ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ: Ιατρείο μικρών CULTURE ζωών #26

CULTURE Λοιπόν, σας ακούω. Ποιο είναι το πρόβλημά σας; Νυστάζετε, μα ο ύπνος δε σας κάνει την τιμή; Κοιμάστε και δεν τολμάτε να ξυπνήσετε; Δεν είστε σίγουροι, αν όλο αυτό τριγύρω σας είναι όνειρο ή πραγματικότητα; Μία είναι η λύση: Διαβάστε! Διαβάστε καταρχάς τη στήλη αυτή, που κάθε βδομάδα θα σας συνταγογραφεί βιβλία διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν και ύστερα, μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας, διαβάστε τα ίδια τα βιβλία αυτά. Και όλα θα πάνε καλά, θα δείτε.

ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΨΑΧΝΟΥΝ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ: Το Λεξικό των Χαζάρων, του Милорад Павић (Μίλοραντ Πάβιτς). Και ας αρχίσουμε την καινούρια αυτή χρονιά περίπου όπως τελειώσαμε την προηγούμενη. Με ένα άλλο προκλητικό βιβλίο, που από μόνο του λέει στον αναγνώστη πως όχι μόνο υπάρχουν αναρίθμητοι τρόποι για να το διαβάσει, αλλά φροντίζει από την αρχή να τον πληροφορήσει για τις μυστήριες οδούς όπου η κάθε ανάγνωση μπορεί να τον οδηγήσει και τους κινδύνους ακόμα που αυτή μπορεί να του επιφυλάξει. Μόνο που αν το -εξίσου επικίνδυνο- Κουτσό μοιάζει με ένα παιχνίδι βγαλμένο από τον κόσμο των αισθημάτων και των ηδονών, το Λεξικό των Χαζάρων θυμίζει περισσότερο ένα στοίχημα της ανθρώπινης ψυχής με τον πιο ύπουλο και μοχθηρό της δαίμονα, αυτόν της Ιστορίας. Με άλλα λόγια, εκεί που ο Χούλιο ο Κορτάσαρ φιλοσοφεί, ο Μίλοραντ ο Πάβιτς, ας πούμε, κάνει θεολογία. Άλλωστε, και ο ίδιος είχε δηλώσει σχετικά «το βιβλίο μου είναι ο Θεός», αποστομώνοντας μια και καλή όλους τους συνομιλητές του.

Μα τι είναι αυτό το βιβλίο επιτέλους; Ένα βιβλίο που κάποτε είχε κυκλοφορήσει σε δύο εκδοχές, τη «γυναικεία» και την «ανδρική» (στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ηρόδοτος, σε μετάφραση επίσης του κυρίου Χατζηπροδρομίδη -μην τις αναζητήσετε, είναι εξαντλημένες) και που ενώ μεταφράστηκε σε όλες σχεδόν τις γλώσσες των ανθρώπων, η κάθε του μετάφραση ουσιαστικά αποτελεί και ένα διαφορετικό βιβλίο. Και πόσο λεξικό είναι στ’ αλήθεια αυτό το «λεξικό», όπου στα λήμματά του βιογραφούνται οι ίδιοι οι υποτιθέμενοί του συγγραφείς και ερμηνεύονται τα ίδια τα όνειρά τους;

Ο μυστικιστής Πάβιτς, με αφορμή την ιστορία του λαού (και της αυτοκρατορίας) των Χαζάρων, μας αποκαλύπτει το μέγεθος του αινίγματος της ίδιας της Ιστορίας και μας προκαλεί να μελετήσουμε αλλά και να πιστέψουμε όλες τις εκδοχές της. Ενδεχομένως να θέλει να μας πει ότι η Ιστορία είναι ο ίδιος ο Θεός, οι παρελκόμενοί της μύθοι είναι οι παραβολές που χρησιμοποιεί για να μας γίνει κατανοητή και οι ιστορικοί-ερμηνευτές τους, εν τέλει οι προφήτες της. Και η ύπαρξή μας σήμερα, ίσως το μεγαλύτερό της θαύμα.

Τα περισσότερα βιβλία του Μίλοραντ Πάβιτς έχουν κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Καστανιώτης, οι οποίες, λόγω προφανώς της σερβολατρίας της δεκαετίας του ’90, μας σύστησαν και πολλούς άλλους συγγραφείς της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας. Στον κατάλογο του Καστανιώτη θα βρείτε επίσης και το σύνολο σχεδόν του έργου του έτερου σπουδαίου (και νομπελίστα) των σερβοκροατικών γραμμάτων, Ίβο Άντριτς (Το Γεφύρι του Δρίνου, Η Δεσποινίδα κ.λπ.).

Από τις Εκδόσεις Ηρόδοτος κυκλοφορεί το πολύ όμορφο και εξίσου παιγνιώδες μυθιστόρημα του Πάβιτς, Τοπίο Ζωγραφισμένο με Τσάι, σε μετάφραση της Γκάγκα Ρόσιτς, η οποία μας έχει δώσει εξαιρετικές μεταφράσεις έργων και πολλών άλλων «γιούγκων» λογοτεχνών (Στεβάνοβιτς, Κοβάτσεβιτς, Κις, Αλμπαχάρι κ.λπ.). Το Λεξικό των Χαζάρων, του Милорад Павић (Μίλοραντ Πάβιτς), εκδ. Καστανιώτης, μετάφραση Λεωνίδας Χατζηπροδρομίδης.

ΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΔΙΑΒΑΖΕΙ (ΕΚ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΩΝ): Θαύμα, της R. J. Palacio, εκδ. Παπαδόπουλος, μετάφραση Μαρίζα Ντεκάστρο. Ένα ξεχωριστό εφηβικό μυθιστόρημα με θέμα την αποδοχή της διαφορετικότητας, αλλά κυρίως την απομυθοποίηση της «κανονικότητας». Πολυφωνική αφήγηση, εντυπωσιακή ανάλυση, ρεαλιστικοί χαρακτήρες και αποφυγή συναισθηματικών εκβιασμών (ο βασικός ήρωας, ο δεκάχρονος Auggie, άτομο με «ειδικές ανάγκες» -υπάρχουν και «γενικές ανάγκες», άραγε;- μονάχα οίκτο δεν εμπνέει). Η προϋπηρεσία των Εκδόσεων Παπαδόπουλος στα πιο νεανικά κοινά νομίζω πως τους επιτρέπει πλέον να κάνουν τέτοιες πιο τολμηρές επιλογές. Με τα Μάτια του Άλλου, της Paola Capriolo, εκδ. Καλέντης, μετάφραση Δήμητρα Δότση. Ακόμα ένα βιβλίο που απευθύνεται κυρίως σε ανήλικους αναγνώστες, από μια σαφώς πιο καταξιωμένη (άγνωστη στην Ελλάδα, δυστυχώς) συγγραφέα. Η Capriolo εδώ φτιάχνει μια ιστορία σκληρή και τρυφερή ταυτόχρονα (όταν δεν πέφτεις στην παγίδα του διδακτισμού, δεν είναι ακατόρθωτο), για να περιγράψει το φαινόμενο του ρατσισμού-ξενοφοβίας στον όχι και τόσο αθώο κόσμο των εφήβων. Σχεδόν κινηματογραφική γραφή, ενδιαφέρουσα πλοκή και «αληθινοί» διάλογοι.
 

εμφάνιση σχολίων