Πατήστε στις φωτό για να τις δείτε σε μεγάλη διάσταση
Το 2016 ήταν μια κακή χρονιά για όλους, της κινηματογραφικής διανομής, μη εξαιρουμένης. Στην εμφανή οικονομική αδυναμία όλο και μεγαλύτερου μέρους του κοινού, ήρθε να προστεθεί και η χρόνια αδυναμία της εγχώριας διανομής κινηματογραφικών ταινιών, στο να κρατήσει τις μικρότερου βεληνεκούς ταινίες, για περισσότερο χρόνο στις αίθουσες, δίνοντάς τους τον απαραίτητο χρόνο να συναντηθούν με το κοινό τους. Κάποιες αίθουσες με πιο arthouse ρεπερτόριο το προσπάθησαν είναι η αλήθεια, όμως χρειάζεται μια πιο οργανωμένη κινητοποίηση από μέρους όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, καθώς και κίνητρα για μια πλατύτερη διανομή αυτών των ταινιών στην ελληνική επαρχία. Φέτος επίσης παρατηρήθηκε το φαινόμενο του κυριολεκτικού καψίματος καλών ταινιών (δυο από αυτές είναι στην φετινή λίστα), οι οποίες κυκλοφόρησαν μέσα στην καρδιά του κινηματογραφικά αντιεμπορικού μήνα Αυγούστου.
Και από την μεριά της πιο mainstream πλευράς όμως τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα. Μόνο το Ένας Άλλος Κόσμος του Χριστόφορου Παπακαλιάτη και τα συνήθη αμερικάνικα blockbusters, κατάφεραν να κινηθούν αξιοπρεπώς, όχι όμως τόσο καλά όσο θα το μπορούσαν σε άλλες, καλύτερες εποχές. Όλες οι υπόλοιπες ελληνικές και ξένες ταινίες (εκτός ίσως από την αναπάντεχη καλοκαιρινή επιτυχία του συμπαθούς, Πού Πάω Θεέ Μου! του Τζενάρο Νουνζιάντε, γνωστού και ως Quo Vado?), έπεσαν κάτω των εισπρακτικών τους προσδοκιών και σίγουρα δεν έφταιγε η ποιότητα τους γι΄αυτό.
Η Άφιξη
Η Αγκαλιά του Φιδιού
Toni Erdman
Ακόμα και για τον πιο ευσυνείδητο σινεφίλ, η πληθώρα των ταινιών που βγαίνουν κάθε εβδομάδα είναι τέτοια, που δεν του επιτρέπει να ανταποκριθεί πλήρως, ακόμη κι αν πέσουν κι άλλο οι τιμές των σχετικά φτηνών ακόμη εισιτηρίων. Μια γενική εικόνα της χρονιάς μέχρι τον Αύγουστο, μπορεί να διαβάσει κανείς στην ανασκόπηση της προηγούμενης σεζόν.
Ένας Αργεντινός φίλος της στήλης πιστεύει πως η κακή αύρα του 2016, έχει να κάνει με το άθροισμα των αριθμητικών στοιχείων της χρονιάς. 2+0+1+6 =9. Το νούμερο 9 το οποίο είναι και ο τελευταίος στην σειρά αριθμός, υποτίθεται ότι συμβολίζει το τέλος και φέρνει πάντα μαζί του την καταστροφή των παλαιών καταστάσεων. Το σύνολο 1 της επόμενης, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενά του, συμβολίζει μια αναγέννηση, μια καινούργια αρχή. Αν και ο γράφων δεν συμμερίζεται πλήρως αυτήν την αισιόδοξη πεποίθηση, κατά βάθος ελπίζει ο φίλος της στήλης να βγει αληθινός, και η επόμενη χρονιά να είναι, έστω και λίγο, καλύτερη από αυτήν που τελειώνει. Και μια και μιλάμε για αριθμούς, η λίστα που ακολουθεί τους αγνοεί και παραμένει αλφαβητική. Οι κρίσεις της είναι αυστηρά υποκειμενικές. Οι καλύτερες ταινίες είναι πάντα αυτές που μας ακολουθούν στο σπίτι. Αυτές που κολλάνε σαν βδέλλες που ρουφούν από την φαιά ουσία του μυαλού μας. Αυτές που στοιχειώνουν το υποσυνείδητό μας. Αυτές που δίνουν εικόνα και φωνή, στις βαθύτερες επιθυμίες, στις αγωνίες, στις ανησυχίες μας, για όλα όσα δεν βρίσκουμε λόγια να τα εκφράσουμε διαφορετικά. Αυτές που μας διασκεδάζουν, μας προβληματίζουν, μας συναρπάζουν, μας ταξιδεύουν, μας κάνουν είτε να ξεχάσουμε, είτε να συνειδητοποιήσουμε, για λίγο, την θνητή μας φύση. Καλές γιορτές!
Η ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΦΙΔΙΟΥ (AL Abrazo de la Serpiente/Embrace of the Serpent), του Σίρο Γκέρα. Τα ημερολόγια δύο λευκών εξερευνητών οι οποίοι βρέθηκαν στην καρδιά του Αμαζονίου σε δυο διαφορετικές εποχές, γίνονται αφορμή έμπνευσης για μία ποιητική και επώδυνη κατάβαση στην Καρδιά του Σκότους της αποικιοκρατίας και ταυτόχρονα μια ελεγεία για την καταστροφή του περιβάλλοντος, την απώλεια της αρχαίας εμπειρικής γνώσης, την απομάκρυνση του ανθρώπινου όντος από την άμεση σχέση του με την φύση, την αποξένωσή του από την ολότητα του σύμπαντος κόσμου.
ΑΠΟ ΜΑΚΡΙΑ (Deste Alla/From Afar), του Λορέντζο Βίγας. Ο Χρυσός Λέοντας του Φεστιβάλ Βενετίας το 2015, όχι μόνο βγήκε στην χώρα μας με μεγάλη καθυστέρηση, αλλά και μέσα στην καρδιά του περασμένου Αυγούστου, στερώντας του την πρόσβαση προς ένα κοινό που πιθανόν να ήθελε να τον συναντήσει στις κινηματογραφικές αίθουσες. Σε αυτήν την πρώτη ταινία του εκ Βενεζουέλας ερχόμενου Βίγας, σε παραγωγή των Μεξικάνων, Γκιγιέρμο Αράγιας (Βαβέλ) και Μισέλ Φράνκο (Το Χρονικό Μιας Αθωότητας), το πνεύμα του Ζαν Ζενέ, ζει στους δρόμους του Καράκας, της πρωτεύουσας της Βενεζουέλας και εξακολουθεί να σκοτώνει αυτούς που (στην πραγματικότητα), αγαπά.
Η ΑΦΙΞΗ (Arrival), του Ντενί Βιλνέβ. Λίγο πριν το τέλος της χρονιάς, μια απρόσμενη ταινία επιστημονικής φαντασίας, έρχεται να μιλήσει με λιτό και απέριττο τρόπο, για το επείγον ζήτημα της ανάγκης για συνεννόηση των ανθρώπων μεταξύ τους, όχι για να σωθούν από τους εξωγήινους, αλλά από τον ίδιο τον αυτοκαταστροφικό εαυτό τους.
ΔΕΣΜΟΙ ΑΙΜΑΤΟΣ (Hrutar/Rams), του Γκρίμουρ Χακόναρσον. Η θερμότερη συναισθηματικά ταινία της χρονιάς έρχεται, από τον ψυχρό βορά της Ευρώπης. Μια απρόσμενη δοκιμασία, φέρνει και πάλι κοντά δυο αποξενωμένα αδέρφια κτηνοτρόφων. Ποίηση, χιούμορ και συγκίνηση, που λειώνει τους πάγους.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΝΑ (Que Horas, Ella Volta?/The Second Mother), της Άννα Μουιλαέρτ. Η ταξική συνείδηση δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση. Ούτε και η μητρότητα. Η Βαλ είναι μια ευσυνείδητη οικιακή βοηθός μιας πλούσιας οικογενείας του Ρίο. Ο ερχομός της κόρης της θα ανατρέψει την καθημερινότητά της και η ασέβεια της μικρής απέναντι στα αφεντικά, θα την κάνουν να συνειδητοποιήσει την πραγματική της θέση σε έναν κόσμο ταξικά διαχωρισμένο, όπου η προνομιούχα τάξη ευημερεί πάνω στον ιδρώτα της τάξης που την υπηρετεί.
Ο ΚΟΥΜΠΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΧΟΡΔΕΣ (Kubo & the Two Strings), του Τράβις Νάιτ. Εμπνευσμένη από τα γιαπωνέζικα manga κόμικς και από τις ταινίες πολεμικών τεχνών της ανατολής, το ο Κούμπο και οι δυο χορδές, είναι μια μαγική και σκοτεινή ιστορία δρόμου, για την οδύνη του αγώνα του (παιδικού) ιδεαλισμού, ενάντια στον κυνισμό και την αποκτήνωση της ενηλικίωσης. Η καλύτερη ταινία της Laika, της stop-motion, εταιρείας που μας είχε χαρίσει το Paranorman, το Coraline και την Νεκρή Νύφη του Τιμ Μπάρτον.
ΣΚΟΤΕΙΝΕΣ ΨΥΧΕΣ (Anime Nere), του Φραντσέσκο Μούντζι. Η ιστορία μιας βεντέτας ανάμεσα σε δυο φατριές της μαφίας του αγροτικού νότου της Σικελίας, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Gioaccino Criaco δίνει στον Μούντζι (Saimir), την ευκαιρία να στήσει μια οικογενειακή τραγωδία, εφάμιλλη αυτών του αρχαίου ελληνικού, δραματικού ρεπερτορίου. Η δεύτερη ταινία της λίστας που κυκλοφόρησε υπόγεια, μέσα στην καρδιά του Αυγούστου.
TONI ERDMANN της Μάρεν Άντε. Η ευρωπαϊκή έκπληξη της χρονιάς. Μια μαύρη κωμωδία από την Γερμανία, που φαντάζει σαν μια προσπάθεια κινηματογραφικής παρέκκλισης πάνω στην εικόνα που παρουσιάζει, η σημερινή κατακερματισμένη πραγματικότητα της σύγχρονης Ευρώπης. Το θέμα της επανένωσης πατέρα και κόρης, δίνει την αφορμή στην Μάρεν Άντε για μια διαφορετικού είδους κωμωδία, η οποία μιλά για την ηθική στάση και τις αξίες που διέπουν τις προσωπικές σχέσεις, την επαγγελματική καριέρα και την κουλτούρα των συναισθηματικά συγχυσμένων σύγχρονων Ευρωπαίων.
Η ΥΠΗΡΕΤΡΙΑ (Ah-ga-ssi/The Handmaiden), του Τσαν-Γου Παρκ. Επιστροφή του Κορεάτη στυλίστα Τσαν-Γου Παρκ (Oldboy), πραγματοποιείται με ένα ερωτικό θρίλερ εποχής, το οποίο είναι ταυτόχρονα τρομακτικό, αποτρόπαιο, ερεθιστικά σέξι και αστείο. Αν το πνεύμα του Ζενέ στο Από Μακριά του Βίγας, έχει μετακομίσει στο Καράκας, εκείνο του Μαρκησίου Ντε Σαντ, κόβει βόλτες στις εξοχές της Νότιας Κορέας και διακορεύει νεαρές δεσποινίδες. Η πιο αφηγηματικά παιχνιδιάρα ταινία της λίστας.
ΦΩΤΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ (Fuocoamarre/Fire at the Sea), του Τζιανφράνκο Ρόσι. Το βραβευμένο με την Χρυσή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου τον περασμένο Φεβρουάριο ντοκιμαντέρ του Ρόσι, είναι μια καταγραφή της ζωής στην Λαμπεντούζα, το ιταλικό νησί της άγονης γραμμής που δέχεται τα απανωτά κύματα των απελπισμένων προσφύγων από τα παράλια της Αφρικής, προς την Ευρώπη. Χωρίς περιττά σχόλια ή διάθεση διδακτισμού, παρακολουθεί την άχρωμη καθημερινότητα μιας μικρής ομάδας κατοίκων του νησιού, με βασικό οδηγό, ένα αγόρι με τεμπέλικο μάτι. Όταν όμως η κάμερα ανεβαίνει στα σκάφη για να συναντήσει τις βάρκες με τους απελπισμένους, η καταγραφή γίνεται σπαρακτική καθώς αποτυπώνει εικόνες ντροπής για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο τίτλος της είναι παρμένος από ένα παλιό σιτσιλιάνικο ψαράδικο τραγούδι της εποχής του πολέμου.