Οι διαδηλωτές ανά τον κόσμο έφεραν στην επιφάνεια ένα μεγάλο κοινωνικό ζήτημα: η επιβίωση στον αστικό χώρο είναι αδύνατη!
BARBARA EHRENREICH
13 Ιουνίου 2012
Αλλά για τον κάθε καταληψία ή μακροχρόνιο διαδηλωτή, ένα πρόβλημα συχνά επισκιάζει οτιδήποτε άλλο, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας θέσεων εργασίας, της καταστροφής της μεσαίας τάξης, και της κυριαρχίας του 1%. Και αυτό είναι το ένα και μοναδικό ερώτημα: Πού θα πάω τουαλέτα;
Κάποιες από τις κατασκηνώσεις του κινήματος Occupy στην Αμερική είχαν πρόσβαση σε φορητές τουαλέτες (Washington), ή ακόμα καλύτερα, σε τουαλέτες με νιπτήρες και τρεχούμενο νερό. Άλλες κατασκηνώσεις απαιτούν ή απαιτούσαν από τούς ενοίκους τους να ψάξουν μόνοι τους. Στο Zuccotti Park, μερικά τετράγωνα από τη Wall Street, αυτό σημαίνει μεγάλη αναμονή για την τουαλέτα σε ένα κοντινό Burger King (φαστφουντάδικό) ή μικρότερη αναμονή στα Starbucks που βρίσκονται ένα τετράγωνο μακρυά. Στην πλατεία McPherson στην Ουάσινγκτον, ένας καταληψίας γύρω στα είκοσικάτι μού έδειξε την πιτσαρία όπου μπορεί να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα όταν το κατάστημα είναι ανοιχτό, αλλά και το δρομάκι που χρησιμοποιεί αργά τη νύχτα. Όποιος έχει ζητήματα τουαλέτας που οφείλονται σε ηλικία, εγκυμοσύνη, προβλήματα προστάτη ή εντερικά, θα πρέπει να πάρει μέρος στην επανάσταση φορώντας πάνες.
(Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπισαν και οι καταληψίες της πλ. Συντάγματος καθώς οι δημόσιες τουαλέτες κλείδωναν τη νύχτα και όλοι έπρεπε να αγοράσουν κάτι από το πλησιέστερο φαγάδικο για να χρησιμοποιήσουν μια τουαλέτα με κωδικό και σεκιουριτά αν και αυτό απαγορεύεται ρητά από τους νόμους).
Οι διαδηλωτές αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις του αστικού κάμπινγκ μπήκαν στα παπούτσια των άστεγων αλλά και των χαμένων δικαιωμάτων μας στον -απάνθρωπο πλέον- αστικό χώρο. Οι άστεγοι ζουν με αυτά τα ζητήματα κάθε μέρα: Πώς να εξασφαλίζουν γεύματα, πώς να είναι ζεστοί τη νύχτα καλύπτοντας τούς εαυτούς τους με χαρτόνια ή μουσαμάδες, και να πηγαίνουν στην τουαλέτα δίχως να παραβαίνουν το νόμο. Οι δημόσιες τουαλέτες είναι λιγοστές στις Αμερικάνικες πόλεις -«σα να μην υπάρχει η ανάγκη να χρησιμοποιήσει κάποιος την τουαλέτα», παρατήρησε κάποτε ο ταξιδιωτικός συγγραφέας Arthur Frommer. Και με το να υποκύψεις στην πίεση της κύστης σου ρισκάρεις να σε συλλάβουν.
Μια έκθεση με τίτλο «ποινικοποιώντας την κρίση», η οποία θα δημοσιευθεί από το National Law Center on Homelessness and Poverty, παραθέτει την ακόλουθη ιστορία απο την Wenatchee, Washington: «Προς το τέλος του 2010, μια πενταμελής οικογένεια που ήταν άστεγη για ενάμιση χρόνο έκανε αίτηση για ένα διαμέρισμα δύο υπνοδωματίων. Την ημέρα πριν από την κανονισμένη συνάντηση με τον ιδιοκτήτη, ο άστεγος πατέρας συνελλήφθη για δημόσια ούρηση. Λόγω της σύλληψης, δεν μπόρεσε να πάει στη συνάντηση με τον ιδιοκτήτη του διαμερίσματος και το διαμέρισμα νοικιάστηκε σε κάποιον άλλον. Τον Μάρτιο του 2011, η οικογένεια παρέμενε άστεγη και έψαχνε για σπίτι».
Αυτό που τα μέλη του Occupy αρχίζουν να ανακαλύπτουν, (και οι άστεγοι το γνωρίζουν) είναι ότι οι πιο φυσιολογικές, βιολογικά απαραίτητες δραστηριότητες είναι παράνομες όταν λαμβάνουν χώρα σε δρόμους της Αμερικής -όχι μόνο το να ουρείς, αλλά το να κάθεσαι, να ξαπλώνεις και να κοιμάσαι.
Αν και οι νόμοι διαφέρουν από πόλη σε πόλη, κι από χώρα σε χώρα, ένας από τούς πιο σκληρούς είναι στη Florida, όπου ένα διάταγμα του 2005 απαγορεύει το «σκάψιμο ή άλλες σχετικές δραστηριότητες όπως ο ύπνος, το μαγείρεμα, το άναμα φωτιάς (κι αν επίσης σε ξυπνήσουν στο δρόμο και ερωτηθείς που μένεις πρέπει να δηλώσεις διεύθυνση, το αντίθετο απαγορεύεται!).
Είναι παράνομο, με άλλα λόγια, να είσαι άστεγος ή να ζεις έξω για τον οποιονδήποτε λόγο. Πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι δεν υπάρχουν νόμοι που να απαιτούν φαγητό, στέγη, ή τουαλέτες για τούς άπορους πολίτες.
H τρέχουσα απαγόρευση του να είσαι άστεγος ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80, μαζί με τη θηριώδη ανάπτυξη της οικονομικής βιομηχανίας (της Wall Street και των υποτελών της). Αυτή ήταν επίσης η εποχή κατά την οποία η Αμερική σταμάτησε να είναι ένα έθνος που παρασκεύαζε οτιδήποτε εκτός από αόρατα «οικονομικά προϊόντα», αφήνοντας την παλιά βιομηχανική εργατική τάξη να κερδίσει τα προς το ζην σε μέρη όπως το Wal-Mart.
Όπως προκύπτει, οι καπετάνιοι της νέας «οικονομίας του καζίνο» (οι χρηματιστές και οι τραπεζίτες) είναι πολύ ευαίσθητα, τα οποία δεν αντέχουν να πρέπει να περνάνε πάνω από αστέγους στους δρόμους ή σε σταθμούς τραίνων.
Σε μια οικονομία όπου ένας πολυεκατομμυριούχος μπορεί να γίνει δισεκατομμυριούχος σε μια νύχτα, οι φτωχοί και άπλυτοι αποτελούν πλέον μια μεγάλη ενόχληση.
Ξεκινώντας από τον δήμαρχο Ρούντι Τζουλιάνι στη Νέα Υόρκη (που καθάρισε τους δρόμους από τους αντι-τουριστικούς άστεγους και θεωρήθηκε παγκοσμίως επιτυχημένος γι’ αυτό), κι άλλες πόλεις πέρασαν διατάξεις με ονόματα όπως «σπασμένα παράθυρα» ή «ποιότητα ζωής» κάνοντας δύσκολο για τούς αστέγους το να κοντοστέκονται, ή σε κάποιες περιστάσεις, ακόμα και να μοιάζουν «άποροι» σε δημόσιους χώρους.
Κανείς δεν έχει ακόμα συνταιριάξει όλη την οδύνη που προκαλείται από αυτή τη λήψη μέτρων (π.χ. τούς θανάτους από το κρύο) αλλά το «Ποινικοποιήστε την Κρίση» λέει την ακόλουθη ιστορία για μια άστεγη γυναίκα στη Νότια Καρολίνα: «Κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν δε μπορούσε να βρεθεί σε προστατευμένο χώρο, προσπαθούσε να περάσει λίγο χρόνο σε ένα μουσείο και της έλεγαν να φύγει. Μετά προσπαθούσε να καθίσει σε ένα παγκάκι έξω από το μουσείο και τής έλεγαν και πάλι να μεταφερθεί. Σε διάφορες άλλες περιστάσεις, και πάλι κατά την εγκυμοσύνη, έλεγαν στη γυναίκα ότι δε μπορεί να καθίσει στο πάρκο κατά τη διάρκεια της ημέρας γιατί αυτό θα θεωρούνταν «Κατάληψη». Το 2011, κατά τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης, η άστεγη γυναίκα άρχισε να μη νοιώθει καλά, πήγε σε ένα νοσοκομείο, και γέννησε ένα παιδί με πρόβλημα υγείας».
Πολύ προτού η Πλατεία Ταχρίρ μπει στο χάρτη, και πριν από την Ύφεση, οι άστεγοι της Αμερικής είχαν αρχίσει να λειτουργούν αμυντικά, δημιουργώντας οργανωμένες κατασκηνώσεις, σκηνουπόλεις», σε κενές ή δασικές εκτάσεις. Αυτές οι κοινότητες συχνά χαρακτηρίζονται από βασικές μορφές αυτοδιαχείρισης: διανομή συσιτίων από τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις, σκάψιμο αποχωρητηρίων, επιβολή κανονισμών (σχετικά με τη μη-χρήση ναρκωτικών, όπλων και βίας). Με όλο το σεβασμό στο αιγυπτιακό δημοκρατικό κίνημα, στους Ισπανούς «αγανακτισμένους», και στους επαναστάτες όλου του κόσμου, οι σκηνουπόλεις είναι πρόγονοι του Αμερικανικού κινήματος καταλήψεων.
Οι καταυλισμοί των αστέγων δεν έχουν κάτι «πολιτικό» (δεν υπάρχουν πανό που να αποκηρύσσουν την απληστία, ούτε επισκέψεις αριστερών φωστήρων), αλλά έχουν αντιμετωπιστεί με πολύ λιγότερη ανεκτικότητα από τις καταλήψεις του κινήματος Οccupy για παράδειγμα. Οι φτωχογειτονιές του Λος Άντζελες υφίστανται συνεχείς παρενοχλήσεις από την αστυνομία, για παράδειγμα, αλλά όταν έβρεξε, ο Δήμαρχος Antonio Villaraigosa διένειμε αδιάβροχα στην κοντινή κατάληψη Occupy του Λος Άντζελες!
Σε όλη τη χώρα, τα τελευταία χρόνια, οι αστυνομικοί έχουν κάνει επιδρομές στις σκηνουπόλεις των αστέγων, σε επιδρομές που δεν αφήνουν στους πρώην κατασκηνωτές ούτε τα στοιχειώδη υπάρχοντά τους. Στο Tennessee, το περασμένο καλοκαίρι, ένας εθελοντής εξήγησε την βίαιη διάλυση μιας σκηνούπολης, λέγοντας: «Η πόλη δε θα ανεχθεί μια σκηνούπολη. Αυτό μάς έχει γίνει ξεκάθαρο. Οι κατασκηνώσεις πρέπει να είναι έκτος κοινής θέας».
Εκείνο που οι κάθε λογής καταληψίες ανακαλύπτουν, τουλάχιστον κάθε φορά που σκέφτονται να ουρήσουν, είναι ότι το να είσαι άστεγος στην Αμερική σημαίνει να ζεις σαν φυγάς. Οι άποροι είναι οι δικοί μας αυτόχθονες «λαθρομετανάστες», που αντιμετωπίζουν απαγορεύσεις στις πιο βασικές δραστηριότητες επιβίωσης. Δεν επιτρέπεται να λερώνουν τον δημόσιο χώρο με τα ούρα τους και τα εξαντλημένα κορμιά τους. Όπως επίσης δε μπορούν να λερώνουν το τοπίο με τις ασυνήθεις ενδυματολογικές επιλογές τους και την κακοσμία τους. Θεωρείται ότι πρέπει να πεθάνουν, και είναι προτιμότερο να το κάνουν χωρίς να αφήσουν ένα πτώμα για να μεταφέρει και να διαχειριστεί ο φθίνων δημόσιος τομέας.
Αλλά οι καταληψίες δεν προέρχονται απ΄ όλες τις κοινωνικές τάξεις, μόνο από εκείνες που κλίνουν προς τα κάτω (λόγω χρεών, ανεργίας και κατασχέσεων), προς την ένδεια και προς τούς δρόμους. Κάποιοι από τούς σημερινούς καταληψίες ήταν άστεγοι εξαρχής, στρεφόμενοι στις καταλήψεις λόγω της προοπτικής δωρεάν τροφής και προσωρινής προστασίας από την αστυνομική παρενόχληση. Πολλοί άλλοι προήλθαν από τούς σχεδόν άστεγους «νεόπτωχους», και συνήθως κατασκηνώνουν στους καναπέδες των φίλων τους και στα ράντζα των γονιών τους.
Το κίνημα Occupy και γενικά οι ακτιβιστές οφείλουν να περιθάλπουν τον αγώνα των αστέγων σα να ήταν δικός τους. Το να είσαι άστεγος δεν είναι ένα περιφερειακό ζήτημα ασύνδετο με την πλουτοκρατία και την απληστία. Είναι ο δρόμος προς τον οποίο όλοι κατευθυνόμαστε (το 99%, ή τουλάχιστον το 70 % από εμάς, από κάθε χρεωμένο απόφοιτο πανεπιστημίου, άνεργο καθηγητή, και φτωχό συνταξιούχο -εκτός και αν η επανάσταση πετύχει).
εμφάνιση σχολίων