CULTURE 10 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: DeLarge

CULTURE
Κείμενο σουρεαλιστικό μα και ρεαλιστικό, σκηνοθεσία ευφυής, υποκριτική άριστη. Στο Θέατρο Οlvio μπορεί «Κάποιος να μιλάει μόνος του κρατώντας ένα ποτήρι γάλα», αλλά τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Και γι’ αυτό ευθύνεται η DeLarge, δηλαδή ο σκηνοθέτης Πάνος Κορώνης και η παραγωγός Γιώτα Σκουβαρά.

-Το χιούμορ και ο σαρκασμός διατρέχουν όλη την παράσταση. Τι είναι χιούμορ για εσάς; DeLarge: Το χιούμορ είναι δείκτης ευφυΐας, είναι ζωή. Δε γίνεται να μη διακωμωδείς τα πράγματα, ακόμη και τα πιο τραγικά. Πιστεύουμε ότι ούτε ο ίδιος ο Ευθύμης (σ.σ. Ευθύμης Φιλίππου, ο συγγραφέας του βιβλίου πάνω στο οποίο βασίστηκε το έργο) φανταζόταν ότι θα έβγαινε τόσο γέλιο αλλά, πραγματικά, ας δούμε και τον επίσης «δικό» του «Κυνόδοντα»: μπορεί κάποιος να έχει δει αυτήν την ταινία και να μην έχει διακρίνει το μαύρο χιούμορ που ελλοχεύει; Πάντως είναι γεγονός ότι χιούμορ έχουν οι έξυπνοι άνθρωποι, που μάλιστα σπανίως είναι και ανάλαφροι τύποι. Είναι αστεία η τεράστια σημασία που δίνουμε σε πράγματα ασήμαντα. Είναι αστείο το πώς νομίζουμε ότι μπορούμε να ελέγξουμε τη ζωή μας και την πορεία των πραγμάτων, όταν από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να συμβεί κάτι πολύ μικρό και να τιναχτούν όλα στον αέρα. Όσοι λοιπόν μπορούν να σαρκάσουν τη ζωή τους χωρίς να παριστάνουν τους σπουδαίους, ξέρουν ότι το αστείο εμπεριέχει μεγάλες αλήθειες.

-Ποια σκηνή από τις πολλές που εκτυλίσσονται στο έργο αναγνωρίζει ο καθένας σας πιο έντονα; Γιώτα Σκουβαρά: «Όταν γράφεις με κόκκινο στυλό, είναι επειδή δεν έχεις βρει μπλε». Έτσι δεν είναι; Εκτός και αν διορθώνεις γραπτά… Και επίσης, «Δεν πρέπει να διατηρείς μια σχέση με κάποιον που αν φωνάξει, δεν τρομάζεις». Αν κάποιος σου φωνάξει και δεν αντιδράσεις, σημαίνει πως αδιαφορείς γι’ αυτόν. Πάνος Κορώνης: Η σκηνή τού «Σήμερα δεν έχω πει ένα μπράβο στον εαυτό μου». Αν τελείωνε το άγχος του «μπράβο» στη ζωή μας, ένα άγχος που έχουμε από την ώρα που γεννιόμαστε, θα έπαυαν οι λόγοι για να μη λέμε αλήθειες. Αν μας μάθαιναν από μικροί ότι η αλήθεια απλουστεύει τα πράγματα, αν δεν είχαμε τύψεις, φόβους και κόμπλεξ, θα ζούσαμε πολύ καλύτερα.

-Μια γυναίκα στην παραγωγή επιβάλλεται εύκολα ή δύσκολα; Γ.Σ.: Όταν οι άντρες έχουν απέναντί τους μια γυναίκα, περιμένουν ότι θα είναι ή χαριτωμένη ή υστερική. Πρέπει λοιπόν να καταφέρεις να ισορροπήσεις σε αυτά τα δύο όρια -όρια πολύ λεπτά. Αυτό όμως που με κουράζει περισσότερο είναι το συνεχές κυνήγι για το αυτονόητο. Δεν αντέχω πια να εκπλήσσομαι μπροστά στο ότι κάποιος είναι συνεπής απέναντι σε αυτό που αναλαμβάνει. Η ασυνέπεια βασιλεύει στη χώρα μας και, δυστυχώς, επειδή είμαστε όλοι κρίκοι μιας αλυσίδας, πρέπει και να την κατανοήσουμε και να την αντιμετωπίσουμε με ευελιξία. Το θέμα πάντως γενικότερα είναι να καταφέρεις να κερδίσεις το σεβασμό και όχι να τον εκβιάσεις.

-Πάνο, έχεις ζήσει και δουλέψει πολλά χρόνια στην Αμερική. Τι σου έχει αφήσει αυτή η εμπειρία; Π.Κ.: Η Αμερική μού έδωσε ελευθερία -εκεί δε σε κρίνει κανείς. Μπορείς να δημιουργήσεις, να ρισκάρεις, να παλέψεις χωρίς εμπόδια. Υπάρχει χώρος για όλους, εξελίσσεσαι συνέχεια, μπορείς να είσαι ανοιχτός και δε χρειάζεται να τα ξέρεις όλα. Αν έχεις το ταλέντο να επιλέγεις σωστούς συνεργάτες και δουλεύεις ομαδικά, έχεις την ευκαιρία να προχωρήσεις. Υπάρχει τρομερή αλληλοβοήθεια και μάλιστα σε επαγγελματικό επίπεδο, ενώ εδώ η βοήθεια λειτουργεί μόνο σε προσωπικό επίπεδο. Εδώ, δε, τα εμπόδια είναι συνεχή και η χαιρεκακία περισσεύει. Δε διανοούμαι πώς μπορεί κάποιος, για παράδειγμα, να πει ότι ο «Κυνόδοντας» ήταν αντιγραφή μιας άλλης ταινίας (όπως διατείνονταν κάποιοι όταν βγήκε) -μάλλον αυτήν την πρωτότυπη ταινία δεν την ήξεραν ούτε στις Κάννες ούτε στα Όσκαρ, μόνο στην Ελλάδα την ξέραμε. Αυτό λοιπόν που έμαθα στην Αμερική είναι ότι όταν είσαι καλός σε αυτό που κάνεις, θα εισπράξεις υποστήριξη και προώθηση. Ακριβώς το αντίθετο από ό,τι στην Ελλάδα. Εκεί βλέπεις παντού μουσικούς, θεατράκια, καλλιτέχνες να προσπαθούν, να προχωρούν και χωρίς να θεωρούν ότι κάνουν κάτι πολύ σπουδαίο, τα καταφέρνουν αν δουλέψουν σκληρά. Γνωρίζουν όλοι ότι μπορεί να αντικατασταθούν ανά πάσα στιγμή, αλλά γνωρίζουν ότι αν κάνουν κάτι συνεπές και καλό, θα αναγνωριστεί σίγουρα.

-Οι αμερικανοί έχουν χιούμορ; Π.Κ.: Οι αμερικανοί αυτοσαρκάζονται συνεχώς -όχι βέβαια όσο οι άγγλοι, αλλά είναι «μικροί» ακόμη. Παρότι είναι συντηρητικοί, έχουν χιούμορ και μάλιστα το υποδέχονται θερμά όταν τους δίνεται. Το Saturday Night Live, κορυφαίο talk show, γινόταν από ανθρώπους με κατά βάση dysfunctional (δυσλειτουργικές) προσωπικότητες -ιδέ Τζον Μπελούσι, Τιμ Ρόμπινς, Τσέβι Τσέις-, θίγοντας επίσης δυσλειτουργικές καταστάσεις. Αν αυτό δεν είναι σαρκασμός, τότε τι είναι; Και δεν επρόκειτο για κάποια περιθωριακή εκπομπή…

-Έχεις σκηνοθετήσει αρκετές από τις πιο επιτυχημένες διαφημίσεις. Οι κινηματογραφιστές μάλλον σνομπάρουν τη διαφήμιση. Π.Κ.: Η διαφήμιση είναι το μεγαλύτερο σχολείο, αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με ταινίες ή με διήγηση ιστοριών με οποιονδήποτε τρόπο. Κι αυτό, γιατί έχεις τη δυνατότητα να πειραματιστείς χωρίς τρέλες ή ασυναρτησίες γιατί, στο τέλος της ημέρας, πρέπει να παραδώσεις συγκεκριμένο project. Πιστεύω ότι κάποιος που είναι καλός στο σινεμά μπορεί να κάνει και μια πολύ καλή διαφήμιση και ότι κάποιος που είναι πολύ καλός στη διαφήμιση μπορεί ενδεχομένως, με ένα προσεγμένο project, να κάνει και καλό σινεμά. Φυσικά και η σημασία της διαφήμισης μπροστά σε μια ταινία είναι μικρότερη, αλλά μπορείς να μάθεις πολλά από αυτή. Το θέατρο βέβαια είναι μια άλλη υπόθεση: εκεί η υποκριτική είναι ο σημαντικός παράγων. Αποκλείεται να είσαι καλός κινηματογραφικός ηθοποιός, αν δεν είσαι καλός στο θέατρο. Όλοι οι μεγάλοι ηθοποιοί του κινηματογράφου που μπορούμε να σκεφτούμε υπήρξαν μεγάλοι θεατρικοί ηθοποιοί.

-Μια νέα συνεργασία, σε δύσκολους καιρούς. Σκηνοθέτης και παραγωγός, ένας άντρας και μια γυναίκα συναντιούνται επαγγελματικά, βουτώντας στα βαθιά. Τι σας ενώνει; DL: Είναι η αισθητική μας που ταιριάζει, η αντίληψη των πραγμάτων, η αίσθηση του χιούμορ, οι ευαισθητοποιήσεις. Όσα στη Γιώτα κάνουν «κλικ», δίνουν στον Πάνο ένα «γκελ»!, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Μας αρέσουν τα ίδια πράγματα, στο ίδιο επίπεδο. Αν δεν υπάρχουν αυτά ως βάση, δε μπορείς να λειτουργήσεις σε κοινά projects. Δύσκολα εμπιστεύεσαι συνεργάτη all the way και πόσω μάλλον σε ένα «δύσκολο» θεατρικό σαν κι αυτό και σε δύο ντοκιμαντέρ που είναι σε post production. Η διαδικασία πάντως της χημείας και της εμπιστοσύνης γίνεται αυτόματα. Αν κάτι χρειαστεί χρόνο για να ευοδωθεί, σημαίνει ότι «σκαλώνει» κάπου. Το πιο σημαντικό είναι ότι στην πρώτη ιδέα δεν υπάρχει δεύτερη σκέψη: το «πάμε να το κάνουμε» επειδή απλώς μας αρέσει κάτι είναι μια κοινή, στιγμιαία, απόφαση, ανεξαρτήτως αν μετά οι διαδικασίες μπορεί να πάρουν χρόνο. Και έχει σημασία φυσικά το άντρας και γυναίκα -λειτουργούμε συμπληρωματικά.

-Πόσο ακούνε οι σκηνοθέτες τελικά τους συνεργάτες τους; Πόσο μεταπλάθεται το όραμα στη διαδικασία παραγωγής; DL: Αν οι συνεργάτες λειτουργούν ως εκτελεστικά όργανα του σκηνοθέτη, δεν υπάρχει όφελος για κανέναν. Μόνο η δημιουργική ανταλλαγή οδηγεί σε κάτι που να αξίζει. Ο σκηνοθέτης δεν είναι παντογνώστης, που «το έχει όλο» εξαρχής. Αυτό το θεατρικό, για παράδειγμα, είναι ένα τέρας που θα σε κάνει άνω-κάτω, θες δε θες. Πρέπει λοιπόν, σε όποια θέση κι αν βρίσκεσαι, να παραμείνεις ανοιχτός και να είσαι ευέλικτος για να αντιληφθείς τις εκπλήξεις και τις ανατροπές. Ακόμη και τώρα που έχει ανέβει η παράσταση, επεμβαίνουμε σε αυτήν. Το θέατρο δεν έχει cut και montage. Είναι ένας ζωντανός οργανισμός και πάντα οι παραστάσεις είναι «άλλες» όταν ανεβαίνουν με τον κόσμο από κάτω. Στις πρόβες δεν έχεις αυτήν την πολυτέλεια, οπότε με τις αντιδράσεις του κόσμου, μπορείς να κάνεις επιδιορθωτικές κινήσεις -ειδικά σε αυτήν την περίπτωση που δεν περιμέναμε τόσο έντονη ανταπόκριση.

-Από όσο σας γνωρίζω, επιμένετε να λέτε ότι καταπιάνεστε με όσα σας αρέσουν. Έχω την αίσθηση ότι το οικονομικό όφελος έπεται, όπως πάντα στην τέχνη. Ζείτε κι εσείς αυτή την «ενοχή» απέναντι στο χρήμα; DL: Δεν έχουμε κάποια προκατάληψη απέναντι στην έννοια του χρήματος. Θέλουμε να είναι γεμάτο το θέατρο, να πληρώνονται όλοι καλά και να γυρίσουν πίσω τα χρήματα που επενδύθηκαν. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να βγάζουμε λεφτά από την τέχνη, αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος. Ο στόχος είναι μόνο ένας: να περάσουμε καλά, το οποίο μεταφράζεται στο να μάθουμε, να γελάσουμε, να προχωρήσουμε. Μέσα από την κάθε εμπειρία, σκοπός μας είναι να πάμε στο επόμενο βήμα, πιο έμπειροι, λιγότερο ανασφαλείς, πιο έτοιμοι εν τέλει. Άλλωστε, δεν υπάρχει τρόπος για να βγάλεις λεφτά εύκολα, αν δεν κάνεις εκπτώσεις. Είναι και τύχη.

-«Τύχη»… Δεν την φτιάχνουμε εμείς οι ίδιοι την τύχη μας; DL: Τύχη είναι μόνο το πεπρωμένο, αυτό που σου «έρχεται» αναπάντεχα. Όλα τα άλλα είναι στοχευμένα. Τυχαίο, για παράδειγμα, είναι που διαβάσαμε το βιβλίο του Ευθύμη Φιλίππου, αλλά δεν είναι τυχαίο πως εμείς το κάναμε έργο. Άλλο λοιπόν το τυχερό και άλλο το τυχαίο. Κάποια μεγάλη θεατρική σκηνοθέτης είχε πει πως «τα προβλήματα που θα έχεις στην παραγωγή ενός θεατρικού και το πώς θα τα λύσεις είναι το ίδιο το θεατρικό έργο». Είναι τύχη λοιπόν να πιστέψεις ότι μπορείς να εμπιστευθείς αυτό το πράγμα και να μη σταματάς μπροστά στα προβλήματα που συναντάς.


Info: Κάποιος μιλάει μόνος του κρατώντας ένα ποτήρι γάλα. Κείμενο: Ευθύμης Φιλίππου. Σκηνοθεσία: Πάνος Κορώνης, Ερμηνεύουν: Ν. Γεωργάκης, Ι. Μαυρέα, Σ. Γιαννουλάκης. Σάββατο και Κυριακή, 21:30, Θέατρο Olvio, Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός, τηλ: 21.34.14.118. Εισιτ.: 5-12 ευρώ

εμφάνιση σχολίων