Το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου διατίθεται μέσω του SearchCulture.gr με πρ΄σοβαση σε όλους και πολύτιμο περιεχόμενο που φωτίζει τη θεατρική μας κληρονομιά
Το Ψηφιακό Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου, που διατίθεται και μέσω του SearchCulture.gr, διασώζει και καθιστά προσβάσιμο ένα ανεκτίμητο σύνολο τεκμηρίων, όπως προγράμματα παραστάσεων, αποκόμματα εφημερίδων, φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα (από το 1955), βιντεοσκοπήσεις (από το 1994), μουσικές παρτιτούρες, κοστούμια και αφίσες.
Το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και εγκαινιάστηκε το 1901 στο εμβληματικό κτίριο της οδού Αγίου Κωνσταντίνου, σχεδιασμένο από τον Ερνέστο Τσίλλερ. Παρά τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, επαναλειτούργησε το 1932 και εξελίχθηκε σε έναν κορυφαίο φορέα του ελληνικού πολιτισμού.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συνέχισε να προσφέρει παραστάσεις, ενισχύοντας το ηθικό του λαού, ενώ μεταπολεμικά ανέδειξε σπουδαίους καλλιτέχνες και συνέβαλε στην ανάπτυξη της θεατρικής παιδείας. Σήμερα, παραμένει πυλώνας δημιουργίας, προβάλλοντας ποικίλες παραγωγές και εκπαιδευτικά προγράμματα.
Ψηφιακό Αρχείο Στο οργανωμένο και εύχρηστο Ψηφιακό Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου, η λεπτομερής καταγραφή και η δομημένη παρουσίαση των δεδομένων επιτρέπουν μια πολυεπίπεδη μελέτη της πολιτιστικής κληρονομιάς του Εθνικού Θεάτρου, διευκολύνοντας τόσο τους ερευνητές όσο και το ευρύ κοινό στην πρόσβαση και κατανόηση της θεατρικής ιστορίας.
Κάθε παράσταση έχει τεκμηριωθεί εμπεριστατωμένα με τα ονόματα των συντελεστών, τη διανομή των ρόλων, πληροφορίες για το πότε και που έγιναν οι παραγωγές, ενώ τα κοστούμια των παραστάσεων μέσω 360° φωτογραφίσεων μπορούν να περιστραφούν από τον χρήστη, δίνοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα του ενδύματος.
Η ομάδα επιστημόνων του SearchCulture.gr στο ΕΚΤ, εμπλούτισε τα 30.000+ τεκμήρια του Αρχείου με όρους από Λεξιλόγια Ανοικτών Διασυνδεδεμένων Δεδομένων, διασυνδέοντάς τα με άλλα τεκμήρια από άλλες ψηφιακές συλλογές, και επιτρέποντας έτσι σύνθετα ερωτήματα και διεπιστημονική μελέτη.
Ιδιαίτερη αξία για τη συγκεκριμένη συλλογή είχε ο σημασιολογικός εμπλουτισμός στα Πρόσωπα, καθώς περισσότερες από 760 αναφορές σε ηθοποιούς, σκηνοθέτες και σκηνογράφους ταυτοποιήθηκαν και συνδέθηκαν με εγγραφές από το Λεξιλόγιο Προσώπων. Το Λεξιλόγιο αυτό περιλαμβάνει βιογραφικές πληροφορίες, όπως χρονολογίες και τόπους γέννησης/θανάτου, επαγγελματικές ιδιότητες, αναφορές σε άλλες πηγές και εικόνες.
Για τον χρήστη, το αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Πλέον μπορεί να αναζητά τεκμήρια που σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, αλλά προέρχονται από διαφορετικές συλλογές, και να έχει εύκολη πρόσβαση σε βασικά βιογραφικά στοιχεία, βελτιώνοντας την πλοήγηση και την έρευνα στον πλούτο της πολιτιστικής πληροφορίας.
Αξιοποιώντας δημιουργικά τους μηχανισμούς που διαθέτει το μοντέλο δεδομένων της Europeana, κατέστη δυνατή, μέσα από την επιτυχημένη συνεργασία ΕΚΤ και Εθνικού Θεάτρου, να αποδοθεί ιεραρχική δομή στο υλικό, έτσι ώστε τα σχετικά με μια παράσταση τεκμήρια (φωτογραφίες, κοστούμια, μαγνητοσκοπήσεις, ηχητικά αποσπάσματα, προγράμματα και αποκόμματα από τον Τύπο, κ.α.) να διασυνδέονται με το τεκμήριο παράσταση, αποτελώντας μια "οικογένεια" που επιτρέπει την καλύτερη κατανόηση της παράστασης στο σύνολό της.
Από τα φίλτρα επιμερισμού, ο χρήστης μπορεί να εξερευνήσει επιμέρους συλλογές, όπως είναι η Συλλογή Θεατρικών Κοστουμιών από παραστάσεις, Συλλογή Φωτογραφιών από παραστάσεις, αλλά και Μαγνητοσκοπήσεις ολόκληρων παραστάσεων, να επιλέξει χρονολογία παράστασης ή να δει τεκμήρια που σχετίζονται με ένα Πρόσωπο, ηθοποιό, σκηνοθέτη ή ενδυματολόγο.
Διασώζοντας τη Θεατρική Κληρονομιά σε ψηφιακή μορφή
Το SearchCulture.gr φιλοξενεί ήδη σημαντικές ψηφιακές συλλογές παραστατικών τεχνών από διάφορους φορείς. όπως για παράδειγμα:
• Το αρχείο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με 2.140 τεκμήρια,
• Το Αρχείο της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης με 234 τεκμήρια, και πιο πρόσφατα
• Το Αρχείο του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης- ένα σημαντικό αρχείο 11.153 τεκμήριων και
• Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με ένα αρχείο που αποτυπώνει 65 έτη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων μέσα από φωτογραφίες, καταλόγους, αφίσες, βίντεο, προγράμματα και διαφημιστικά έντυπα.
Φωτό: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Μήδεια (1997), Σκηνοθ.: Νικαίτη Κοντούρη