Μια έκθεση για τον κορυφαίο Έλληνα γλύπτη, στο νησί του, το νησί του μαρμάρου και των μαρμαράδων
Μπορεί το έργο και η θρυλική ζωή του Γιανούλη Χαλεπά να δεσπόζουν έτσι κι αλλιώς στην Τήνο, αλλά φέτος το καλοκαίρι η έκθεση «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα» που θα παραμείνει ανοικτή έως 16 Οκτωβρίου 2023, κάνει την παρουσία του κορυφαίου Έλληνα γλύπτη ακόμα πιο έντονη στο νησί του. Η έκθεση, που ήδη υποδέχεται επισκέπτες από όλο τον κόσμο, συγκεντρώνει δύο εξαιρετικά σημαντικά σύνολα έργων του Γιανούλη Χαλεπά: τη συλλογή του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού και τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση.DOCTV.GR
19 Ιουλίου 2023
Μετά την έκθεση «Γιανούλης Χαλεπάς: Δούναι και Λαβείν», που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη του 2022 στο Τελλόγλειο Ίδρυμα στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση, τα έργα του σπουδαίου γλύπτη ταξιδεύουν στον τόπο όπου γεννήθηκε, έζησε και εμπνεύστηκε, δημιουργώντας μια έκθεση που έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.
Η έκθεση «Χαλεπάς – Γλυπτικής μέγιστον μάθημα», σε επιμέλεια της Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά, μας δίνει τη μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την καλλιτεχνική πορεία του κορυφαίου δημιουργού, από τα πρώτα έργα του έως την ώριμη παραγωγή του στην Αθήνα, με 30 έργα που σηματοδοτούν την τρίτη καλλιτεχνική του περίοδο και βρίσκονται στη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση. Κυρίως, όμως, σε αυτή την έκθεση μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τον «νέο» Χαλεπά, καθώς το «γλυπτικής μέγιστον μάθημα» (κατά τον Δημήτρη Πικιώνη) αφορά την προσέγγιση και κατανόηση της δημιουργικής πορείας του γλύπτη, ιδιαίτερα όταν επιστρέφει στο νησί και στην τέχνη του μετά από μεγάλη και δραματική διακοπή εργασίας 40 χρόνων. Ποιοι ήταν οι λόγοι και οι συνθήκες, γιατί στράφηκε στον πηλό και πού οδήγησε την τέχνη του καταλήγοντας στα σημαντικά έργα της τελευταίας περιόδου που φιλοτέχνησε στην Αθήνα; Παρά τις δυσκολίες, παλιές και νέες, στη ζωή του, παρακολουθούμε να αναδύεται ο «νέος» Χαλεπάς με μια συγκλονιστική προσπάθεια και προσήλωση στην έρευνα της «ουσίας» της γλυπτικής, όπως αυτός την αντιλαμβανόταν.
Στη Χώρα, η Συλλογή Χαλεπά του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, που στεγάζεται στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού (ΙΤΗΠ), περιλαμβάνει το σημαντικότερο σύνολο γλυπτών της πρώτης και, κυρίως, της δεύτερης περιόδου του γλύπτη, όταν επιστρέφει στο νησί μετά τον εγκλεισμό του στο Ψυχιατρείο της Κέρκυρας το 1902. Εκεί δημιουργεί ένα έργο διαφορετικό από αυτό της νιότης του, με ξεχωριστή σημασία για τη νεοελληνική γλυπτική. «Τα σημερινά του έργα εμφανίζουν τέχνην πρωτόγονον. Εις αυτά διέκρινα την γραμμήν, την φαντασίαν και τάσιν της νεωτέρας τέχνης» γράφει ο γλύπτης Θωμάς Θωμόπουλος το 1922, μετά από επίσκεψή του στην Τήνο. Και συνεχίζει: «Θα είναι τιμή διά την Ελλάδα, διά τον κόσμο όλον και προπαντός διά την Τήνον, η μέριμνα διασώσεως του έργου του Χαλεπά». Ανάμεσα στα έργα του αυτά ήταν το εντυπωσιακό Παραμύθι της Πεντάμορφης, καθώς και τα Σάτυρος και Έρως (τρεις σπουδαίες πρώιμες εκδοχές), Κοιμωμένη Αριάδνη, Ηρωδιάς, Μέγας Αλέξανδρος ζωντανός και νεκρός, που αποτελούν θησαυρούς και έργα αναφοράς για τη νεοελληνική γλυπτική.
Το Ίδρυμα Ωνάση δεν θα μπορούσε να λείπει από την έκθεση. Το επιβάλλει, άλλωστε, ο πλούτος των έργων του Χαλεπά που διαθέτει: ένα μεγάλο σύνολο γλυπτών, σχεδίων, προπλασμάτων και εκμαγείων από τη σημαντικότερη συλλογή έργων του γλύπτη, εκείνη των ανιψιών του, Βασίλη και Ειρήνης, οι οποίοι τον φιλοξένησαν στην Αθήνα την περίοδο 1930-1938. Από τη συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Τήνο το εμβληματικό έργο Οιδίπους και Αντιγόνη, το πρώτο γλυπτό του μετά την εγκατάστασή του στην Αθήνα, δύο προσπάθειες για το θέμα Σάτυρος και Έρως (αρ. Χ, 1931, και ΧΙΙ, 1936), το πορτρέτο της ανιψιάς του Ευτυχίας με την αυτοπροσωπογραφία του στο πίσω μέρος, η Κοιμωμένη στη λεγόμενη «μακέτα Στρέφη» (1937) κ.ά.
Επιμέλεια έκθεσης: Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά
Μέγαρο Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού, Χώρα Τήνου
Ακτή Γ. Δρόσου | 2283 029070
Διάρκεια έκθεσης: 10 Ιουνίου – 16 Οκτωβρίου 2023
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη & Πέμπτη: 9:00 – 14:30, Παρασκευή – Κυριακή: 10:00 – 14:00 & 19:00 – 21:30
Διαβάστε επίσης: ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Χαλεπάς
εμφάνιση σχολίων