Αλλά ισχύει και το αντίστροφο, σύμφωνα με την επιστήμη. Πώς μπορούμε να βγούμε από τον φαύλο κύκλο;
Η μοναξιά αυξάνει την εγωκεντρικότητα, όμως η εγωκεντρικότητα μπορεί επίσης να αυξήσει τη μοναξιά, βάζοντάς μας σε έναν φαύλο κύκλο κοινωνικής απομόνωσης, σύμφωνα με νέα έρευνα.ΑΘΗΝΑ ΛΕΒΕΝΤΗ | UNSPLASH
7 Δεκεμβρίου 2023
Η εγωκεντρικότητα αυξάνει τη μοναξιά, σε μικρότερο βαθμό. Πολλοί άνθρωποι μπλέκονται σε ένα τέτοιο φαύλο κύκλο αλληλοτροφοδότησης μεταξύ μοναξιάς και εγωκεντρικότητας, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας John Cacioppo, διευθυντή του Κέντρου Γνωσιακής και Κοινωνικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου του Σικάγο, μελέτησαν σε βάθος δεκαετίας 229 άτομα ηλικίας 50 έως 68 ετών και διαπίστωσαν το –μάλλον αναμενόμενο– πως η μοναξιά αυξάνει την εγωκεντρικότητα. Όμως διαπίστωσαν επίσης πως η εγωκεντρικότητα αυξάνει επίσης τη μοναξιά –αν και σε μικρότερο βαθμό–, δημιουργώντας έτσι στον άνθρωπο το αίσθημα της κοινωνικής απομόνωσης. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο Personality and Social Psychology.
Ο Cacioppo λέει ότι το γεγονός πως η κοινωνική απομόνωση αυξάνει τη θνησιμότητα τον ώθησε κάνει τη μοναξιά επίκεντρο της έρευνάς του. Από τότε, πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι που δεν έχουν κοινωνική υποστήριξη είναι πιο επιρρεπείς σε πολλές παθήσεις. Μια ανάλυση 148 από αυτές τις μελέτες, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουλίου του 2010 της PLoS Medicine, υποδηλώνει ότι η κοινωνική απομόνωση αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου εξίσου με το κάπνισμα και περισσότερο από τη σωματική αδράνεια ή την παχυσαρκία.
Η μοναξιά μπορεί επίσης να επηρεάσει τον προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή που στην καθημερινή ζωή, μεταφράζεται ως το κέντρο του εγκεφάλου που ευθύνεται για την αυτοσυγκράτηση – όπως στο να μην τρώμε κακές τροφές, να μην κάνουμε καταχρήσεις κ.ο.κ.. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι κοινωνικά απομονωμένοι άνθρωποι έχουν μειωμένη δραστηριότητα του προμετωπιαίου φλοιού, πράγμα που σημαίνει ότι τα άτομα με φτωχά κοινωνικά δίκτυα είναι πιο πιθανό να τρώνε άσχημα, να καταναλώνουν περισσότερο αλκοόλ και να ασκούνται λιγότερο.
Τι μας ωθεί όμως στη μοναχικότητα; Από το 2006 ο Cacioppo προωθεί μια εξήγηση της μοναξιάς που βασίζεται στην εξελικτική ψυχολογία. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, την οποία υποστηρίζει και η σύζυγός του και καθηγήτρια ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Stefani Cacioppo, η μοναξιά εξελίχθηκε στους ανθρώπους ως το ψυχικό ισοδύναμο του σωματικού πόνου. Με ανάλογο τρόπο με τον οποίο ο πόνος προειδοποιεί πως κάτι δεν πάει καλά στο σώμα και χρειάζεται να το προσέξουμε, η μοναξιά προειδοποιεί τους ανθρώπους ότι κάτι δεν πάει καλά με τις σημαντικές κοινωνικές σχέσεις από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή τους. Σύμφωνα με τον Cacioppo, οι άνθρωποι έχουμε εξελιχθεί «εν μέρει χάρη στην αμοιβαία βοήθεια και προστασία και τις αντίστοιχες προσαρμογές στον εγκέφαλό μας στο πλαίσιο των κοινωνικών αλληλεπιδράσεών μας. Όταν όμως δεν έχουμε αμοιβαία βοήθεια, είναι πιθανότερο να εστιασθούμε στα δικά μας συμφέροντα κι έτσι, γινόμαστε πιο εγωκεντρικοί».
Ο εγωκεντρισμός μπορεί βραχυπρόθεσμα να προστατεύσει τους μοναχικούς, όμως σε βάθος χρόνου, χωρίς κοινωνική υποστήριξη, οι συνέπειες για την σωματική και ψυχική υγεία μας, είναι ολέθριες. Πώς τις αποφεύγουμε; Ο Cacioppo λέει ότι βοηθάει να συνδεόμαστε με άλλους ανθρώπους, αλλά να παραμένουμε στη ζώνη άνεσής μας. «Η κοινωνική σύνδεση μπορεί να βελτιώσει την υγεία μας και την ευτυχία μας. Είναι δύσκολο αλλά και απλό ταυτόχρονα το να είμαστε διαθέσιμοι και ανοικτοί στους άλλους».
εμφάνιση σχολίων