Ένα βιβλίο γι’ αυτούς που ασχολούνται με άλλα πράγματα: Η πείνα, του Knut Hamsun. «Όπου ξαφνικά θυμήθηκα την Υλαγιαλή. Όλο εκείνο το βράδυ δε μού ‘χε ‘ρθει στο μυαλό! Και ένα φως διαπέρασε σιγά-σιγά το σκοτάδι της ψυχής μου, μια αδύνατη αχτίδα ήλιος, που ήρθε και τη ζέστανε στοργικά. Κι έρχεται κι άλλος ήλιος, ένα μαλακό, λεπτό φως, σαν από μετάξι, που με χάιδεβε τόσο απαλά και μ’ αποκοίμιζε. Κι ο ήλιος πληθαίνει ολοένα, ολοένα και δυναμώνει, μεγαλώνει, ανάβει φωτιά στα μηνίγγια μου, και ψήνει βαρύς και καφτερός σα μολύβι το ρουφηγμένο μου μυαλό.» Χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τη νεότερη μετάφραση του κυρίου Χορόσκελη (Εκδόσεις Ζήτρος, 2004) -δεν τη γνωρίζω, άλλωστε- επιτρέψτε μου να σας προτείνω το εμβληματικό μυθιστόρημα του σπουδαίου Νορβηγού στην πρώτη του απόδοση στη γλώσσα μας, κυρίως για τη ρομαντική ιστορία που τη συνοδεύει και την οποία μπορείτε να διαβάσετε στην εισαγωγή του βιβλίου. Μια ιστορία για έναν ξεχασμένο ήρωα των γραμμάτων, που έμαθε νορβηγικά μόνο και μόνο για να γνωρίσει καλύτερα το έργο ενός μεγάλου λογοτέχνη της εποχής του, για τον ιερό δεσμό που μπορεί να αναπτυχθεί ανάμεσα σε έναν συγγραφέα και τον μεταφραστή του, αλλά και για την πικρή απογοήτευση που μπορεί κάποια ατυχής πολιτική επιλογή ενός ινδάλματος να φέρει ακόμα και στον πιο πιστό ακόλουθό του.
Ο Knut Hamsun (Nομπέλ Λογοτεχνίας, 1920), εξερευνώντας την ανθρώπινη ψυχή και ανατέμνοντας τα πάθη της, έδωσε με την «Πείνα» του μια συγκλονιστική καταγραφή της πιο μεγάλης ίσως περιπέτειας, αυτή της επιβίωσης. Της στοιχειώδους ικανοποίησης των ταπεινών θνητών μας αναγκών που έρχεται περίπου σαν θεία τιμωρία, για να μας υπενθυμίσει πόσο διαβολική είναι η αναζήτηση του κάτι παραπάνω. Το οποίο όμως «κάτι παραπάνω» είναι αυτό που τελικά μας σώζει και που έρχεται έστω και αναδρομικά κάποια στιγμή για να μας δικαιώσει. «Και στο τέλος παίρνει φωτιά μπροστά στα μάτια μου ένα παράφορο καμίνι από φλόγες, ένας πυρπολημένος ουρανός και γη, άνθρωποι και ζώα από φωτιά, βουνά από φωτιά, σατανάδες από φωτιά, μια άβυσσο και μια έρημο, ένα σύμπαν μέσα στις φλόγες! Το τέλος ενού κόσμου μέσα σε φλόγες και σε καπνούς. Και δεν είδα και δεν άκουσα πια τίποτα…» Η πείνα, του Knut Hamsun, εκδόσεις Δωρικός 1971, μετάφραση Βασίλης Δασκαλάκης.
*Εκτός από την «Πείνα», ο Βασίλης Δασκαλάκης έχει μεταφράσει και άλλα δύο έργα του Hamsun, το «Μπενόνι» και τα «Μυστήρια» (εκδόσεις Δωρικός), αλλά και δύο θεατρικά, τα «Άσπρα άλογα» και την «Αγριόπαπια» του άλλου μεγάλου των νορβηγικών γραμμάτων, Henrik Ibsen (εκδόσεις Δωδώνη).
**Η επίσης περίφημη νουβέλα του Hamsun «Παν» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Σοκόλη-Κουλεδάκη (μετάφραση Παύλος Νιρβάνας), και από τις εκδόσεις Γραφές (μετάφραση Ιάσονας Ναέτης), ενώ πρόσφατα οι εκδόσεις Ροές επανεξέδωσαν το πιο ερωτικό του μυθιστόρημα «Βικτώρια», σε μετάφραση Άννας Ραδίτσα.
Το Ιατρείο αυτή τη στιγμή διαβάζει (εκ των νέων κυκλοφοριών): «Όλοι μπορούν να κάνουν φόνο», της Ανθής Λεκάτη, εκδόσεις Μελάνι. Μπορεί ένας συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων να διαπράξει φόνους παρόμοιους με εκείνους που αγαπά να αφηγείται; Το εύρημα ασφαλώς δεν είναι πρωτότυπο -στο εν λόγω είδος όλα τα αινιγματώδη σενάρια έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί-, αλλά ο τρόπος που το διαχειρίζεται η κυρία Λεκάτη στη δεύτερη νουάρ απόπειρά της, πέρα από κάποιες αδυναμίες της, δημιουργεί γνήσιο αναγνωστικό ενδιαφέρον. Το αξίωμα πως εν δυνάμει όλοι μας είμαστε εγκληματίες, έτσι όπως διατυπώνεται, θέτει την προβληματική του βιβλίου σε σωστή κατεύθυνση. «Οι αισιόδοξοι», του Βαγγέλη Μπέκα, εκδόσεις Γαβριηλίδης. Αντιτρομοκρατική, Εξάρχεια, νεοναζί, διαφθορά, διαπλοκή και Κρίση φυσικά. Φαίνεται πως ο κύριος Μπέκας (ωραίο όνομα για συγγραφέα αστυνομικών) γνωρίζει πολύ καλά πως το σωστό το νουάρ φτιάχνεται με φρέσκα υλικά, αγορασμένα κατευθείαν από το καλάθι της ειδησεογραφίας. Προσωπικά, αν και από άποψη δομής μού άρεσαν περισσότερο τα προηγούμενα βιβλία του, εδώ με κέρδισε με την πολιτική ανάλυση που δένει πάνω στην αφήγησή του και με τον τρόπο που αναγάγει τον παράγοντα «πόλη» σε συμπρωταγωνιστή των βασικών ηρώων του.
εμφάνιση σχολίων