Η Δασκάλα. Citizenfour. Επίσημη Ιστορία. Lion
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΑΚΗΣ ΛΑΚΤΑΡΙΔΗΣ [email protected]
30 Νοεμβρίου 2016
Οι Πετρ Γιαρκόφσκι και Γιαν Χρεμπέκ, είναι το δίδυμο σε σενάριο και σκηνοθεσία αντίστοιχα, που το 2000 μας έδωσε Τα Παιχνίδια Διχασμού κι... Εγκυμοσύνης, τα οποία έφτασαν μέχρι τον τελικό των όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και διασκευάστηκαν στην χώρα μας για το θέατρο, με τον τίτλο, Τα Μωρά τα Φέρνει ο Πελαργός, επανέρχεται με άλλη μία δραματική κομεντί, η οποία αφορά, πραγματικά γεγονότα της σχετικά πρόσφατης ιστορίας της πρώην Τσεχοσλοβακίας, πριν οι δύο χώρες, χωριστούν ή μία από την άλλη.
Οι δύο δημιουργοί χειρίζονται και πάλι το βαρύ θέμα τους με δεικτικό χιούμορ και ειρωνεία, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στην καλή χημεία των ηθοποιών οι οποίοι είναι για άλλη μια φορά εξαιρετικοί. Η αφήγηση παίζει σε δύο χρόνους με το παρόν να αφορά την συνάντηση των γονιών οι οποίοι καλούνται να πάρουν μέτρα, απέναντι στην δασκάλα και το παρελθόν, να αφηγείται εκείνα τα γεγονότα που τους οδήγησαν ως εκεί. Εκείνη, περισσότερο καρικατούρα, παρά χαρακτήρας με βάθος, έχει σαν αποστολή της να υπογραμμίσει, την κρατική διαφθορά του πρώην καθεστώτος, αν και όπως υπαινίσσονται οι Γιαρκόφσι και Χρεμπέκ, ακόμη και στην σημερινή, μετακομμουνιστική κατάσταση της χώρας τους που έγινε δυο κομμάτια, δεν έχουν αλλάξει και πάρα πολλά πράγματα τελικά. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του σκηνοθέτη, η ταινία (η οποία βασίζεται σε δικές του σχολικές εμπειρίες), αφορά τον φόβο και την συνεπακόλουθη προθυμία κάποιων να υποκύψουν στην διαφθορά, αποκτώντας προνόμια για τους ίδιους και τους αγαπημένους τους, προνόμια που τελικά μπορούν να στραφούν μακροπρόθεσμα εναντίον τους.
Όλα αυτά φυσικά, είναι δοσμένα σε τόνο ελαφρύ και άκρως διασκεδαστικό, με το απαραίτητο σασπένς, διανθισμένο από εξαιρετικές ερμηνείες, ιδιαίτερα από την Δασκάλα, κατά κόσμον Σουζάνα Μορέρι, η οποία κέρδισε το Πρώτο Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Κάρλοβι Βάρι, της Τσεχίας.
Info: Η Δασκάλα (Ucitelka). Δραματική Κομεντί. Τσεχία - Σλοβακία 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου. Σκηνοθεσία: Γιαν Χρεμπέκ. Παίζουν: Σουζάνα Μορέρι, Σονγκόρ Κασάι, Πέτερ Μπέμπτζακ, Σουζάνα Κονέκνα, Ταμάρα Φίσερ, Μάρτιν Χαβέλκα. Διανομή: Seven Films & Rosebud 21.
CITIZENFOUR: Το 2013, ο Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυψε σε δύο δημοσιογράφους τα προγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζει η Αμερικανική κυβέρνηση. Αυτή η συνάντηση και οι δραματικές μέρες που ακολούθησαν καταγράφηκαν από τη Λόρα Πόιτρας.
Πρόκειται για το βραβευμένο με Βραβεία Όσκαρ και BAFTA Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, όπου η Λόρα Πόιτρας κατέγραψε την περίφημη συνέντευξη που έδωσε ο Σνόουντεν στους δημοσιογράφους του Γκάρντιαν, Γκλεν Γκρίνβαλντ και Ίουεν ΜακΆσκιλ, τον Ιανουάριο του 2013 σε ένα ξενοδοχείο του Χονγκ Κονγκ και η οποία ήταν η βάση πάνω στην οποία χτίστηκε το Snowden, η ταινία μυθοπλασίας του Όλιβερ Στόουν.
Υπόδειγμα ντοκιμαντέρ, πέρα από τις αποκαλύψεις και τα ερωτήματα που γεννούνται σχετικά με τις πραγματικές επιδιώξεις των κυβερνήσεων που εμπλέκονται στην παρακολούθηση και στην αξιολόγηση των πληροφοριών που υποκλέπτουν από τους πολίτες τους (αλλά και με εκείνες του ίδιου του Σνόουντεν, για όσους έχουν λόγους να αμφισβητούν τις προθέσεις του), διαθέτει εξαιρετικό ρυθμό και μια υποδόρια αίσθηση του σασπένς, καθώς οι αποκαλύψεις γίνονται σταδιακά, και ο θεατής περιμένει (ακόμα κι αν η κατάληξη της ιστορίας του είναι γνωστή), να ανοίξει η πόρτα και να μπουκάρουν μέσα οι κομάντος και οι μυστικοί πράκτορες.
Η καθυστερημένη του έξοδος στην χώρα μας, αν και του στερεί την αίσθηση του επείγοντος που διέθετε όταν βγήκε το 2014, δεν μπορεί να του αφαιρέσει το σπουδαιότερο ατού του, το γεγονός ότι κατέγραψε ένα συγκλονιστικό κομμάτι της πρόσφατης ανθρώπινης ιστορίας, την ώρα που συνέβαινε. Ένα από τα σπουδαιότερα και καλύτερα ντοκιμαντέρ των τελευταίων χρόνων.
Info: Citizenfour. Ντοκιμαντέρ. ΗΠΑ - Γερμανία - Βρετανία 2014. Πρεμιέρα: Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου. Σκηνοθεσία: Λόρα Πόιτρας. Εμφανίζονται: Έντουαρντ Σνόουντεν, Λόρα Πόιτρας, Γκλεν Γκρίνβαλντ, Ίουεν ΜακΆσκιλ. Διανομή: Neo Films.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: Αργεντινή, 1983. Η Αλίσια, μητέρα ενός υιοθετημένου 5χρονου κοριτσιού, διδάσκει ιστορία σε ένα σχολείο στο Μπουένος Άιρες. Τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική της ζωή είχε πάντοτε αποδεχτεί την επίσημη εκδοχή, μέχρι που μια μέρα το προσωπείο του καθεστώτος αρχίζει να καταρρέει γύρω της. Στις ρωγμές αυτού του τεράστιου ψέματος, η Αλίσια υποψιάζεται ότι η Γκάμπι, το κορίτσι που έχει υιοθετήσει, είναι ίσως η κόρη ενός εξαφανισμένου, ενός από τα χιλιάδες θύματα που βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν από την κυβέρνηση Πινοσέτ με την κατηγορία της τρομοκρατίας τη δεκαετία του ’70. Και τότε ξεκινά ένα επώδυνο και πεισματικό ταξίδι αναζήτησης της αλήθειας – ένα ταξίδι στο οποίο κινδυνεύει να χάσει τα πάντα.
40 χρόνια μετά την αργεντίνικη χούντα και 30 μετά τη βράβευση της με το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, η εξαιρετική ταινία του Λουίς Πουένσο, επανακυκλοφορεί με αποκατεστημένες κόπιες, λίγο μετά την προβολή της στο τμήμα κλασικών ταινιών του Φεστιβάλ Κανών.
Βαθιά πολιτική στην καρδιά της, υιοθετεί την μορφή ενός εφιαλτικού προσωπικού δράματος μιας γυναίκας, την οποία η αφήγηση περιγράφει σαν μια αυστηρή στα θέματα σχολικών κανονισμών, καθηγήτρια ιστορίας, με σκοπό στην συνέχεια να υπογραμμιστεί και να γίνει πιο αισθαντική η ανατροπή της πραγματικότητάς της, όταν ένας ατίθασος μαθητής, αλλά και οι διαδηλώσεις των γυναικών που ψάχνουν να βρουν τα εξαφανισμένα μέλη της οικογένειάς τους, γίνονται η αιτία για να της ανοίξουν τα μάτια. Αυτό θα την φέρει σε σύγκρουση με τον δικηγόρο σύζυγό της, μέλους της παλαιάς ελίτ, ο οποίος - όπως και πολλοί άλλοι - κατάφερε να περάσει αλώβητος στην νέα, μεταπολιτευτική εποχή.
Ο Πουένσο σκηνοθετεί, σχεδόν αδιόρατα άλλα με έναν θαυμαστό εσωτερικό ρυθμό και σφιχτά, κοντινά πλάνα τα οποία εντείνουν την ασφυκτική ατμόσφαιρα, η οποία καθώς πνίγει την ηρωίδα του, αντί να την σταματά (καθώς έχουμε να κάνουμε με μια αδιαπραγμάτευτη θιασώτη του σωστού, αλλά και της δικαιοσύνης), την προτρέπει να ζητήσει βαθύτερες ανάσες αλήθειας, όσο επώδυνη κι αν αυτή αποδεικνύεται. Η τελευταία σκηνή - σκηνή ανθολογίας - κλείνει μέσα της, όλη την ένταση και το πάθος, αποκαλύπτοντας αφτιασίδωτο, το φριχτό πρόσωπο του Φασισμού.
Info: Επίσημη Ιστορία (La Historia Oficial). Κοινωνική Πολιτική Δραματική. Αργεντινή 1985. Επανέκδοση: Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου. Σκηνοθεσία: Λουίς Πουένσο. Παίζουν: Νόρμα Αλεάντρο, Έκτορ Αλτέριο, Ανάλια Κάστρο. Διανομή: Weird Wave.
LION: Στη βόρεια Ινδία, ο πεντάχρονος Σαρού μπαίνει στο λάθος τρένο και ταξιδεύει τρομοκρατημένος και μόνος χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι του, στην χαοτική Καλκούτα. Εκεί γίνεται ένα από τα ημι-άγρια παιδιά του δρόμου και σαν από θαύμα καταφέρνει να επιβιώσει από πολλούς κινδύνους, καταλήγοντας σε ένα ορφανοτροφείο. Τελικά ο Σαρού υιοθετείται από ένα ζευγάρι Αυστραλών, οι οποίοι τον μεγαλώνουν με αγάπη. Ο Σαρού, όμως, δεν μπορεί να αφήσει πίσω του το παρελθόν, και αποφασίζει να εντοπίσει το παλιό του σπίτι και μαζί του την οικογένειά του.
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του Αυστραλού Γκαρθ Ντέιβις, γνωστού από την σκηνοθετική του επιμέλεια στην τηλεοπτική σειρά, το Μυστικό της Λίμνης (Top of the Lake), των Τζέιν Κάμπιον & Τζέραλντ Λι, βασίζεται στο βιβλίο που έγραψε ο πραγματικός Σαρού, αλλά και σε άλλο ένα αυστραλιανό μυθιστόρημα για την ιστορία του. Μια ιστορία προορισμένη να μεταφερθεί στο σινεμά (οι παραγωγοί της, αδερφοί Γουάινσταϊν, ελπίζουν να τους οδηγήσει στα όσκαρ), αν και πρόκειται για μια από εκείνες τις φορές, όπου η πραγματικότητα, ξεπερνά την όποια, κινηματογραφική φαντασία.
Το πρώτο μέρος, με τον μικρό Σαρού να περιπλανιέται στην χαοτική Καλκούτα, είναι και το καλύτερο, ατμοσφαιρικό, κλειστοφοβικό και αγωνιώδες. Στην συνέχεια, όταν ο Ντεβ Πατέλ του Slamdog Millionaire, τον υποδύεται σαν νεαρό άνδρα στην Αυστραλία, όπου γνωρίζει και ψιλοερωτεύεται την Αμερικανίδα φίλη του, η οποία θα τον παροτρύνει να ψάξει την πραγματική του μητέρα, η ταινία χάνει προς στιγμήν το ενδιαφέρον, για να το ξαναβρεί με την επιστροφή της στην Ινδία, σε ένα αναμενόμενο, αλλά άκρως συγκινητικό φινάλε. Ο Ντέιβις υπηρετεί με σθένος την ιστορία της ταινίας του, αξιοποιώντας την εμπειρία του στην διαφήμιση η οποία του έχει χαρίσει πολλά βραβεία. Συγκινητική, αγωνιώδης και μελό όσο πρέπει, θα ερεθίσει γλυκά τους δακρυγόνους αδένες των περισσοτέρων από τους θεατές της, κινηματογραφόφιλους και μη.
Info: Lion. Κοινωνική Δραματική. Αυστραλία 2016. Πρεμιέρα: Πέμπτη 1η Δεκεμβρίου. Σκηνοθεσία: Γκαρθ Ντέιβις. Παίζουν: Νικόλ Κίντμαν, Ντεβ Πατέλ, Ρούνι Μάρα. Διανομή: Odeon.
εμφάνιση σχολίων