Τσβάιχ: Η ομογενοποίηση Α' ΠΡΟΣΩΠΟ του κόσμου

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Στο κείμενο αυτό του 1925 ο Τσβάιχ διαβλέπει προφητικά τον κίνδυνο για την ομογενοποίηση του κόσμου και τη ραγδαία τόση για ομοιομορφία, πολλές δεκαετίες πριν από την παγκοσμιοποίηση.

Ο κόσμος γίνεται ολοένα πιο ομοιογενής. Η εντονότερη πνευματική εντύπωση από κάθε ταξίδι μου τα τελευταία χρόνια, παρ' όλες τις επί μέρους ευτυχισμένες εκπλήξεις: μια υφέρπουσα φρίκη απέναντι στην ομογενοποίηση του κόσμου. Όλα γίνονται ομοιόμορφα στις εξωτερικές εκφάνσεις της ζωής, όλα επιπεδοποιούνται σ' ένα ομοιογενές πολιτιστικό σχήμα. Τα ιδιαίτερα έθιμα των λαών απαλείφονται, το ντύσιμο εξομοιώνεται, τα ήθη διεθνοποιούνται. Οι χώρες φαντάζουν όμοιες μεταξύ τους, η ζωή και η δράση των ανθρώπων είναι ενταγμένες στο ίδιο πλαίσιο, οι πόλεις τους όλο και πιο ίδιες στα εξωτερικά τους γνωρίσματα.

Διότι αν η ανθρωπότητα σήμερα γίνεται ολοένα πιο ανιαρή και ομοιόμορφη, το παθαίνει επειδή κατά βάθος αυτή είναι η επιθυμία της. Η αυτονομία στον τρόπο της ζωής, ακόμα και στην ευχαρίστηση της ζωής, αποτελεί πλέον στόχο και ιδανικό για τόσο λίγους ανθρώπους, που οι περισσότεροι δεν το αντιλαμβάνονται καν ότι μετατρέπονται σε μόρια, σε άτομα παρασυρμένα στη δίνη μιας γιγάντιας δύναμης. Αφήνονται λοιπόν στη θέρμη του ρεύματος, που τους παρασέρνει στο κενό. "Ruere in servitium", όπως έλεγε ο Τάκιτος, το να ορμάει κανείς με τη θέλησή του στη δουλεία.

Η αύξουσα ομοιομορφία γεννά μια μαζική ψυχή,                            

Δεν είναι ακίνδυνο το όλοι οι άνθρωποι κυκλοφορούν παρόμοιοι, όλες οι γυναίκες ίδια ντυμένες, ίδια μακιγιαρισμένες: Η ομοιομορφία αυτή μπαίνει οπωσδήποτε μέσα τους, διεισδύει και κάτω από την επιφάνεια. Τα πρόσωπα μοιάζουν όλο και πιο πολύ μεταξύ τους όταν εμφορούνται από παρόμοια πάθη, τα σώματα επίσης όταν επιδίδονται στα ίδια σπορ, καθώς και οι σκέψεις όταν έχουν τα ίδια ενδιαφέροντα.

Και χωρίς να το αντιληφθούν, οι ψυχές εξομοιώνονται· η αύξουσα ομοιομορφία γεννά μια μαζική ψυχή, ευνοεί τη συρρίκνωση των νεύρων και τη διόγκωση των μυών, την απαλοιφή του ατομικού προς όφελος της τυποποίησης. Η συζήτηση, η τέχνη της συνομιλίας, υποχωρεί κι επισκιάζεται από το χορό και τα σπορ · το θέατρο εκχυδαϊζεται στον κινηματογράφο, η λογοτεχνία γίνεται η πρακτική στιγμιαίων νεωτερισμών, εποχιακών "επιτυχιών".

Στέφαν Τσβάιχ, Η ομογενοποίηση του κόσμου, Μετάφραση: · Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης Εκδ. Άγρα. Ο Στέφαν Τσβάιχ (28 Νοεμβρίου 1881-23 Φεβρουαρίου 1942) ήταν Αυστριακός συγγραφέας, δημοσιογράφος και βιογράφος. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο γερμανικό Υπουργείο Άμυνας. Παρ' όλ' αυτά παρέμεινε ειρηνιστής σε όλη του τη ζωή. Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, κατέφυγε στην Αυστρία κι έπειτα στην Αγγλία. Το 1940 πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες και μετά στη Βραζιλία, όπου το 1942 ο ίδιος και η δεύτερη σύζυγός του, Lotte, αυτοκτόνησαν απελπισμένοι για το μέλλον της Ευρώπης και του πολιτισμού της.


Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Fb για να βλέπετε τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν


Διαβάστε επίσης:
Γιουρσενάρ: «Δεν τη φωνάζω, έρχεται όποτε θέλει»
Γιάλομ: Ποτέ δεν είναι αργά για αλλαγές
Τσβάιχ: Οι μεγάλες στιγμές της ανθρωπότητας

εμφάνιση σχολίων