Από τον κινηματογραφικό μας συντάκτη Χ. Λακταρίδη
Καθώς τα σινεμά ανοίγουν ετοιμάζουμε αφιερώματα που ίσως σας βοηθήσουν να επιλέξετε πιο εύκολα τα φιλμ που θέλετε να δείτε. Αυτό είναι το σινεφίλ αφιέρωμα, θα ακολουθήσει και άλλο με τις πιο «εμπορικές» ταινίες.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΑΚΗΣ ΛΑΚΤΑΡΙΔΗΣ [email protected] | ΦΩΤΟ: ΑΣΠΡΟ ΠΑΤΟ
14 Μαΐου 2021
Ο γαλλικός όρος Σινεφίλ (Cinephile), είναι πολύ παρεξηγημένος στη χώρα μας. Ενώ ουσιαστικά δηλώνει τον κινηματογραφόφιλο, εμείς τον χρησιμοποιούμε στην θέση του πιο εύστοχου arthouse στα Αγγλικά, για να αποδώσουμε είδος σε ταινίες που δεν ταιριάζουν σε καμία από τις γνωστές κατηγορίες, ενώ για τον περισσότερο κόσμο που προτιμά να βλέπει ξανά και ξανά, αυτό που εμπιστεύεται -βατές ταινίες με αρχή, μέση και τέλος- σημαίνει κουλτούρα (με την κακή της έννοια), ελιτισμό, αργή και ακατανόητη αφήγηση.
Στην πραγματικότητα, όλες αυτές οι ερμηνείες είναι λανθασμένες και αυτό που μένει στο τέλος είναι ο φίλος του κινηματογράφου. Όλου του κινηματογράφου, όλων των ειδών του και όλων των εκφάνσεών του.
Auteur στα Γαλλικά είναι ο Δημιουργός, από εκεί βγαίνει και το Auteurism δηλαδή το Σινεμά του Δημιουργού που πολλοί αγάπησαν και άλλοι τόσοι εμίσησαν. Υποδηλώνει τους σκηνοθέτες που έχουν στο σύνολο σχεδόν του έργου τους, πάνω κάτω το ίδιο ύφος και τις ίδιες ανησυχίες και θεματικές, ενώ οι ταινίες τους έχουν το δικό τους προσωπικό άγγιγμα, έτσι που ακόμα και αν κάποιος δεν γνωρίζει το όνομα του σκηνοθέτη, να το μαντεύει από το ύφος αυτού που παρακολουθεί. Με αυτή την έννοια, Auteur είναι ο Γκασπάρ Νοέ, αλλά και ο Αλμοδόβαρ, ο Γουές Αντερσον ή ο Στίβεν Σπίλμπεργκ. Και εδώ όμως κάποιοι, κυρίως κριτικοί που δεν αγαπούν τις φεστιβαλικές ταινίες τις οποίες θεωρούν «ανθρωποδιώκτες», χρησιμοποιούν αυτούς τους δύο όρους υποτιμητικά, για να προειδοποιήσουν τους αναγνώστες τους για «ακαταλαβίστικες», κατά τους ίδιους, «κουλτουριάρικες» ταινίες.
Η αλήθεια είναι πως το φεστιβαλικό κύκλωμα, επιβραβεύει και πριμοδοτεί το arthouse και το Σινεμά του Δημιουργού,όμως αυτή είναι η δουλειά των φεστιβάλ, να ανακαλύπτουν νέους ενδιαφέροντες δημιουργούς να πριμοδοτεί και να επιβραβεύει το έργο τους, το οποίο εκτός κυκλώματος, έχει μικρές πιθανότητες να τραβήξει το μη εξειδικευμένο μεγάλο κοινό. Από αυτά τα φεστιβαλικά ταλέντα, αντλεί συνήθως και ο λεγόμενος εμπορικός κινηματογράφος (η Κλόε Ζάο του Nomadland ετοιμάζει αυτή τη στιγμή το The Eternals για την Marvel), ενώ χάρη στην επιτυχία των blockbusters, χρηματοδοτούνται πολλά πρότζεκτ «ανεξάρτητων» θυγατρικών των ίδιων μεγάλων εταιρειών, για ταινίες που τροφοδοτούνται τα φεστιβάλ, σε έναν αέναο κύκλο που οι περισσότεροι αγνοούν, ή προτιμούν να αγνοούν και να γκρινιάζουν συνεχώς, είτε για τις μικρές ταινίες που «κλείνουν» τις αίθουσες, είτε για τα blockbusters που «εφτελίζουν» τον κινηματογράφο. Και για να τελειώνουμε μια καλή με αυτό, τις αίθουσες τις έκλεισαν τα μεγάλα στούντιο που πριμοδότισαν τους πολυκινηματογράφους και τις αλυσίδες τους και όχι οι arthouse ταινίες από το Καζακστάν.
Φυσικά δεν υποκύπτουν όλοι στον πειρασμό των μεγάλων στούντιο, ούτε είναι καλές όλες οι φεστιβαλικές, arthouse ταινίες, ούτε και κακές ή άτεχνες όλες αυτές που γυρίζονται με κύριο σκοπό να φέρουν λεφτά στο ταμείο. Πολλές εθνικές κινηματογραφίες ετοιμάζουν φιλμ για τα φεστιβάλ, που δεν έχουν και πολύ σχέση με την πραγματική κουλτούρα της χώρας τους, αλλά με προδιαγραφές που θα αρέσουν στους κριτικούς και στο Δυτικό κοινό των φεστιβάλ, Καννών, Βενετίας, Βερολίνου, Τορόντο ή Σάντανς.
Οι ταινίες που ακολουθούν, τις οποίες περιμένουμε να δούμε στις θερινές αίθουσες, αν και θα μπορούσαν να μπουν, λανθασμένα ή και όχι, κάτω από τον όρο Σινεφίλ, είναι στην πραγματικότητα ταινίες ρομαντικές, δραματικές, κοινωνικές, αστυνομικές, κομεντί, κάποιες είναι εποχής, δύο από αυτές ντοκιμαντέρ, επτά από αυτές έρχονται από τα Οσκαρ, άλλες από διάφορα φεστιβάλ, με βραβεία ή όχι, οι περισσότερες με αρχή, μέση και τέλος, που δεν απευθύνονται όμως στα πλήθη, που έτσι και αλλιώς δεν μπορούν να κατακλύσουν τις αίθουσες. Όλες τους όμως είναι ξεχωριστές και αξίζουν την προσοχή μας. (Οι πιο εμπορικά φιλόδοξες ταινίες θα παρουσιαστούν ανάλογα, σε άλλη λίστα). Η σειρά είναι αλφαβητική:
16 ΦΟΡΕΣ ΑΝΟΙΞΗ (Seize Printemps), της Σιζάν Λιντόν. Μια 16χρονη μαθήτρια, ερωτεύεται έναν μεγαλύτερό της σε ηλικία νεαρό ηθοποιό θεάτρου. Τρυφερό και δροσερό ντεμπούτο της κόρης του Βενσάν Λιντόν που είδαμε στις περασμένες Νύχτες πρεμιέρας.
ΑΜΜΩΝΙΤΗΣ (Ammonite), του Φράνσις Λι. Ο σκηνοθέτης του, Του Θεού η Χώρα, επιστρέφει με μια ταινία εποχής που αφορά ένα γυναικείο ζευγάρι αυτή τη φορά. Την παλαιοντολόγο - γεωλόγο Μέρι Ανινγκ και την νεαρή μαθητευόμενή της, Σάρλοτ Μέρτσισον. Θα την δεχτεί με το ζόρι λόγω οικονομικής δυσπραγίας, όμως η αρχική αδιαφορία της για την κοπέλα, θα εξελιχθεί σε έναν δυνατό έρωτα που δεν μπορεί να κρατήσει περισσότερο από ένα καλοκαίρι, στην Βρετανία του 1840.
ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ (Young Ahmed), των Ζαν-Πιερ & Λικ Νταρντέν. O 13χρονος μουσουλμάνος Αχμεντ που ζει στο Βέλγιο, μετατρέπεται σιγά σιγά, μέσω μιας παρέας μεγαλύτερων αγοριών, σε έναν μικρό φονταμενταλιστή, πράγμα που τον φέρνει αντιμέτωπο με την οικογένειά του, το σχολείο του και την κοινωνία που ζει. Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών για τους αδερφούς Νταρντέν.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΟΥΛΗΣΕ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΤΟΥ (The Man Who Sold His Skin), της Κάουτερ Μπεν Χάνια. Η υποψήφια για Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας, δουλειά της Λιβανέζας σκηνοθέτη, αφηγείται την ιστορία ενός Σύριου που πουλάει την πλάτη του σε έναν Γάλλο καλλιτέχνη για να καταφέρει να ταξιδέψει προς την Ευρώπη και την ελευθερία, αλλά και για να συναντήσει την αρραβωνιαστικιά του. Θα αποκτήσει δόξα αλλά θα είναι και υποχρεωμένος να ξοδέψει τη ζωή του εκθέτοντας το κορμί του στα μουσεία όλου του κόσμου.
ΑΣΠΡΟ ΠΑΤΟ (Druk/Another Round), του Τόμας Βίντερμπεργκ. Βραβείο Οσκαρ Διεθνούς Ταινίας για την καινούργια δουλειά του Δανού σκηνοθέτη που κέρδισε και το Βραβείο Καλύτερης Ευρωπαϊκής Ταινίας για το 2020, αλλά και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Α' Ανδρικής Ερμηνείας που πήρε ο πάντοτε εξαιρετικός Μαντς Μίκελσεν. Υπάρχει μια θεωρία ότι γεννιόμαστε με ελαφρώς ελλιπή ποσότητα αλκοόλ στο αίμα μας και ότι η μέθη σε καθημερινή βάση -σε συνετά επίπεδα τουλάχιστον- θα άνοιγε το μυαλό μας, θα μείωνε τα προβλήματά μας και θα αύξανε τη δημιουργικότητά μας. Όταν η θεωρία αυτή εξάψει την περιέργεια τεσσάρων φίλων, όλοι τους μεσήλικοι και βαριεστημένοι καθηγητές γυμνασίου, εκείνοι αποφασίζουν να ξεκινήσουν ένα πείραμα που απαιτεί να διατηρούν μια ελαφρά κατάσταση μέθης καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας. Αν ο Τσώρτσιλ κέρδισε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο όντας μονίμως μεθυσμένος, ποιος ξέρει τι μπορούν να καταφέρουν μερικές γουλιές για τους ίδιους και τους μαθητές τους;
ΓΙΑΛΝΤΑ Η ΝΥΧΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ (Υalda, A Night for Forgiveness), του Μασούντ Μπακσί. Στο Ιράν, μια νεαρή γυναίκα που έχει καταδικαστεί σε θάνατο για τον φόνο του ηλικιωμένου συζύγου της, εμφανίζεται στην τηλεόραση σε μια ζωντανή απολογία προς το κοινό και την κόρη του θύματος, που είτε θα την συγχωρέσει, είτε θα την στείλει προς εκτέλεση. Βραβείο Καλύτερης Ξένης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Sundance το 2020.
GAGARINE, των Φανί Λιατάρ & Ζερεμί Τρουίλ. Από τις κάννες και τις Νύχτες Πρεμιέρας, το Γκαγκάριν που είναι το όνομα ενός συγκροτήματος εργατικών κατοικιών, έχει να κάνει με την προσπάθεια ενός νεαρού άντρα από οικογένεια αφρικανικής καταγωγής, να αποτρέψει την κατεδάφιση του σπιτιού του. Βραβείο σκηνοθεσίας στις περασμένες Νύχτες Πρεμιέρας, Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Γκέτεμποργκ.
GOMORRAH: NEW EDITION, του Ματέο Γκαρόνε. Πρόκειται για το Director's Cut της γνωστής, εξαιρετικής και πολυβραβευμένης ταινίας του 2008, που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα, Ρομπέρτο Σαβιάνο για την δράση της Καμόρα.
ΙΔΡΩΤΑΣ (Sweat), του Μάγκνους φον Χορν. 3 μέρες από την ζωή της fitness instructor Σίλβια Ζάτσακ που είναι ταυτόχρονα και μια διασημότητα των κοινωνικών δικτύων. Βραβείο Καλύτερης Ταινίας για αυτό το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ στο φεστιβάλ του Σικάγο.
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ '85 (Ete 85), του Φρανσουά Οζόν. Ο 18χρονος Νταβίντ, το καλοκαίρι του '85 σώζει από σίγουρο πνιγμό τον 16χρονο Αλέξις, ο οποίος πιστεύει πως βρήκε τον φίλο των ονείρων του. Βασισμένο στο Dance on my Grave του Αϊνταν Τσέιμπερς, η καινούργια ταινία του Οζόν, είναι ένα γκέι, καλοκαιρινό, ρομαντικό, εφηβικό δράμα, εποχής.
MY SALINGER YEAR, του Φιλίπ Φαλαρντό. Το 1995 η 23χρονη Τζοάνα Ράκοφ, πιάνει δουλειά στο γραφείο της αντέντισσας του Τζέρι Σάλιντζερ (Ο Φύλακας της Σίκαλης), στη Νέα Υόρκη. Τα καθήκοντά της περιλαμβάνουν και τις απαντήσεις στην αλληλογραφία του συγγραφέα. Η σχέση της μαζί του και με την αυστηρή αφεντικίνα της, θα της αλλάξει τη ζωή. Με την Μάργκαρετ Κουόλι και την Σιγκούρνι Γουίβερ.
ΜΑΡΤΙΝ ΙΝΤΕΝ (Martin Eden), του Πιέτρο Μαρσέλο. Η βραβευμένη το 2019 στη Βενετία και υποψήφια το 2020 στα Ευρωπαϊκά Βραβεία για Ανδρική Ερμηνεία ιταλική παραγωγή, είναι μια κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Τζακ Λόντον, με πρωταγωνιστή ένα διαχρονικό ήρωα που αγωνίζεται ενάντια στις κοινωνικές ανισότητες, ονειρεύεται και ελπίζει να φτάσει πιο πέρα από εκεί που του επιτρέπει η λαϊκή καταγωγή του. Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού στο Φεστιβάλ Βενετίας για τον Λούκα Μαρινέλι.
ΜΙΚΡΗ ΜΑΜΑ (Petite Maman), της Σελίν Σιαμά. Η σκηνοθέτης του υπέροχου Πορτρέτου μιας Γυναίκας που Φλέγεται, επιστρέφει με μια ταινία φαντασίας, για την ιστορία της μικρής Νελί που στο ονειρικό δάσος που περιτριγυρίζει το σπίτι της γιαγιάς της που μόλις έχει πεθάνει, κάνει μια καινούργια φίλη που γνωρίζει εκεί, την συνομήλική της, 8χρονη Μαριόν.
MINARI, του Λι Άιζακς Τσανγκ. Η με 6 υποψηφιότητες για Οσκαρ ταινία (Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Α' Αντρικού & Β' Γυναικείου Ρόλου, Μουσικού Σκορ), είναι μια συγκινητική ταινία ενηλικίωσης για μια οικογένεια Κορεατών που μετακομίζει στην αμερικάνικη επαρχία την δεκαετία του '80. Κέρδισε η υπέροχη 74χρονη Γιου-γιουνγκ Γιούν, στον ρόλο της ιδιορυθμης γιαγιάς. Ιδανική, τρυφερή, δραματική κομεντί για feelgood θερινή θέαση!
ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΙ ΕΙΔΑΝ ΤΟΝ ΔΟΛΟΦΟΝΟ (Seules Les Betes), του Ντομινίκ Μολ. Μετά την εξαφάνιση μιας γυναίκας κατά την διάρκεια μιας χιονοθύελλας, πέντε άγνωστα μεταξύ τους πρόσωπα, σε ένα απομακρυσμένο βουνό της Γαλλίας, βρίσκονται μπλεγμένα σε ένα αναπάντεχο μυστήριο. Από τον σκηνοθέτη του κλασικού αγαπημένου, Χάρι: Ο Καλύτερος Φίλος του Ανθρώπου (2000).
ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (The Mole Agent), του Μαϊτέ Αλμπέρτι. Το υποψήφιο για Οσκαρ Ντοκιμαντέρ, αφορά τις περιπέτειες ενός ηλικιωμένου άντρα που μπαίνει ως κατάσκοπος μέσα σε ένα γηροκομείο για να γίνει μάρτυρας των συνθηκών που επικρατούν εκεί μέσα. ιδιαίτερα συγκινητικό, αστείο και τρυφερό, το είδαμε στο περασμένο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΠΑΓΙΔΕΥΜΕΝΟΙ: Δύο αστυνομικοί αναλαμβάνουν περιπολία σε μια γειτονιά που βράζει εξαιτίας ενός περιστατικού αστυνομικής βίας απέναντι σε μετανάστη. Σύντομα μέσα από μια σειρά απρόβλεπτα περιστατικά βρίσκονται παγιδευμένοι όχι μόνο από αυτούς που υποτίθεται κυνηγάνε, αλλά και μέσα στις ίδιες τις πεποιθήσεις τους. Βραβείο Σκηνοθεσίας και Fipresci στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ Βενετίας και συμμετοχή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ (The Father), του Φλόριαν Ζέλερ. Η υποψήφια για 6 Οσκαρ (Ταινίας, Σεναρίου, Μοντάζ, Α' Ανδρικής & Β' Γυναικείας Ερμηνείας και Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης), ταινία, κέρδισε για την ερμηνεία του Αντονι Χόπκινς και για το Διασκευασμένο Σενάριο. Αφορά την οδυνηρή πορεία ενός ηλικιωμένου άνδρα, που υποδύεται υποδειγματικά ο Αντονι Χόπκινς, προς την άνοια, και την προσπάθεια της κόρης του (Ολίβια Κόλμαν), να διαχειριστεί την κατάσταση. Υποψήφιος για Οσκαρ στο μοντάζ, ήταν ο Γιώργος Λαμπρινός.
PROMISING YOUNG WOMAN, της Εμεραλντ Φένελ. Η υποψήφια για 5 Οσκαρ (Ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σεναρίου, Μοντάζ, Α' Γυναικείας Ερμηνείας), ταινία της Βρετανίδας Φένελ που κέρδισε για το πρωτότυπο σενάριό της, είναι μια σκοτεινή σάτιρα ενταγμένη στο κίνημα του #metoo. Η κεντρική ηρωίδα, παίρνει την 'εκδίκησή' της από το ανδρικό φύλο, για λογαριασμό μιας κακοποιημένης φίλης, των νεανικών της χρόνων. Ρεσιτάλ ερμηνείας από την Κάρεϊ Μάλιγκαν.
Η ΠΡΩΤΗ ΑΓΕΛΑΔΑ (First Cow), της Κέλι Ράιχαρτ. Ένας μάγειρας και ένας Κινέζος μετανάστης, φτιάχνουν μπισκότα για να τα πουλήσουν στους χρυσοθήρες της Βορειοδυτικής Αμερικής, όταν ακόμη ήταν μια νέα ήπειρος προς εξερεύνηση για όλους. Για να συμβεί αυτό, πρέπει να κλέβουν συστηματικά το γάλα της μοναδικής αγελάδας της περιοχής που ανήκει στον τοπικό Βρετανό διοικητή, ο οποίος γίνεται και ο καλύτερος πελάτης τους. Πρόκειται για την πολυβραβευμένη ταινία της Ράιχαρτ (Γουέντι & Λούσι, ), που αδικήθηκε στα φετινά Οσκαρ.
SUPERNOVA, του Χάρι ΜακΚουίν. Ο Κόλιν Φερθ και ο Στάνλεϊ Τούτσι πρωταγωνιστούν και δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας, ως ένα ώριμο γκέι ζευγάρι, που έχει πάει διακοπές στην Αγγλία. Ο ένας από τους δύο, βρίσκεται στα πρόθυρα της άνοιας και ίσως αυτές να είναι και οι τελευταίες διακοπές που κάνουν μαζί, μετά από 20 χρόνια συμβίωσης.
ΤΡΥΦΕΡΕ ΜΟΥ ΤΑΥΡΟΜΑΧΕ (My Tender Matador), του Ροντρίγκο Σεπουβέλδα. 1986 Χιλή. Λίγο πριν από την απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Πινοσέτ, από επαναστατικές ομάδες, μια γερασμένη τραβεστί, ερωτεύεται έναν νεαρό μεξικανό επαναστάτη και βρίσκεται μπλεγμένη σε μια παράνομη και επικίνδυνη, επιχείρηση.
Η ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΝΟΜΑΔΩΝ (Nomadland), της Κλόε Ζάο. Μετά την οικονομική κατάρρευση μίας εταιρείας σε μια πόλη της αγροτικής Νεβάδα, η Φερν πακετάρει το βαν της και ξεκινάει ένα ταξίδι καθ’οδόν, όπου εξερευνά μια ζωή έξω από τη συμβατική κοινωνία, ως σύγχρονη νομάδα. Η τρίτη ταινία μεγάλου μήκους από την Κλόε Ζάο (The Rider), συμπεριλαμβάνει τους αληθινούς νομάδες Λίντα Μέι, Σουάνκι και Μπομπ Γουελς ως μέντορες και συντρόφους της Φερν στην εξερεύνηση του απέραντου τοπίου της Αμερικανικής Δύσης. 3 Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και Α' γυναικείου ρόλου για τη Frances McDormand), 2 Χρυσές Σφαίρες (Σκηνοθεσίας & Καλύτερης Ταινίας), Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας και Βραβείο Κοινού στο Τορόντο.
εμφάνιση σχολίων