Καλβίνο: Όταν ομορφιά Α' ΠΡΟΣΩΠΟ σημαίνει αυτό που διαρκεί στο χρόνο

Α' ΠΡΟΣΩΠΟ Στην Ιαπωνία το κάθε προϊόν τέχνης δεν κρύβει ούτε εξωραΐζει τη φυσική όψη των στοιχείων που το αποτελούν. Ιδού μια σταθερά του γιαπωνέζικου πνεύματος που οι κήποι σε βοηθάνε να κατανοήσεις.

Στα παραδοσιακά κτήρια και αντικείμενα είναι πάντα αναγνωρίσιμα τα υλικά με τα οποία είναι φτιαγμένα. Το ίδιο ισχύει και για την κουζίνα. Η γιαπωνέζικη κουζίνα είναι μια σύνθεση φυσικών στοιχείων που έχει την τάση να δημιουργεί μια οπτική φόρμα, και αυτά τα στοιχεία φτάνουν στο τραπέζι διατηρώντας σε ένα μεγάλο μέρος τους την αρχική τους όψη, χωρίς να έχουν ανεχθεί τις μεταμορφώσεις της δυτικής κουζίνας, για την οποία ένα πιάτο είναι έργο τέχνης όσο περισσότερο τα συστατικά του είναι αγνώριστα.

Στον κήπο τα διάφορα στοιχεία τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο ανάλογα με αρμονικά και εννοιολογικά κριτήρια, όπως οι λέξεις σε ένα ποίημα. Με τη διαφορά ότι αυτές οι φυτικές λέξεις αλλάζουν χρώμα και φόρμα κατά τη διάρκεια του χρόνου, και ακόμα περισσότερο με το πέρασμα των χρόνων: αλλαγές τμηματικές ή ολικές, που έχουν ληφθεί υπόψιν όταν σχεδιάζεται το ποίημα-κήπος. Ύστερα τα φυτά πεθαίνουν και αντικαθίστανται από άλλα παρόμοια, που τοποθετούνται στα ίδια μέρη: με το πέρασμα των αιώνων ο κήπος ανανεώνεται διαρκώς αλλά παραμένει πάντα ο ίδιος.

Διαβάστε επίσης: Kintsugi: Η ομορφιά του ραγίσματος

Κι αυτή είναι μια άλλη σταθερά που φαίνεται αμέσως στους κήπους: η αρχαιότητα στην Ιαπωνία δεν κρύβει την ιδεατή της ουσία στην πέτρα όπως στη Δύση, όπου ένα αντικείμενο ή ένα κτήριο μπορεί να θεωρηθεί αρχαίο μονάχα αν έχει διατηρήσει τα υλικά του στοιχεία.

Γεννιούνται και πεθαίνουν οι δυναστείες, οι ανθρώπινες ζωές, οι ίνες των κορμών αυτό που διαρκεί είναι η ιδεατή φόρμα του κτηρίου                  

Εδώ βρισκόμαστε στο σύμπαν του ξύλου: αρχαίο είναι ό,τι διαιωνίζει το σχέδιό του μέσα από και μια συνεχή καταστροφή και ανανέωση των φθαρτών του στοιχείων. Αυτό ισχύει για τους κήπους όπως και για τους ναούς και τα παλάτια και τις βίλες και τα περίπτερα, όλα από ξύλο, όλα πολλές φορές φαγωμένα από τις φλόγες των πυρκαγιών, πολλές φορές μουχλιασμένα και σαπισμένα και σαρακοφαγωμένα, αλλά κάθε φορά ξαναφτιαγμένα κομμάτι κομμάτι: οι σκεπές με τα στρώματα από φλούδα κυπαρισσιού που ξαναφτιάχνονται κάθε εξήντα χρόνια, οι κορμοί των στύλων και των δοκαριών, οι σανιδένιοι τοίχοι, τα ταβάνια από μπαμπού, τα καλυμμένα με ψάθες πατώματα (τα πανταχού παρόντα τατάμι, μονάδα μέτρησης επιφανειών).

Στην επίσκεψη των υπεραιωνόβιων κτηρίων του Κιότο, ο οδηγός μας ενημερώνει για το κάθε πόσα χρόνια προβλέπεται η αντικατάσταση αυτού ή εκείνου του τμήματος της κατασκευής: η φθαρτότητα των επιμέρους τμημάτων αναδεικνύει την αρχαιότητα του συνόλου. Γεννιούνται και πεθαίνουν οι δυναστείες, οι ανθρώπινες ζωές, οι ίνες των κορμών αυτό που διαρκεί είναι η ιδεατή φόρμα του κτηρίου, και δεν έχει σημασία αν τα κομμάτια της υλικής του βάσης αφαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν αμέτρητες φορές, και αν τα πιο πρόσφατα μυρίζουν φρεσκοπλανισμένο ξύλο.

Διαβάστε επίσης: Οι κήποι του Ζεν και πως να απαλλαγείς από το άγχος

Έτσι ο κήπος εξακολουθεί να είναι ο κήπος που σχεδιάστηκε πριν από πεντακόσια χρόνια από έναν αρχιτέκτονα-ποιητή, παρότι το κάθε φυτό ακολουθεί την πορεία των εποχών, των βροχών, του ανέμου. Έτσι οι στίχοι ενός ποιήματος μένουν ζωντανοί στο χρόνο, ενώ το χαρτί των σελίδων πάνω στις οποίες θα μεταγραφούν, θα έχει γίνει σκόνη.
 

 Απόσπασμα από το βιβλίο του Ίταλο Καλβίνο, Η συλλογή της άμμου, εκδ. Καστανιώτη. Ο Ίταλο Καλβίνο, (15 Οκτωβρίου 1923-19 Σεπτεμβρίου 1985) ήταν Ιταλός πεζογράφος, δοκιμιογράφος και δημοσιογράφος. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Με πολλούς αναγνώστες στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν ο πιο μεταφρασμένος σύγχρονος Ιταλός συγγραφέας κατά τη στιγμή του θανάτου του. Έχει κερδίσει επίσης και μία υποψηφιότητα για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Από τα πιο σημαντικά του έργα θεωρείται το Αν μια Νύχτα του Χειμώνα Ένας Ταξιδιώτης, και οι Αόρατες Πόλεις.

 
Διαβάστε επίσης:
Καλβίνο: Aν ο Νέος Κόσμος ανακαλυπτόταν σήμερα, θα ήμασταν ικανοί να τον δούμε;
Καλβίνο: «Η φαντασία είναι σαν τη μαρμελάδα»
 

εμφάνιση σχολίων