Μπαλιμπάρ: Η Δημοκρατία Α' ΠΡΟΣΩΠΟ πρέπει να ανανεωθεί

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ «Τεράστια ελπίδα και παράδειγμα για την Ευρώπη» χαρακτήρισε τον ΣΥΡΙΖΑ ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, ένας από τους γνωστότερους φιλόσοφους και πολιτικός αγωνιστής της Γαλλίας, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα όπου μίλησε στο Γαλλικό Ινστιτούτο για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Ευρώπης. Ο Γάλλος στοχαστής κατηγόρησε τους θεσμούς ότι θέλουν να οδηγήσουν σε αποτυχία την «ελληνική απόπειρα δημοκρατίας» και σε συνθηκολόγηση τον ΣΥΡΙΖΑ, και να το κάνουν γρήγορα, για να μη γίνει παράδειγμα για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ιδίως για τους Ισπανούς. Όπως είπε, η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται στο ότι υπερασπίζεται το έθνος, χωρίς να υιοθετεί αντιευρωπαϊκές ή ξενοφοβικές θέσεις. Με αφορμή τις δηλώσεις του, διαβάζουμε αποσπάσματα από συνέντευξη που έδωσε λίγες ημέρες πριν.


«H ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ  σε μια άκρως δύσκολη θέση, επειδή βρίσκεται αντιμέτωπη με τεράστια οικονομικά συμφέροντα και συγκεντρωτικές εξουσίες, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι σαφές ότι, από τη στιγμή που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για μια νέα συμφωνία "διάσωσης" της χώρας, οι "ευρωπαϊκοί θεσμοί" δεν επιζητούν έναν ουσιαστικό διάλογο για το πώς μπορούν να βοηθήσουν την Ελλάδα να ξεπεράσει τα τρέχοντα προβλήματά της, αλλά αυτό που επιδιώκουν είναι να συνθλίψουν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (αναγκάζοντάς τη να υποχωρήσει, να εγκαταλείψει το πρόγραμμά της).

ΔΕΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΝ, ΑΦΕΝΟΣ, ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΛΑΘΗ, (μέσω της τρόικας) που απέβησαν καταστροφικά τα τελευταία πέντε χρόνια (αυξάνοντας παράλληλα το δημόσιο χρέος) και, αφετέρου, επιχειρούν να προειδοποιήσουν τους άλλους λαούς (πριν από τις εκλογές στην Ισπανία) ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πολιτική από την εφαρμοζόμενη».

«Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΒΕΙ ΜΟΙΡΑΙΑ για την ίδια την Ευρώπη αλλά στην ουσία το βασικό τους κίνητρο είναι πολιτικό. Διότι ακόμη και αν υποπτευθούμε βάσιμα ότι δεν υπάρχει μια απολύτως ενιαία γραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ των κυβερνήσεων, βλέπουμε τη θλιβερή αδυναμία ή και απροθυμία ορισμένων να συγκρουστούν με την επικρατούσα αντίληψη. Αυτό ισχύει για τα πάλαι ποτέ σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη (και ασφαλώς για το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα υπό τους Φρανσουά Ολάντ και Μανουέλ Βαλς). Αν η ελληνική κυβέρνηση κατατροπωθεί, θα φέρουν μεγάλη ευθύνη».

«Η ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, η εκ των πραγμάτων ηγεμονεύουσα δύναμη στη σημερινή δομή εξουσίας που κυβερνά την Ευρώπη, επιβάλλει μια ολέθρια πολιτική, αναμειγνύοντας ιδεολογία και συμφέρον -το συμφέρον της Γερμανίας ως παγκόσμιας οικονομικής παίκτριας στην παρούσα φάση. Ωστόσο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί: ο αντιγερμανισμός, ως μια αδιαφοροποίητη έκφραση εχθρικότητας απέναντι σε έναν ολόκληρο λαό, συνιστά έναν ακόμη κίνδυνο για τη σημερινή Ευρώπη. Μεγάλα κομμάτια του γερμανικού πληθυσμού πλήττονται επίσης από την κρίση, ακόμη κι αν αυτό δεν συμβαίνει στην έκταση και με τη σφοδρότητα που συμβαίνει στην Ελλάδα».

«ΤΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΑ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΜΑΣ δεν ήταν ποτέ αψεγάδιαστα ούτε τέλεια. Ανέκαθεν έμοιαζαν με ολιγαρχίες, ανεκτικές ωστόσο προς τις μάζες με πολλούς τρόπους. Αυτό που παρατηρούμε σήμερα, με την κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής και της λεγόμενης "διακυβέρνησης", είναι μια δραματική διαδικασία "αποδημοκρατικοποίησης", βλέπουμε την απόσπαση της αληθινής εξουσίας από τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς και τη μεταφορά της προς τεχνοκρατικά σώματα (εθνικά ή υπερεθνικά), αλλά και τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει πλέον η δύναμη του χρήματος ακόμη και στην καθημερινή πολιτική πρακτική (εκλογές, μέσα ενημέρωσης κ.ά.). Ασφαλώς η διαφθορά των πολιτικών ελίτ συνιστά αναπόσπαστο μέρος αυτής της διαδικασίας».

«ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕ ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ των μηχανισμών επιτήρησης των πολιτών και των εργαζομένων και έναν αυξανόμενο ψυχολογισμό ο οποίος έχει εισχωρήσει στον πολιτικό διάλογο και ονοματίζει "εξωφρενικές" ή "ανώμαλες" απόψεις και συμπεριφορές. Υπό αυτές τις συνθήκες, η "δημοκρατία" όχι μόνο περιορίζεται αλλά βρίσκεται σε ηθικό κίνδυνο, όσο κι αν ο όρος "δημοκρατία" προστατεύεται, υποτίθεται, από τη φετιχιστική διαφήμισή του».

«H ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ αν δεν ανανεωθεί και δεν επινοηθεί εκ νέου, κάτι που πρέπει να έχει πρακτικά και λειτουργικά αποτελέσματα. Αυτό είναι το πρόταγμα για τους ευρωπαϊκούς λαούς και τους πιο ενεργούς πολίτες τους. Πρέπει να ξεκινήσει ένας νέος "εκδημοκρατισμός της δημοκρατίας", ο οποίος όμως πρέπει να ακολουθήσει ποικίλες και σύνθετες κατευθύνσεις επειδή ακριβώς πρέπει να ικανοποιήσει ετερόκλητες απαιτήσεις».

«ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ, νομίζω, η αναβίωση ενός πνεύματος αντίστασης και η αποδοχή της ιδέας της σύγκρουσης, υπό διαφορετικές μορφές μέσα στην κοινωνία. Αυτό βεβαίως είναι επίφοβο: οι πολίτες αλλά και οι ηγεσίες τους πρέπει να επιδείξουν ισορροπημένη σύνεση ώστε η ουσιαστική σύγκρουση να αναπτυχθεί μέσα στα όρια που επιβάλλει η κοινωνική ειρήνη».

«ΑΝ Η ΕΥΡΩΠΗ ΔΕΝ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ πάνω σε νέα θεμέλια, πέραν του ευρωσκεπτικισμού που θα πολλαπλασιαστεί, θα αναβιώσει ένας επιθετικός και μολυσματικός εθνικισμός, όπως αυτός εκφράζεται λ.χ. από το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν».


Αποσπάσματα από συνέντευξη που έδωσε ο Γάλλος φιλόσοφος Ετιέν Μπαλιμπάρ στην εφημερίδα το Βήμα.

O Ετιέν Μπαλιμπάρ (23 Απριλίου 1942) είναι πολιτικός στοχαστής, συγγραφέας και φιλόσοφος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris X-Nanterre και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. Τη δεκαετία του 1960 συμμετείχε στην ομάδα του Λουί Αλτουσέρ, στην προσπάθεια για ανανέωση του μαρξισμού και των κοινωνικών επιστημών. Έγινε διεθνώς γνωστός το 1965, μόλις 23 ετών, λόγω της συνεργασίας του με τον φιλόσοφο Λουί Αλτουσέρ και της συμμετοχής του στη συγγραφή του βιβλίου Να διαβάσουμε το κεφάλαιο (Lire le Capital, 1965), το οποίο πρότεινε μια νέα ερμηνεία του φιλοσοφικού έργου του Μαρξ. Κατά τη δεκαετία του 1980 στράφηκε στη νεότερη και σύγχρονη πολιτική φιλοσοφία, γράφοντας βιβλία όπως Ο Σπινόζα και η πολιτική, Φυλή, έθνος, τάξη, Γραπτά για τον Αλτουσέρ, Τα σύνορα της δημοκρατίας, Τόποι και ονόματα της αλήθειας. Τα τελευταία δέκα χρόνια η σκέψη του επικεντρώνεται κυρίως στις έννοιες της δημοκρατίας, της «ισοελευθερίας» (égaliberté), της πολιτικής βίας, της διατομικότητας, της ταυτότητας, της καθολικότητας, καθώς και στα ζητήματα της Ευρώπης.
 

εμφάνιση σχολίων