ΣΙΝΕΦΙΛ ΣΙΝΕΜΑ: Hannah Arendt

ΣΙΝΕΦΙΛ Με τη Μαργκαρέτε Φον Τρότα συστηθήκαμε στην Ελλάδα το μακρινό 1976, όταν γνώρισε την παγκόσμια αναγνώριση για την κινηματογραφική μεταφορά του εμβληματικού βιβλίου του σπουδαίου γερμανού νομπελίστα (1972) Χάινριχ Μπελ (Ο Κλόουν, Ομαδικό Πορτρέτο για μια Κυρία), «Η Χαμένη Τιμή της Καταρίνας Μπλουμ». Εν μέσω μεταπολιτευτικής μέθης, όπου κάθε τι πολιτικό γνώριζε την αποθέωση (η ταινία -και το βιβλίο- περιγράφει τη στοχοποίηση και το διασυρμό μιας αθώας γυναίκας από τα ΜΜΕ ως μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης), η εντελώς ακαδημαϊκά γυρισμένη ταινία είχε μια πολύ καλή πορεία στα ταμεία.

Ηθοποιός του νέου γερμανικού κύματος των τελευταίων χρόνων της δεκαετίας του ’60, είχε παίξει σε ταινίες του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και του Φόλκερ Σλέντορφ, με τον οποίο έκανε σχέση και ήταν αυτός που τη είχε βοηθήσει στη σκηνοθεσία της Καταρίνας. Η πορεία της συνεχίστηκε σχεδόν πάντα με «στρατευμένες» ταινίες («Ρόζα Λούξενμπουργκ», 1986) και πολλές τηλεοπτικές σειρές. Φέτος την ξανασυναντάμε με το πορτρέτο της μεγάλης γερμανοεβραίας φιλοσόφου Χάνα Άρεντ. Δεν πρόκειται για βιογραφία της ασφαλώς, αλλά για ένα χρονικό από τη ζωή της, την περίοδο που παρακολουθούσε ως ανταποκρίτρια του The New Yorker τη δίκη του αρχιτέκτονα του ολοκαυτώματος Άντολφ Άιχμαν, στην Ιερουσαλήμ το 1961.



Εκεί συνειδητοποίησε ότι ο εν λόγω ναζί εγκληματίας ήταν απλά ένας στυγνός γραφειοκράτης που ακολουθούσε τυφλά εντολές, και όχι το απάνθρωπο τέρας που όλοι περιέγραφαν ή φαντάζονταν. Οι «αιρετικές» της απόψεις, όπως θα περίμενε κανείς, εξόργισαν εβραίους και αμερικανούς, αλλά αυτό δεν την πτόησε καθόλου. Πήγε ακόμη παραπέρα, θεωρώντας ότι με τη δουλική στάση τους, οι ηγεσίες των εβραίων ήταν το ίδιο συνυπεύθυνες για το ολοκαύτωμα, όσο και οι εκτελεστές του. Οι αντιδράσεις την οδήγησαν μάλιστα να γράψει το 1963 το γνωστότερο βιβλίο της, Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ: Η Κοινοτυπία  του Κακού (Θυμέλη, 1995).

Πνεύμα ελεύθερο και αναλυτικό, δεν ήταν η πρώτη φορά που προκαλούσε με τις απόψεις της. Μαχητική αριστερή, είχε στηλιτεύσει το σταλινισμό αλλά και είχε, για ένα διάστημα, ερωτική σχέση με τον φιλόσοφο Μάρτιν Χάιντεγκερ, δάσκαλό της και υμνητή του ναζισμού. Αργότερα, και μέχρι το τέλος της ζωής της το 1975, ασχολήθηκε με την πανεπιστημιακή διδασκαλία και με τη συγγραφή φιλοσοφικών δοκιμίων σχετικά με τον ολοκληρωτισμό, την πολιτική ανυπακοή, τη βία και την ιουδαϊκή ταυτότητα στο σύγχρονο κόσμο.

Γυρισμένη με το γνωστό ακαδημαϊκό τρόπο της Φον Τρότα, η ταινία οφείλει το ενδιαφέρον της στο καλογραμμένο σενάριο και στην ερμηνεία της Μπάρμπαρα Σούκοβα που είναι, κυριολεκτικά, ο άσος στο μανίκι της, μια μεγάλη ηθοποιός που σπάνια πλέον της δίνεται η ευκαιρία να αποδείξει τις ερμηνευτικές ικανότητές της.


Info: “Hannah Arendt” -ιστορική. Γερμανία, Λουξεμβούργο, Γαλλία 2012. Πρεμιέρα: Πέμπτη 16 Μαΐου. Σκηνοθεσία: Μαργκαρέτε Φον Τρότα. Σενάριο: Παμ Κατς, Μαργκαρέτε Φον Τρότα. Παίζουν: Μπάρμπαρα Σούκοβα, Άξελ Μίλμπεργκ, Τζάνετ Μακτίρ. Διανομή: Strada Films


Διαβάστε επίσης: Hannah Arendt: Η κοινοτοπία του κακού
 

εμφάνιση σχολίων