Το δεύτερο μου βιβλίο λέγεται In God We Trust. Πρόκειται για είκοσι διηγήματα με ήρωες-αντιήρωες που ζουν στο περιθώριο της κοινωνίας ή έξω από αυτό που αφηρημένα ονομάζουμε «κανονικότητα».
Νιώθω κάπως προστατευτικά απέναντι τους επειδή είναι weirdos δηλαδή περίεργοι, ιδιόρρυθμοι και διαφορετικοί αλλά όχι από επιλογή. Ενίοτε κατανοώ τους εκκεντρικούς ανθρώπους που επιδιώκουν χτίζοντας μια περσόνα να ξεχωρίσουν από το σύνολο. Συχνά το αποτέλεσμα είναι καταπληκτικό κι άλλοτε μια «seek attention» καρικατούρα. Αυτό που με ιντριγκάρει όμως συγγραφικά –ίσως όχι μόνο συγγραφικά– είναι αυτοί που ξεχωρίζουν σαν τη μύγα μέσα στο γάλα όχι γιατί διάλεξαν να είναι εκκεντρικοί αλλά γιατί η μοίρα, η ζωή, η κοινωνία, οι λάθος επιλογές, το κακό μάτι, το κακό αυτί ή ό,τι άλλο θες τους άφησαν εκτός. Οι κατά λάθος περιθωριακοί, οι παρίες, οι απόκληροι.
Προσπάθησα η προσέγγισή μου να είναι απαλλαγμένη από οποιαδήποτε λύπηση. Η πλειοψηφία αυτών των περιπτώσεων άλλωστε μπορεί να επιδέχεται λύπησης αλλά στην πραγματική ζωή οι άνθρωποι αυτοί είναι διαταραγμένες προσωπικότητες δύσκολα έως ακατόρθωτα προσεγγίσιμες.
«Πρώτα ζούμε μετά γράφουμε»
Η πρώτη φορά: Τα διηγήματα έχουν γραφτεί από το 2016 μέχρι και το 2024. Επανερχόμουν σε ήρωες αυτής της συνομοταξίας τόσο συχνά που κατάλαβα ότι έχω μια θεματική που με ενδιαφέρει.
Αθήνα 2016. Παρακολουθώ κάποια μαθήματα δημιουργικής γραφής που γίνονται σε ένα υπόγειο στα Εξάρχεια από τον Χρήστο Αγγελάκο και τον Διονύση Μαρίνο. Είναι αρχή και κανείς ακόμα δεν γνωρίζει καλά κανέναν αλλά υπάρχει διάχυτη η αίσθηση πως «κάτι στ΄ αλήθεια γίνεται εδώ». Η Αθήνα είναι σε μια κατάσταση χάους λόγω της τότε επικείμενης επίσκεψης του προέδρου Ομπάμα. Συναντιόμαστε στα Εξάρχεια μέσα σε μια κυκλοφορική συμφόρηση και σκληρή αστυνόμευση Ο πληθωρικός Χρήστος έχει όρεξη και μιλάει με πάθος για το πως πρέπει να τσαλακωνόμαστε στα γραπτά μας, να διώξουμε το διδακτισμό, να λερωθούμε, να ξεβρακωθούμε, να «σκοτώσουμε τα αγαπημένα μας αποσπάσματα/ Kill your darlings» για να καταλήξει στο κλασικό του: «Πρώτα ζούμε μετά γράφουμε».
Το μάθημα τελειώνει και περιμένουμε να μας βάλουν την εβδομαδιαία εργασία- άσκηση γραφής. Σηκώνεται ο Χρήστος στον πίνακα και γράφει: «Εκείνη την ημέρα σκότωσα τον Μπαράκ Ομπάμα». Αντιδρούμε όλοι με έκπληξη. Τι λες τώρα; Τι πρώτα ζούμε μετά γράφουμε μας έλεγες; Ποιος έζησε κάτι τέτοιο δηλαδή;
Τέλος πάντων εκείνη την εβδομάδα γεννήθηκε ο πρώτος μου weirdo στο ομώνυμο διήγημα. Θυμάμαι τον Χρήστο να το διαβάζει δυνατά με μια επιδοκιμασία στη φωνή του. Το 2019 ο Χρήστος Αγγελάκος έφυγε από κοντά μας. Μπορεί να το έχω δημιουργήσει στη φαντασία μου αλλά μας θυμάμαι να συζητάμε όρθιοι σε εκείνο το υπόγειο και να του λέω πως το συγκεκριμένο διήγημα θα το δημοσιεύσω.
Οι ήρωες ήρθαν και με βρήκαν μόνοι τους
Νέα Υόρκη 2018. Βασανίζομαι να βρω ένα μέρος να καπνίσω με την ησυχία μου. Απαγορεύεται εδώ, απαγορεύεται εκεί , όχι κοντά σε παράθυρο, όχι σε πάρκο, όχι σε τόσα μέτρα από τα κτήρια, άσε που όταν βρεις ένα μέρος που τελικά επιτρέπεται οι περαστικοί σε κοιτάζουν σαν μίασμα. Περισσότερη κατανόηση θα έδειχναν σε κάποιον που σουτάρει ηρωίνη παρά στον καπνιστή.
Το θέμα είναι ότι έχω βρεθεί κάτω από μια τεράστια μεταλλική γέφυρα με το πακέτο στα χέρια έτοιμη να προβώ στην απαγορευμένη αμαρτία. Ανάβω το τσιγάρο και μέσα σε δευτερόλεπτα βγαίνει από το πουθενά φιγούρα ξωτικού και πλησιάζει προς το μέρος μου. Ούτε ξέρω από που ξεπήδησε. Αδύνατη ή μάλλον ισχνή, λερωμένα ρούχα, κουβέρτα φορεμένη σαν παρεό, γάντια που αφήνουν έξω τα δάχτυλά της.
Και στους δυο της ώμους ζωσμένες χιαστή πάνινες τσάντες ασφυκτικά γεμάτες. Δύο φωτεινά πράσινα μάτια μέσα σε όλο αυτή την εικόνα παντελούς έλλειψης φροντίδας. Με πλησιάζει αργά και διστακτικά δείχνοντας μου το τσιγάρο που κρατάω. Της δίνω δύο. Το ένα το βάζει στο στόμα και το δεύτερο το καβατζώνει μέσα στον φαρδύ της σκούφο!
Με μια αναίδεια που μάλλον προέκυψε από το γεγονός ότι βρισκόμουν στην Αμερική με την δημοσιογραφική μου ιδιότητα και μάλλον πίστευα ότι μπορώ να κάνω αδιάκριτες ερωτήσεις όποτε μου ‘ρθει, τη ρώτησα έτσι, ελαφρά τη καρδία, «How long have you been out in the streets?” Δεν της άρεσε. Το κατάλαβα μόνο από τη ματιά της. Γέλασε ειρωνικά και μου απάντησε: «You are out in the streets yourself. Try smoking anywhere inside ». Τη σκεφτόμουν όλη την υπόλοιπη μέρα. Είναι η ηρωίδα από το διήγημα «Σαβούρες» χωρίς να έχω καμία πληροφορία από τη ζωή της, μόνο τη φιγούρα της.
Στο ίδιο ταξίδι, γνωρίζοντας από κοντά τους Έλληνες της Αμερικής, προέκυψε κι ένας ακόμα weirdo διαφορετικός από τους υπόλοιπους, ο παχουλός μοναχικός λογιστής του διηγήματος « 102 όροφοι έξω από τη Νίσυρο». Όλοι γεννήθηκαν από μια αφορμή που θυμάμαι έντονα –όχι πραγματική συνήθως- όπως ο ήρωας του πρώτου διηγήματος του βιβλίου που το ερέθισμα μου ήταν μια ταινία που είχα δει ίσως και δεκαπέντε χρόνια πριν να τον τοποθετήσω σε ένα διήγημα.
Αυτή είναι για εμένα η μαγεία της γραφής, ανασύρει από τα συρτάρια της μνήμης ξεχασμένα ερεθίσματα και σε βάζει να τα αποτυπώσεις επιτρέποντάς σου να το κάνεις αυτό με όση φαντασία θες.
To In God We Trust κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ
Διαβάστε επίσης:
Στέλιο, τι έμαθες φωτογραφίζοντας τον κόσμο για 10 χρόνια;
Ευγενία Τζιρτζιλάκη: Τι έμαθε γράφοντας για τον πολιτικό Μπύχνερ
Μαρία Cyber: «Η ασθένεια σε αλλάζει πολύ αν θες