αυθάδεια, θρασύτητα, ή κακοήθεια.


Απόσπασμα από το βιβλίο του Ρόμπερτ Μούζιλ, Περί Βλακείας, εκδ. Δελφίνι. Ο Ρόμπερτ Μούζιλ (15 Μαρτίου - 6 Νοεμβρίου 1880-1942) ήταν αυστριακός συγγραφέας. Ξεκίνησε τις σπουδές του σε στρατιωτικές σχολές, στη συνέχεια σπούδασε μηχανικός και παράλληλα στράφηκε προς τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και την πειραματική ψυχολογία. Υπηρέτησε στο ιταλικό μέτωπο στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όπου και παρασημοφορήθηκε. Το 1908 αναγορεύτηκε διδάκτωρ της φιλοσοφίας, της φυσικής και των μαθηματικών. Έγραψε πολλά δοκίμια και θεατρικά έργα. Από τα καλύτερα βιβλία του Μούζιλ θεωρείται Ο νεαρός Τέρλες. Πέθανε στη Γενεύη το 1942, αφήνοντας ανολοκλήρωτο το μεγάλο του μυθιστόρημα Ο Άνθρωπος Χωρίς Ιδιότητες, το οποίο τελειώνει με ένα κόμμα στη μέση της σελίδας.


Διαβάστε επίσης:
Μούζιλ: Περί Βλακείας
Ντοστογιέφσκι: Το ψέμα και η αγάπη
Μπρεχτ: Η βλακεία

εμφάνιση σχολίων