ΣΙΝΕΦΙΛ ΣΙΝΕΜΑ: Θρέψε κοράκια

ΣΙΝΕΦΙΛ Ο Κάρλος Σάουρα μαζί με τον Βίκτορ Ερίθε του «Πνεύματος του Μελισσιού» υπήρξε για πάνω από δύο δεκαετίες ένας από τους λίγους ισπανούς σκηνοθέτες (ο Μπουνιουέλ δούλευε στη Γαλλία) που το έργο του έβγαινε έξω από τη φασιστοκρατούμενη (μέχρι το 1978) χώρα της ιβηρικής χερσονήσου. Αν και μεγαλωμένος σε αστική οικογένεια, ήδη από τα πρώτα του φιλμ ασκούσε πλάγια κριτική στο φρανκικό καθεστώς και χάρη στη βοήθεια του φίλου του και παραγωγού του, Ελίας Κερεχέτα, κατάφερνε να δείχνει τη δουλειά του στα φεστιβάλ του εξωτερικού, που λαχταρούσαν  να δουν και να βραβεύσουν τις αντιφρανκικές ταινίες του (κάτι αντίστοιχο με αυτό που γίνεται με τους διάφορους ιρανούς σκηνοθέτες σήμερα).

Στην Ελλάδα ταινίες του (λόγω του δικού μας καθεστώτος) είδαμε από το 1974 και μετά. Αν και γυρισμένο το 1973, το «Η Άννα και οι Λύκοι» (όπως και το «Πνεύμα του Μελισσιού»), έφτασαν στις αίθουσες τέχνης της εποχής (Στούντιο, Αλκυονίδα, Έλλη) κάποια στιγμή το 1976. Της ίδιας χρονιάς είναι και τούτη η ταινία, η οποία για κάποιο λόγο δεν είχε παιχτεί ποτέ πριν στη χώρα μας. Στιλιστικά συγγενεύει περισσότερο με την ταινία του Ερίθε, με την οποία μοιράζεται και την ίδια μικρή πρωταγωνίστρια, τη δεκάχρονη Άνα Τόρεντ, όπου και εδώ κρατάει στο ρόλο της το πραγματικό της όνομα.

Εδώ η Άνα ζει με τους γονείς της, τις δύο αδερφές της και την κωφάλαλη γιαγιά τους σ’ ένα σκοτεινό διαμέρισμα στο κέντρο της Μαδρίτης, όπου τα στόρια των παραθύρων είναι συνέχεια κατεβασμένα. Η σιωπή στοιχειώνει το σπίτι, το οποίο όμως βρίσκεται περιτριγυρισμένο από το θόρυβο των δρόμων γύρω του. Μετά τον οδυνηρό θάνατο της μητέρας της, θα βρει και τον πατέρα της νεκρό, στην αγκαλιά μιας ξένης γυναίκας. Με τη γιαγιά ανάπηρη στο καροτσάκι, η συναισθηματικά απόμακρη θεία Πολίν θα έρθει να μείνει στο σπίτι για να τις προσέχει.

Μέσα από την αφήγηση της ενήλικης πλέον Άνα από το μελλοντικό 1995 (στο ρόλο της μητέρας και της ώριμης Άνα η Τζέραλντιν Τσάπλιν, σύντροφος του σκηνοθέτη), όπου αλήθεια και φαντασία, νεκροί και ζωντανοί, παρόν και παρελθόν περιπλέκονται, μαθαίνουμε ότι ο πατέρας της ήταν στρατιωτικός του καθεστώτος και η μητέρα της ταλαντούχα πιανίστρια, η οποία αφέθηκε να εγκλωβιστεί μέσα στην οικογενειακή συνθήκη κάτω από τη σιδηρά πυγμή του αυταρχικού συζύγου της.

Μέσα από τις σχεδόν τελετουργικές καθημερινές συμπεριφορές αλλά και τις σχέσεις ανάμεσα στις γυναίκες (ανάμεσά τους υπάρχει και μια οικιακή βοηθός, η Ρόζα, η οποία διαφωτίζει τη μικρή Άνα περί των σεξουαλικών μυστηρίων), η «παραβολή» για τον εγκλωβισμό της οικογένειας/χώρας όπου οι γονείς -ακόμη και νεκροί- συνεχίζουν να ρυθμίζουν τις εσωτερικές σχέσεις εξουσίας, είναι ξεκάθαρη. Το μέλλον δεν αναμένεται να είναι καλύτερο. Αυτό άλλωστε υπονοεί και ο τίτλος, που βασίζεται στην παροιμία «Θρέψε κοράκια, να σου βγάλουν τα μάτια».



Το φιλμ (το οποίο υπάρχει ήδη στον κατάλογο της σινεφίλ Criterion Collection) μαζί με το «Πνεύμα του Μελισσιού» υπήρξε μία από τις  επιδραστικότερες ταινίες του ισπανικού σινεμά της δεκαετίας του ’70. Ο Αλεχάντρο Αμενάμπαρ πήρε την Άνα Τόρεντ για πρωταγωνίστρια της πρώτης του ταινίας, του εκπληκτικού “Tesis” (1996). Η ζωή πίσω από τα κλειστά παράθυρα με τη  συνύπαρξη ζωντανών και νεκρών είναι και το θέμα της δεύτερής του, του αγαπημένου μας «Οι Άλλοι» (2001). Ακόμη και ο Αλμοδόβαρ έκανε ένα μικρό φόρο τιμής στον σκηνοθέτη, δίνοντας το ρόλο της καθηγήτριας μπαλέτου στην (ταυτισμένη με το έργο του Σάουρα την εποχή εκείνη) Τζέραλντιν Τσάπλιν, στο αριστουργηματικό «Μίλα της». Με το βραβείο της επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών, μια πολύ σημαντική ταινία για τη σκοτεινή πλευρά της παιδικής ηλικίας, για το πέρασμα του χρόνου, για τις σχέσεις εξουσίας, για την απόλαυση του να κάνεις και να βλέπεις σινεμά.



Info: «Θρέψε Κοράκια» (Cria Cuervos). Κοινωνική-Δραματική. Ισπανία 1976. Πρεμιέρα: Πέμπτη 27 Ιουνίου. Σκηνοθεσία-Σενάριο: Κάρλος Σάουρα. Παίζουν: Άνα Τόρεντ, Τζέραλντιν Τσάπλιν, Μόνικα Ραντάλ, Φλορίντα Τσίκο. Διανομή; Carusel Films.
 

εμφάνιση σχολίων