Η ΠΙΟ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΣΤΗ ZΩΗ ΤΟΥ ΟΛΛΙ ΜΑΚΙ: Το καλοκαίρι του 1962, ο Όλλι Μάκι αγωνίζεται για τον τίτλο του Πρωταθλητή Κόσμου στην κατηγορία φτερού. Ο δρόμος για την επιτυχία, από την επαρχία της Φινλανδίας μέχρι την καρδιά του Ελσίνκι, μοιάζει να είναι βέβαιος. Το μόνο που χρειάζεται είναι να χάσει βάρος και να συγκεντρωθεί στην προπόνηση. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα… Ο Όλλι έχει ερωτευτεί τη Ράιγια!
Το βραβευμένο με το πρώτο βραβείο στο Ένα Κάποιο Βλέμμα, ντεμπούτο του Φινλανδού Γιούχο Κοσμάνεν, είναι όντως μια ξεχωριστή ταινία. Γυρισμένη σε ασπρόμαυρο όπως τα επίκαιρα εκείνης της εποχής και με την 16mm κάμερα στο χέρι, μοιάζει σαν ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, καθώς ο φακός εισβάλει στη ζωή του νεαρού πυγμάχου που θέλει να φτάσει ψηλά, αλλά, δεν τον αφήνει ο έρωτας. Πρόκειται για την πραγματική ιστορία ενός Φινλανδού πυγμάχου της δεκαετίας του 60.
Στα 25 του, ο Όλλι Μάκι, έχει ήδη κερδίσει το πρωτάθλημα στο ερασιτεχνικό μποξ της χώρας του. Η μη αποδοχή του στην ολυμπιακή ομάδα της Φινλανδίας το 60, του έχει κοστίσει. Η πρώτη στην ιστορία διοργάνωση διεθνούς αγώνα πυγμαχίας στο Ελσίνκι, μοιάζει η τέλεια ευκαιρία για να πραγματοποιήσει το όνειρό του. Ένας παλαιότερος πρωταθλητής, αναλαμβάνει την προπόνησή του. Μετακομίζοντας στο σπίτι του προπονητή του, ο Όλλι φέρνει μαζί του την κοπέλα του την Ράιγια, την οποία ερωτεύεται κατά την διάρκεια ενός γάμου στην μικρή τους πόλη, στις σεκάνς που ανοίγουν την ταινία. Αντίπαλός του, θα είναι ο Αμερικάνος πρωταθλητής Ντέιβι Μουρ και η συνάντηση αυτή αποκτά προκαταβολικά μεγάλη δημοσιότητα. Το κομμάτι αυτό, οι συνεντεύξεις και οι φωτογραφήσεις, κουράζουν και τρομάζουν τον ντροπαλό Όλλι, ο οποίος το μόνο που θέλει, εκτός από το να κατακτήσει τον τίτλο, αν και δεν τρέφει αυταπάτες, είναι το να είναι με το κορίτσι του, κατά προτίμηση, μακριά από το Ελσίνκι. Ακόμα και όταν τον ειρωνεύονται, εκείνον δεν τον νοιάζει. Ακόμη κι αν χάσω, θα είναι από έναν σπουδαίο αντίπαλο, τους λέει.
Αν και η ταινία του Κουσμάνεν είναι στην καρδιά της μια μελαγχολική ιστορία υπαρξιακής αναζήτησης και συναισθηματικής ενηλικίωσης, η προσέγγιση είναι χαλαρή και feelgood με το διακριτικό χιούμορ και την αντιηρωϊκή διάθεση που συναντάμε στο σινεμά του συμπατριώτη του, Άκι Καουρισμάκι. Ο ίδιος ο Κουσμάνεν άλλωστε είπε πως δεν ήθελε να κάνει μια σκοτεινή και βαριά ταινία, αλλά μια ανάλαφρη ιστορία ενός ασυνήθιστου ήρωα στην αναζήτηση του πραγματικού του εαυτού. Αυτή την ανάλαφρη αμεσότητα αποπνέει και η λιτή, μελαγχολική ερμηνεία του Γιάρκο Λάτι στον ρόλο του Όλλι και η όμορφη παρουσία της Ούνα Αιρόλα σε εκείνον της Ράιγια.
Η Πιο Ευτυχισμένη Μέρα στη Ζωή του Όλλι Μάκι
Υποψίες
Glory
T2: Trainspotting
Logan
El Greco: Προσωπογραφίες
Ιnfo: Η Πιο Ευτυχισμένη Μέρα στη Ζωή του Όλλι Μάκι (Hymyilevä mies/The Happiest Day in the Life of Olli Maki). Αθλητική Δραματική Αισθηματική Βιογραφία. Φινλανδία, Σουηδία, Γερμανία 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 2 Μαρτίου. Σκηνοθεσία: Γιούχο Κοσμάνεν. Παίζουν: Γιάρκο Λάτι, Ούνα Αϊρόλα, Έρο Μιλόνοφ. Διανομή: Weird Wave.
ΥΠΟΨΙΕΣ: Εν μέσω έντονης πολιτικής βίας στα φτωχά προάστια στις παρυφές της Κωνσταντινούπολης, ο Καντίρ αφήνεται ελεύθερος με αναστολή, ύστερα από 20 χρόνια εγκλεισμού, με την προϋπόθεση να γίνει πληροφοριοδότης της αστυνομίας σχετικά με τρομοκρατικές ομάδες. Εκεί θα συναντήσει τον μικρό του αδερφό, Άχμεντ, ο οποίος είναι εκτελεστής αδέσποτων σκύλων, σε μια μυστική αποστολή του Δήμαρχου της περιοχής, ο οποίος στην επιφάνεια εμφανίζεται ως σωτήρας τους. Καθώς τα επεισόδια τρομοκρατικής και αστυνομικής βίας αυξάνονται επικίνδυνα την μια νύχτα μετά την άλλη, η ψυχολογική βία, η σεξουαλική στέρηση και η άρνηση του αδερφού του να του μιλήσει, οδηγούν τον Καντίρ στην παράνοια. Την ίδια στιγμή, ένα τραυματισμένο σκυλί που φιλοξενεί παράνομα στο σπίτι του, ο Άχμεντ, τον φέρνει αντιμέτωπο με τους φόβους των κινδύνων με τους οποίους τον εμπλέκει, μια τέτοια πράξη.
Ο σκηνοθέτης του Πέρα απ' το Λόφο (2012), Εμίν Αλπέρ, στην δεύτερη ταινία του, η οποία του έδωσε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2015, αφήνει πίσω του την Ανατολία, για τους λόφους γύρω από την Πόλη. Η ιστορία των δύο αδερφών, του με αναστολή αποφυλακισμένου Καντίρ και του εγκαταλειμμένου από γυναίκα και παιδιά, Άχμεντ, στο πρώτο μέρος τουλάχιστον, θυμίζει μια τουρκική εκδοχή του δικού μας, Κυπρίου, Γιάννη Οικονομίδη (Το Μικρό Ψάρι).
Ο Καντίρ, με την βοήθεια του Άχμεντ, βρίσκει να νοικιάσει ένα διαμέρισμα, πάνω από το φιλικό στον δεύτερο, ζευγάρι, του Άλι και της Μεράλ. Σύντομα θα αρχίσει να παρεξηγεί τον αυθορμητισμό και το ενδιαφέρον της νεαρής γυναίκας, προς αυτόν και τον μικρό αδερφό του, σαν ερωτικό κάλεσμα, ενώ οι ήχοι των σεξουαλικών συνευρέσεων του ζευγαριού από το κάτω διαμέρισμα, τον τρελαίνει. Την ίδια στιγμή, οι άκαρπες έρευνές του στα σκουπίδια της περιοχής για υπολείμματα εκρηκτικών υλών και μηχανισμών, αυξάνουν την πίεση που δέχεται από τις αστυνομικές αρχές. Ο Άχμεντ, με ένα συνεργείο τριών ατόμων, γυρίζει τις εξοχές γύρω από τους λόφους και πυροβολεί αδέσποτα σκυλιά. Όταν ένα σκυλί καταφέρνει να ξεφύγει τραυματισμένο και βρεθεί αργότερα στην πόρτα του, θα αποφασίσει να το κρατήσει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως το να μην ξανανοίξει την πόρτα του στον ξένο γι αυτόν, αδερφό του. Η κλειστή πόρτα του Άχμεντ, μια σειρά από παράξενα και βίαια νυχτερινά περιστατικά, η ξαφνική εξαφάνιση του Άλι και της Μεράλ, θα γεννήσουν στο μυαλό του Καντίρ, μια σειρά από φαντασιώσεις που θα τον οδηγήσουν στο να κάνει όλες τις λάθος κινήσεις. Εδώ η ταινία αφήνει πίσω της το κοινωνικό νουάρ δράμα και μετατρέπεται σε έναν ιδιαίτερα ζοφερό καφκικό εφιάλτη, για τα δύο αδέρφια, αλλά και τον θεατή, καθώς την ίδια στιγμή, ο εγκλεισμός του Άχμετ στο σπίτι και η ατμόσφαιρα απειλής που εξυφαίνεται γύρω του, τον αναγκάζουν να πάρει δραστικά μέτρα για να σώσει το σκυλί του, τον Τσόνι. Μια αύρα παράδοξης ταινίας ψυχολογικού τρόμου καλύπτει τα πάντα και καθώς το σενάριο και το μοντάζ πηγαινοέρχονται στον χρόνο, μπερδεύοντας την πραγματικότητα με τα παιχνίδια του μυαλού των δύο αδερφών. Στο τρίτο μέρος, αποκτά και μια άγρια ποιητική διάσταση, που φέρνει στον νου το σινεμά του συμπατριώτη του Αλπέρ, του μέγιστου, Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν της Χειμέριας Νάρκης. Ζοφερή παραβολή για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην σύγχρονη Τουρκία, απευθύνεται σε πιο θαρραλέους και ψύχραιμους θεατές και ακόμα ψυχραιμότερους φιλόζωους. Εξαιρετικοί οι πρωταγωνιστές και το πολύ σκοτεινό, minimal, industrial μουσικό θέμα του Τσεβντέτ Ερέκ, του επίσης κυνοθεματικού Sivas (2014).
GLORY: Ο Τσάνκο Πέτροφ βρίσκει εκατομμύρια λέβα στις ράγες του σιδηροδρόμου, κατά τη καθημερινή του επιθεώρηση. Αποφασίζει να παραδώσει τα χρήματα στην αστυνομία και το κράτος τον τιμά με μια εκδήλωση προς τιμήν του. Η Τζούλια Στάνκοβα, επικεφαλής Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργείου Μεταφορών, παίρνει το παλιό του ρολόι, οικογενειακό κειμήλιο, για να μπορέσει να του απονεμηθεί ένα καινούριο- δώρο για το ήθος του. Στην πορεία το νέο ρολόι χαλάει και η Στάνκοβα έχει χάσει το παλιό. Εδώ ξεκινά η απεγνωσμένη μάχη του τίμιου εργάτη να επανακτήσει το οικογενειακό του κειμήλιο και τη χαμένη του αξιοπρέπεια. Το Glory, είναι η καινούργια ταινία του διδύμου που μας είχε δώσει πρόσφατα και το εξαιρετικό Μάθημα και πάλι σε μια παραγωγή ελληνο-βουλγαρικής συνεργασίας. Το δεύτερο κοινό χαρακτηριστικό που έχουν οι δύο ταινίες μεταξύ τους, είναι η επιρροές της σκηνοθετικής τους προσέγγισης από το σινεμά των αδερφών Νταρντέν. Μια απλοϊκή αρχική ιστορία, αποκτά στην πορεία ευρύτερες διαστάσεις, αντικατοπτρίζοντας το κοινωνικό γίγνεσθαι, της εκάστοτε εποχής στην οποία εξελίσσεται. Πιο συγκεκριμένα, εδώ αφορά αυτό της σημερινής κατάστασης στην Βουλγαρία, όπου το παλαιό, απρόσωπο, γραφειοκρατικό καθεστώς, έχει μεταλλαχτεί, με την συμμετοχή αρκετών από τα ίδια πιόνια του παλαιού συστήματος, πάντα υπό ευρωπαϊκή επίβλεψη, σε ένα νέου είδους ασφυκτικό καθεστώς, σε αυτό των αγορών και κεφαλαίων.
Οι δύο κεντρικοί ήρωες, ο μεσήλικας και λιγομίλητος εργάτης και η αριβίστας πολιτικός, μπορεί να εκπροσωπούν ένα επιφανειακά απλοϊκό σχήμα στην σκιαγράφηση των δύο εκ διαμέτρου αντίθετων προσώπων της χώρας, όμως οι Κριστίνα Γκρόζεβα και ο Πέταρ Βαλχάνοβ, μαζί με τον συνσεναριογράφο τους Ντέτσο Ταραλέζκοφ, φροντίζουν να τους χρωματίσουν με περισσότερες από μία αποχρώσεις, δίνοντάς τους υπόσταση και πειθώ. Ο εσωστρεφής εργάτης, ο οποίος πιστεύει πως οι ανώτεροί του αγνοούν τις ανάγκες των εργατών και την ασφάλεια στον χώρο της εργασίας του, δεν είναι ακριβώς αυτό που θα ήθελε η Στάνκοβα, για να μπορέσει να προωθήσει δημοσίως τις θέσεις και την εικόνα που θα ήθελε για την Υπηρεσία της, αλλά και για τον εαυτό της. Παράλληλα σε προσωπικό επίπεδο, προσπαθεί να πείσει τον άντρα της, να ξεκινήσουν μαζί ειδική θεραπεία που θα τους βοηθήσει να γίνουν γονείς.
Παρακολουθώντας τους δυο ήρωες παράλληλα, οι χωριστές τους διαδρομές, όταν τελικά ξανασμίγουν δεν θα μπορέσουν παρά να τους φέρουν αντιμέτωπους. Το ανοιχτό τέλος, πιθανόν να εκνευρίσει όσους περιμένουν απαντήσεις και ηθικά διδάγματα. Η διακοσμητική παρουσία όλων των υπολοίπων χαρακτήρων, ίσως να κάνει κάποιους άλλους να αμφισβητήσουν την μαεστρία των δημιουργών. Η αλήθεια είναι πως ακόμη κι έτσι, καταφέρνουν ήδη τόσα πολλά, που άλλες ταινίες, πιο προηγμένων, κινηματογραφικά χωρών, θα ονειρεύονταν για τον εαυτό τους. Εξαιρετική και πάλι, σε έναν διαφορετικό ρόλο από Το Μάθημα, η Μαργκίτα Γκόσεβα. Πρεμιέρα στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο, όπου κέρδισε το Ειδικό Βραβείο. Βραβείο Κοινού, στο φεστιβάλ του Μινσκ.
T2: TRAINSPOTTING: Στην αρχή έμοιαζε με ευκαιρία… μετά έγινε προδοσία. Έχουν περάσει 21 χρόνια. Πολλά έχουν αλλάξει. Ο Μαρκ Ρέντον, επιστρέφει στο μοναδικό μέρος που μπορεί να αποκαλεί σπίτι. Εκεί τον περιμένουν όλοι: ο Spud, ο Sick Boy και ο Begbie. Αλλά όχι μόνο αυτοί. Τον υποδέχονται η λύπη, η απώλεια, η χαρά, η εκδίκηση, το μίσος, η φιλία, η αγάπη, η επιθυμία, ο φόβος, η μετάνοια, η ηρωίνη, η αυτοκαταστροφή, ο θανάσιμος κίνδυνος. Όλα έχουν παραταχθεί για να τον καλωσορίσουν.
Ο Ντάνι Μπόιλ και το team του, επιστρέφουν στον χώρο του εγκλήματος. Το κάνουν με τον ίδιο τρόπο, όπως τότε, πριν από 21 χρόνια, είναι δυναμικοί, αλλά και μεσήλικοι. Κοροϊδεύουν την νοσταλγική διάθεση που γεννά η συνέχεια του original τόσα χρόνια μετά, την ίδια στιγμή που την αγκαλιάζουν τρυφερά. Οι μουσικές αναφορές και πάλι περισσεύουν (αυτή τη φορά και κάποιες που αφορούν την ταινία του 96), η πλοκή όμως παραμένει επεισοδιακή και ο κεντρικός της κορμός αφορά την προσπάθεια του Spud να κόψει την ηρωίνη. Ο Ρέντον τον συμβουλεύει να αντικαταστήσει τον έναν εθισμό με κάποιον άλλον. Ο Spud αρχίζει να γράφει, σιγά σιγά παίρνει την αφήγηση πάνω του και γίνεται αυτός ο οδηγός του θεατή προς το φινάλε της ταινίας, η οποία αν και υιοθετεί για τους ήρωές της, σύγχρονα στοιχεία για να μιλήσει για την κενή κουλτούρα των σύγχρονων social media, λόγω άκαιρου χρόνου γυρισμάτων (τα οποία είχαν ήδη τελειώσει) δεν πρόλαβε να αναφερθεί στην Βρετανία του Brexit και της Τερέζα Μέι, στον Ντόναλντ Τραμπ ή στην μακρινή, για τους Βρετανούς, Ευρώπη της οικονομικής και της προσφυγικής κρίσης. Ας είναι, η σχεδόν ίδια και απαράλλαχτη επιστροφή τους, μοιάζει με την επίσκεψη παλιών κι αγαπημένων κινηματογραφικών φίλων, η οποία δεν μπορεί παρά μονάχα να μας χαροποιεί. Όσο για το σάουντρακ, τα πολλά λόγια, είναι φτώχεια. Απαραίτητο.
LOGAN: Στο κοντινό μέλλον, ο κουρασμένος Λόγκαν φροντίζει τον αδύναμο καθηγητή Ξαβιέ σε ένα κρησφύγετο στα σύνορα του Μεξικού. Οι προσπάθειες, όμως, του Λόγκαν να μείνει μακριά από τα μάτια του κόσμου και την ίδια του την κληρονομιά, θα τερματιστούν όταν μια νεαρή μεταλλαγμένη καταφτάνει, κυνηγημένη από σκοτεινές δυνάμεις.
Βρισκόμαστε στο 2029, όταν οι περισσότεροι μεταλλαγμένοι έχουν εξαφανιστεί. Ο Λόγκαν δουλεύει σαν οδηγός λιμουζίνας και ζει σε ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο στο Μεξικό με τον Ξαβιέ και τον Κάλιμπαν. Κάποια στιγμή ο γηραιός Ξαβιέ διαισθάνεται το αδύνατον. Την παρουσία ενός καινούργιου μεταλλαγμένου. Πριν το καταλάβει, μια νοσοκόμα θα ζητήσει από τον Λόγκαν να την μεταφέρει μαζί με ένα σιωπηλό κορίτσι στην Βόρεια Ντακότα, σε ένα σημείο που ορίζεται μονάχα από γεωγραφικές συντεταγμένες. Λίγο αργότερα, ένας άντρας με μηχανικό χέρι, θα τον προσεγγίσει να τον ρωτήσει αν η νοσοκόμα και το κορίτσι ζήτησαν την βοήθειά του. Λίαν συντόμως, Λόγκαν, Ξαβιέ και το κορίτσι, θα βρεθούν κυνηγημένοι σε μια ιδιαίτερα σκοτεινή περιπέτεια φαντασίας (την καλύτερη της σειράς), μία ταινία δρόμου και δράσης, η οποία δανείζεται στοιχεία από τον τελευταίο Mad Max και αποτίει φόρο τιμής σε κλασικά γουέστερν, όπως το Shane (Οι Άρπαγες της Γης), του Τζορτζ Στίβενς από το 1953.
Αν και τα γυρίσματα πρέπει να είχαν τελειώσει πριν από την άνοδο του Τραμπ στην εξουσία, καθώς μιλάει για τις προσωπικές επιλογές και το τίμημα των πράξεών του καθένα, παράλληλα με την δυσοίωνη μελλοντική εικόνα της κοινωνίας την οποία παρουσιάζει, ο προβληματισμός της την απογειώνει πολύ ψηλότερα από το να είναι απλά, άλλη μια περιπέτεια ενός κινηματογραφικού franchise. Τελευταία εμφάνιση για τον Χιου Τζάκμαν τουλάχιστον, στον ρόλο του Γούλβεριν, σε ένα υπέροχο κύκνειο άσμα, αν το reboot, είναι σχεδόν σίγουρο, όσο οι ταινίες του είδους εξακολουθούν να κόβουν εισιτήρια. Ετούτη εδώ τα αξίζει πραγματικά.
EL GRECO: ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος φιλόσοφος-ζωγράφος, ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών, η μεγαλύτερη πνευματική προσωπικότητα του σύγχρονου ελληνισμού και μια από τις πιο σημαντικές πηγές έμπνευσης της σύγχρονης ζωγραφικής. Ο μεγάλος Κρητικός που ενώ υπέγραφε τα έργα του πάντα στα ελληνικά, έμεινε στην ιστορία με το ισπανικό άρθρο El και το ιταλικό Greco, El Greco, Ο Έλληνας. Η ταινία του Λευτέρη Χαρωνίτη, παρακολουθεί από τα πρώτα του βήματα την πνευματική και καλλιτεχνική διαμόρφωση και την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του μεγάλου ζωγράφου, μέσα στο δημιουργικό κλίμα της Κρητικής Αναγέννησης καθώς και τα κείμενα – σχόλια του ζωγράφου, στα περιθώρια των βιβλίων της πλούσιας βιβλιοθήκης του.
Όταν αυτά μελετήθηκαν και παρουσιάστηκαν, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, από τους Ισπανούς ιστορικούς Τέχνης, Φερνάντο Μαρίας και Αγκοστίν Μπουσταμάντε, αποκαλύφθηκε ένας ζωγράφος-φιλόσοφος, πρωτοπόρος στην εποχή του, ο οποίος έδινε στον, μέχρι εκείνη την εποχή λεγόμενο και χειρωνάκτη τεχνίτη, την πραγματική κοινωνική του υπόσταση. Αυτήν δηλαδή, ενός ελεύθερου και πνευματικά σκεπτόμενου καλλιτέχνη.
Ιnfo: El Greco: Προσωπογραφίες. Ελλάδα 2016. Σκηνοθεσία-Σενάριο-Παραγωγή: Λευτέρης Χαρωνίτης. Αφηγητές: Αχιλλέας Κυριακίδης, Άννα Χατζηχρήστου. Μοντάζ-Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Μιχάλης Γαλανάκης. Φωτογραφία: Κωστής Παπαναστασάτος. Μουσική: Orlante De Lassos-Diego Ortiz-Frankiskos Leon Taritis-Palestrina. Διανομή: New Star.