Οι πόλεις, οι ΚΟΣΜΟΣ μοναχικές

ΚΟΣΜΟΣ Η αστική ζωή είναι πιο αγχωτική από την αγροτική ζωή, αλλά το αν είναι και πιο μοναχική, είναι μόνιμο θέμα συζήτησης μεταξύ των κοινωνικών επιστημόνων. Μια έκθεση του οργανισμού Age επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της μοναξιάς στις πόλεις είναι μεγαλύτερες, και διαπιστώνει ότι το φύλο και η εκπαίδευση είναι σε μεγάλο βαθμό άνευ σημασίας -εκτός από όσους έχουν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, οι οποίοι είναι συχνά πιο μοναχικοί- όπως επίσης ότι το εισόδημα των νοικοκυριών και η φροντίδα ενός κατοικιδίου έχουν πολύ μικρή επίδραση.

Τι γίνεται λοιπόν στις μοναχικές πόλεις; Συνήθως το μέγεθος του νοικοκυριού επηρεάζει αντιστρόφως ανάλογα το πώς νιώθουμε: όσο μικρότερο είναι το νοικοκυριό σε μέλη, τόσο πιο μοναχικοί τείνουμε να είμαστε. Κι εδώ σημειώνεται ότι οι ενοικιαστές (και όχι οι ιδιοκτήτες) είναι συνήθως πιο μοναχικοί, επειδή οι ενοικιαστές έχουν μεγαλύτερη παροδικότητα στις γειτονιές και δυνητικά χαμηλότερη συμμετοχή στην τοπική κοινότητα. Μεγαλουπόλεις όπως η Νέα Υόρκη, το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο, έχουν πολλούς ενοικιαστές. Το ίδιο και οι περισσότερες Γερμανικές πόλεις. Πόλεις όπως το Λονδίνο, αναμένεται να έχουν το 60% του πληθυσμού στο ενοίκιο μέχρι το 2015.

Και όσο πάει το ποσοστό των μοναχικών ενοίκων αυξάνεται:
-Στις ΗΠΑ 10 27% ζουν μόνοι σε σχέση με το 5% που ήταν ως το 1920.
-Το ίδιο ισχύει και στον Καναδά αλλά και τη Ευρώπη: το 58% των ανθρώπων στη Στοκχόλμη ζουν μόνοι, ποσοστό που θεωρείται το μεγαλύτερο στην Ευρώπη.
-Η Αυστραλία υπολογίζει πως θα υπάρχουν άλλα 1.3 εκατ. μοναχικών νοικοκυριών ως το 2015.

Όμως το ό,τι ζουν μόνοι, σημαίνει πως νιώθουν μοναξιά; Ο κοινωνιολόγος Eric Klinenberg, συγγραφέας του Going Solo, λέει πως αυτά τα δύο συχνά συγχέονται αλλά λανθασμένα. «Στην πραγματικότητα, υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι η άνοδος των νοικοκυριών με έναν μόνο άνθρωπο, σημαίνει και μοναξιά. Οι έρευνες δείχνουν ότι είναι η ποιότητα, όχι η ποσότητα των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων που την καθορίζουν. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι αν ζούμε μόνοι, αλλά αν αισθανόμαστε μόνοι».

Οι περισσότερες εκθέσεις δείχνουν πως είναι οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, που νιώθουν μεγαλύτερη μοναξιά, ειδικά αν ζουν μόνοι. Στη Στοκχόλμη, το 35% των ατόμων ηλικίας άνω των 75 βιώνει αισθήματα μοναξιάς, ενώ στο Μπρίστολ μόνο το 10-15% αναφέρει το ίδιο. Οι ηλικιωμένοι είναι πιθανότερο να νιώθουν πιο μοναχικά στις πόλεις, ειδικά αν είναι φτωχότεροι, έχουν προβλήματα σωματικής ή ψυχικής υγείας ή ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές. Όμως οι μεγαλύτεροι άνθρωποι, δεν είναι οι μόνοι που αισθάνονται έτσι.

Η δομή της πόλης μπορεί να συντελέσει επίσης σημαντικά στη μοναξιά. Μια αυστραλιανή έρευνα αναφέρει πως ο κακός αστικός σχεδιασμός έχει αντίκτυπο, αφού οι πόλεις μπορούν να συμβάλλουν στις κοινωνικές σχέσεις, ή να τις εμποδίσουν. Δεν είναι μόνο θέμα το να μπορεί κάποιος να πάει εύκολα στη δουλειά του αλλά να μπορεί επίσης εύκολα να δει τους φίλους, την οικογένεια του και να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες». Σχετικά με την Αθήνα συνυπολογίστε την αναμονή στις στάσεις των ΜΜΜ, τα μειωμένα δρομολόγια και τα ελάχιστα μεταμεσονύχτια μέσα του σ/κ, και το δυσβάσταχτο πλέον κόστος των εισιτηρίων και του ταξί!).

Στις ασιατικές χώρες, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Στην Κίνα, πάνω από το 1/3 του πληθυσμού έχει μετακομίσει από τις αγροτικές περιοχές στις μεγάλες πόλεις, εκτοξεύοντας τα επίπεδα της μοναξιάς σε ανθρώπους που, προερχόμενοι από μικρές κοινωνίες ένιωθαν δεμένοι ενώ τώρα είναι άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Στο Τόκιο, πολλοί άνθρωποι χρειάζονται φίλους τόσο απεγνωσμένα που είναι διατεθειμένοι ακόμα και να τους προσλάβουν. Αυτό έχει δημιουργήσει μια ολόκληρη κατηγορία στοργής προς ενοικίαση: από καφέ γεμάτα γάτες για να απαλύνουν τη μοναξιά με τα γουργουρητά τους, μέχρι ανθρώπους που νοικιάζουν αγκαλιές, ή ακόμα και συντροφικό ύπνο με την ώρα.

Τελικά η μοναξιά είναι όντως μεγαλύτερη στις πόλεις; Και αν είναι, τι κάνουμε γι αυτό; Μια έξτρα επίσκεψη στους ηλικιωμένους αγαπημένους μας, ένας ουσιαστικός διάλογος με έναν καλό φίλο, ένα οικογενειακό ραντεβού σε στάνταρ βάση, μια πράξη αλληλεγγύης, μια δημιουργική παρέα, ίσως να είναι τελικά η γιατρειά σε ένα σύγχρονο «τρόμο» ζωής που βρίσκεται παντού, σε πόλεις και χωριά, άλλες φορές περισσότερο άλλες λιγότερο, αλλά πάντα με το κλειδί της προοπτικής στην τσέπη μας, τουλάχιστον όσο είμαστε υγιείς και αυτάρκεις.

*Με στοιχεία από τις εφημερίδες Guardian και Independent.
 

εμφάνιση σχολίων